Diferencia entre revisiones de «Literatura en aragonés»

Contenido eliminado Contenido añadido
Sin resumen de edición
Sin resumen de edición
Linia 10:
A luenga aragonesa , conbertita cada begada más en una luenga de redoladas rurals e famillar , adotará en os sieglos siguiens un caráuter marcadament popular . O sieglo XVII contará con escritors solaus que , cosziens d' as diferenzias entre ro fablar d'o pueblo (aragonesa) y a adouptata por os escritors, atisbarán de remedar aquéla ta dar mayor reyalismo a ras suyas obras. Será o caso d' a abadesa Ana Albarca de Bolea, autora d'o poema Albada al Nacimiento, y tamién d' as "pastoradas" d'o sieglo XVIII, en as que ro "repatán" se espresará á ormino en aragonés.
 
Os sieglos XIX e XX beyerán un zierto renaxer d' a literatura aragonesa , si bien a suya mena d' idioma minorizato y faltau d' una seriosa referenzia estándar fará que ros escritors traten os suyos temas, á ormino localistas, en a suya mesma bariedá dialeutal d'o aragonés . Asinas , en 1844 aparixe en aragonés de Almudébar a nobela Vida de Pedro Saputo, de Braulio Foz. Ya en o sieglo XX destacan : en dialeuto [[cheso]], as comeyas costumbristas de Domingo Miral e a poesía de Veremundo Méndez; en ribagorzano de Graus, os escritos populars de Tonón de Baldomera e os bersos de Cleto Torrodellas; en aragonés d'o Semontáno, os relatos costumbristas de Pedro Arnal Cavero, asinas como ra popular nobela de Juana Coscujuela, A Lueca, istoria d ' una mozeta d' o Semontano.
 
As añadas posteriors a ra ditadura suponen una rebitalización d'a literatura aragonesa, que agora presigue un modelo más estandarizato u supradialetal . Muitos estudio filolóchicos denzima ras dibersas fablas aragonesas aduyarán a afillar una bisión conchunta d'o idioma .1977 será l'añada d' a primera gramatica escrita d'o aragonés , a cargo de [[Francho Nagore]]. En 1972, [[Ánchel Conte]] publica ro poemario " No deixez morir a mía boz ". E . Vicente de Vera publica "Garba y augua"(1976) y " Do s'amorta l ' alba”, 1977. Añadas dimpués, crexe o numero d'autors en lo que se clamará aragonés literario u común ( [[Francho Rodés]], [[Chusé Inazio Nabarro]], M. Santolaria , [[Chusé Raul Usón]], Chabier Tomás, ezetra .) por oposizión a ro aragonés local u dialeutal , que tamién se sigue cultibando en obras como ras de Nieus Luzía Dueso, en dialeuto de Gistau u " chistabín ", Rosario Ustariz en [[cheso]], [[Ricardo Mur]] en pandicuto u ras de Ana Tena Puy u Carmen Castán, en ribagorzano. Asinas mesmo crexerá en istas añadas o numero de premios literarios que fomentan a creatibidá literaria.
 
[[es:Literatura en aragonés]]