Diferencia entre revisiones de «Cheorchianos»

Contenido eliminado Contenido añadido
AraBot (descutir | contrebucions)
m Robot: Reemplazo automático de texto (- n'o + en o )
AraBot (descutir | contrebucions)
m Robot: Reemplazo automático de texto (- á + a )
Linia 26:
}}
 
Lo '''pueblo cheorchián''' ye un pueblo [[Pueblos surcaucasicos|surcaucasico]], d'orichen bien antigo. O suyo numero ye estimato en uns 6 millons, a mayor parti d'os cuals habitan [[Cheorchia]] (á on que composan més d'o 80% d'a población), pero tamién en bi ha comunidatz prou importants áa [[Turquía]], [[Rusia]] u [[Azerbaichán]].
 
== Nombre ==
Es cheorchians se claman áa éls mesmos ''Kartvelebi'' (ქართველები), áa la suya tierra ''Sakartvelo'' (საქართველო) e áa lo suyo idioma ''Kartuli'' (ქართული), nombre acumulato ta un lechendario avampasato Kartlos, pai eponimo d'a nación e bisnieto d'o personache [[Biblia|biblico]] [[Chafet]].
 
O nombre de cheorchians, con que se conoixen áa cuasi totz es idiomas d'o mundo, s'atribuyiba t'o santo patrón [[San Chorche]], pero pareix que ye una error. A etimolochía ye incierta, si bien poderba derivar d'o griego ''Geōrgía'' (Γεωργία).
 
En a versión aragonesa d'o "[[Libro de Marco Polo]]" escriben ''georgeanos'':
Linia 52:
== Cultura e sociedat ==
=== Relichión ===
A relichión principal ye a cristiana, estando-ne o país un d'os primers áa convertir-se áa o cristianismo, en l'anyo [[327]]. A branca mayoritaria ye a [[Ilesia ortodoxa cheorchiana]], pero tamién bi ha [[catolicismo cheorchián|catolicos cheorchians]].
 
Os cheorchians acatoron as tesis d'o [[concilio de Calcedonia]] dimpués d'o [[tercer concilio de Dvin]] (607), cuan se deseparoron confesionalment d'os [[armenios]] e [[albans caucasicos]] e s'alinioron con [[Costantinoble]].
Linia 61:
* o ''kartuli'', dance romantico de difícil tecnica, danzato per una parella e remerador d'un casamiento;
* o ''khorumi'' u ''jorumi'', dance procedent d'a rechión d'[[Acharia]], d'orichen belico;
* o ''khevsuruli'', un d'os dances montanyeses més conoixitos e tipicos de Cheorchia, que consiste áa una representación vigorosa d'a batalla entre dos hombres per una muller.
 
== Historia ==
Linia 67:
''Se veiga l'articlo [[Historia de Cheorchia]].''
 
A Historia suya recula enta tiempos preistoricos, anteriors áa la creyación d'os antigos reinos cheorchians de [[Colquida]] e [[Iberia caucasica|Iberia]] d'o sieglo XIII aC., fendo d'os cheorchians un d'os pueblos actuals con més tradición historica. Es antigos griegos e romans conoixoron es cheorchians per os nombres de colquidos e iberos. Muitos historiadors, antropologos, arqueologos e lingüistas s'enciertan áa dicir que es avampasatos d'os cheorchians actuals, as tribus protokartulianas, habitoron o sur d'o Caucaso e o norte d'Asia Menor den d'o [[Neolitico]].
 
Bels historiadors e eruditos en o [[sieglo XIX]] relacionoron lingüisticament e cultural es protokartulians con os pueblos preindoeuropeus d'[[Europa]] ([[Pueblo etrusco|etruscos]], [[Pueblo vasco|protovascos]], etz.).