Diferencia entre revisiones de «Sirians (pueblo preislamico)»

Contenido eliminado Contenido añadido
mSin resumen de edición
Sin resumen de edición
Linia 25:
|}
 
Os '''Sirians''' son un pueblo en biasbías de desaparixióndesaparizión de Siria e d'o sureste de Turquía carauterizato por a [[luenga arameya]] y estar de relichión cristiana con [[rito sirián]].
 
Son a continazión d'a poblazión siria no griega ni chodiga anterior a la embasión arabe e que no plegó a islamizar-se. Bi ha una branca ortodocsa e una branca catolica. Representan doncas un grupo etnico etno-confesional, millor definito por a relichión que por una luenga propia que trasmita una cultura propia d'un territorio.
Linia 36:
 
== Istoria ==
Dende o periodo bizantín o lumero de sirians de luenga arameya ha ido baxando muito: cuan os sirians s'islamizaban en pocas chenerazions esdebeniban arabes, car l'arabe ye fazil d'aprender pa os parlants d'arameu por estar tamién [[luengas semiticas|semitico]] e porque a sobent en o mundo islamico a islamizazión en l'aspeuto relichioso ha sennificato arabizazión en l'aspeuto lingüistico por estar l'arabe a unica luenga de l'[[Alcorán]]. Esto mesmo s'a desbenito con a islamizazión-arabizazión de berbers, os coptos e os nubios.
En l'aria de Tur Abdín bibiban uns 200000 sirans dica 1915. Mientres a primera guerra mundial o gobierno d'os "chobens turcos", querió eliminar as minorías cristianas d'Anatolia oriental: armenios, asirios e sirianos. Os cristians de Tur Abdín fuoron atacatos por bandas de kurdos aliatos d'os turcos. Un terzio murió en a mortalera. Os sirians estioron menos combatibos que os armenios u os neoasirios, pero tenioron un episodio de tierca resistenzia en [[Ein Wardo]], lugar fazilment fortificable on pocos zentenars de sirianos fuoron sitiatos por 12000 soldatos otomans e 13000 milizians kurdos mientres 3 años dica que remató a guerra.
 
En os primers tiempos d'a dominazión musulmana continó a bida normal d'alcuerdo con as tradizions romanas orientals u bizantinas, e dica se costruiban ilesias. Bels sirians se combirtioron a la relichión islamica con a esperanza de poder prener poder politico en una soziedat dominata por una clase dirichent melitar d'orichen arabe. Os Omeyas gobernoron dixando l'almenistrazión a los sirians, que seguiban os modelos organizatibos d'o Imperio Román d'Orient. Encara podeban estar consideratos ''sirians'', encara que musulmans a os mils de sirians musulmans mandatos por [[Balch]] que entroron en l'[[Al Andalus]] pa esclafar una rebuelta berber [[Khariyismo|khariyí]] cuentra os arabes sunnís e que dimpués se quedoron e apoyoron a los [[Dinastía Omeya|Omeya]]s.
 
En l'aria de [[Tur Abdín]] bibiban uns 200000 sirans dica 1915. Mientres a primera guerra mundial o gobierno d'os "chobens turcos", querió eliminar as minorías cristianas d'Anatolia oriental: armenios, asirios e sirianossirians. Os cristians de Tur Abdín fuoron atacatos por bandas de kurdos aliatos d'os turcos. Un terzio murió en a mortalera. Os sirians estioron menos combatibos que os armenios u os neoasirios, pero tenioron un episodio de tierca resistenzia en [[Ein Wardo]], lugar fazilment fortificable on pocos zentenars de sirianos fuoron sitiatos por 12000 soldatos otomans e 13000 milizians kurdos mientres 3 años dica que remató a guerra.
 
Dimpués d'a guerra o gobierno de [[Mustafá Kemal Atatürk]] continó perseguindo a los sirians, a l'egual que fazió con os griegos e armenios, e forachitoron a os sirians d'Urfa que eban sobrebibito a las mortaleras.
Línea 43 ⟶ 47:
 
== Parla ==
Charran dos dialeutos arameus, o ''turoyo'' y o ''lahso'' u ''suroyo'', (muerto dende [[1998]]).
 
== Bibliografía ==