Diferencia entre revisiones de «Chiismo»

Contenido eliminado Contenido añadido
Sin resumen de edición
Sin resumen de edición
Linia 1:
{{Articlo 1000|-10}}
[[Imachen:Islam by country.svgpng|thumb|340px|Estatos islamicos con más d'un 10% de población musulmana
<span style="color:#008000;">'''Verde'''</span>: zonas sunnitas, <span style="color:#ff0000;">'''Royo'''</span>: zonas xiítas, <span style="color:#0000bb;">'''Azul'''</span>: ibadís (Omán).]]
O '''xiismo''' (en [[Idioma arabe|arabe]] šīʿa, شيعة, en [[Idioma persán|persán]] šīʿah, شیعه) ye una d'as tres brancas principals d'o [[islam]] con lo [[sunnismo]] y lo [[kharichismo]]. Representa o 15% d'os musulmans. O xiismo ye dividito tamién en brancas, belunas de tan heterodoxas que dificilment pueden estar consideratas musulmanas.
Linia 8:
As feguras més importans d'o xiismo imanita u dotzenán, o més común son o profeta [[Mahoma]], a suya filla [[Fatima]] y os doze imans salitos d'a suya familia, dende o imam [[Alí ibn Abi Talib]] dica o imam [[Mehdí]]. O imam Mehdí desapareixió en l'anyo [[878]] quan encara yera un nino. Quieren creyer que no morió y que fue amagato y ye siempre misteriosament present. Creyen que este imam un día tornará como ''Mahedí'' ("guiato por dios") pa creyar o reino d'a chusticia y pureza d'o Islam.
 
Os xiitas setenans u [[ismailista]]s no reconoixen que siet imans visibles, y pa ellos o seteno estió [[Ismail]] y no [[Musa]]. Os xiitas zaidís reconoixen a Zait como cinqueno imam, y no profesan o dogma d'o Islam amagato como as atras dos brancas.
 
O xiismo [[xiismo dotzenano|dotzenano]] ye o que se troba en o sud d'[[Irak]], en bellas rechions d'o [[Liban]] y dende o [[sieglo XVI]] en [[Irán]] y [[Azerbaichán]] (que constituiban a [[Persia Safavida]] on o xiismo fue imposato por una dinastía reinant surchita d'a orden [[orden safavida|Safavida]]. O xiismo ismailita tenió un important papel entre os sieglos [[Sieglo VIII|VIII]] y [[Sieglo XIII|XIII]] entre os [[fatimís]], os [[qarmatas]] d'Arabia y a [[secta]] d'os [[nizarís]] u "asesins". Huei sobrevive en a [[India]] y [[Pakistán]], dirichitos por [[Aga Khan]], y entre os [[pamirís]]. Os xiitas [[xiismo cinquenán|cinquenans]] son encara mayoritarios en o norte d'o [[Yemen]], antigament dominato por os [[zaidís]].