Diferencia entre revisiones de «Aquitania»

Contenido eliminado Contenido añadido
m r2.7.2) (Robot Adhibito: xmf:აკვიტანია
Jpbot (descutir | contrebucions)
m Venezuela, replaced: Perine → Pirene (4)
Linia 21:
cantons = 235 |
communes = 2.296 |
départements = [[Dordonya]] (24)<br />[[Gironda]] (33)<br />[[Landes]] (40)<br />[[Òlt y Garona]] (47)<br />[[PerineusPireneus Atlanticos]] (64)|
image_map = Aquitaine region locator map.svg |
weboficial = http://www.aquitaine.fr/|
Linia 40:
== Historia ==
=== Aquitania prerromana ===
En os [[Sieglo II aC|sieglos II]] y [[Sieglo I aC|I aC]] a rechión entre a [[río Garona|Garona]] y os [[PerineusPireneus]] yera habitata por una serie de pueblos preindoeuropeus ditos [[aquitán|aquitans]], que heban asimilato parte d'a [[cultura d'os Campos d'Urnas]] y entre os que s'iban establindo poblacions galas ([[pueblos celtas]]).
 
Quan [[Cneu Pompeyo Magno|Pompeyo]] tornó ta [[Roma]] dimpués d'una guerra civil en [[Hispania]] fundó en a muga entre Aquitania y a ''[[Gallia Narbonensis]]'' a ciudat de ''Lugdunum Convenarum'', en l'actual [[Saint Bertrand]] de [[Comencha]], seguntes o modelo d'''[[oppidum]]'' y ''dunum'' galo. Mientres a conquiesta romana d'a [[Galia]] por [[Chulio César]], se deciba asinas a lo territorio a lo sud d'a [[río Garona|Garona]], habitato por un pueblo de [[chinet]]z que o mesmo Chulio César consideraba [[ibers]]. O mesmo toponimo puede derivar d'a parabra latina ta [[chinet]]: "equites".
Linia 57:
Bells [[bretons]] aliatos d'os [[francos]] s'establioron en a zona d'o [[río Garona]]. Dimpués d'a muerte de Clodoveu ([[511]]) o reino franco se dividió en quatre partz seguntes o costumbre franco: [[Neustria]], [[Austrasia]], [[Borgonya]] y Aquitania. Aquitania yera a menos chermanizata d'as quatre.
 
O sud de [[Galia]], una zona muito [[Romanización|romanizata]], teneba amás poca influencia franca, fueras d'a cuenca d'a [[río Roina|Roina]]. Os territorios entre a [[río Loira|Loira]] y os PerineusPireneus yeran una especie de protectorato melitar franco. Os [[Dinastía Merovinchia|merovinchios]] no teneban soque una autoridat nominal sobre Aquitania. Os patricios galorromans autoctonos, alavez duques como Eudes, Hunaud y Waïfre, son qui dirichen Aquitania de verdat. Os vascons d'a Novempopulania tampoco no yeran chusmesos a garra autoridat franca, pero os merovinchios creyoron a entidat dita ''Ducato de Wasconia'' en [[601]]-[[602]]; Wasconia será l'orichen d'o toponimo actual [[Gascunya]].
 
=== Aquitania carolinchia ===
A invasión [[Islam|musulmana]] d'Hispania plegó ta Aquitania. O franco [[Carlos Martel]] los venció en [[Batalla de Piteus|Piteus]], en l'anyo [[732]]. Ista victoria permetió a os francos de chusmeter a vasallache l'Aquitania, pero respetando l'autoridat d'os duques locals. O emperador [[Carlomanyo]] creyó o reino d'Aquitania ta o suyo fillo [[Loís lo Piadoso]].
 
Con Carlomanyo s'introducioron poblacions francas ta ocupar puestos en l'administración a lo costato d'os duques locals d'orichen galorromán. Deportó a bells aquitans de Wasconia ta Borgonya y establió en cuenta d'ellos a [[burgundios]] y [[francos]]. En o [[806]] se fixoron as mugas d'o futuro reino d'Aquitania: a [[río Loira|Loira]], o corso baixo d'o [[río Roine|Roine]], a [[Mar Mediterrania|Mediterrania]] y os [[PerineusPireneus]].
 
Os reis carolinchios que gobernoron Aquitania estioron [[Pepín I]], [[Pepín II]], [[Carlos lo Nino]] y [[Loís lo Tartamudo]]. Quan Loís lo Tartamudo fue coronato, en l'anyo [[877]], o rei d'os francos renunció a mantener a ficción d'un reino d'Aquitania semiindependient porque de feito yera trestallato en muitos prencipatos más poderosos que a suya monarquía: os condatos de [[Condato de Piteus|Piteus]], [[Condato de la Marche|la Marche]], [[Condato de Saintogne|Santoigne]], [[Condato de Perigord|Perigord]], [[Condato de Lemosín|Lemosín]], [[Condato d'Auvernia|Auvernia]], [[Condato de Quercy|Quercy]], [[Condato de Tolosa|Tolosa]] y o [[Ducato de Gascunya]].