Romanico aragonés
|
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
L'arte romanico aragonés ye a forma artistica que, dintro d'o Primer Romanico, se troba en os territorios d'Aragón, Sobrarbe, Ribagorza y bellas partes de Navarra. Iste estilo sobrevivió dica o sieglo XII estando privativo d'as vals pirenencas aragonesas dimpués d'a suya extinción en a resta d'o territorio.
Ista variedat cheografica d'o romanico mas antigo que se desembolicó en Aragón estió prou influenciada por l'arte lombardo que s'ha feto decir por bels autors estilo lombardo-aragonés. No ye, encara que ixo faiga pensar o suyo nombre, una variedat tan diferenciada d'o romanico catalán como ta que os dos se categoricen deseparaus. A clasificación d'os dos estilos obedeixe unicament a un criterio cheografico.
O primer romanico que se troba en Aragón cumple en cuasi todas as suyas manifestacions as caracteristicas d'o Primer Romanico cheneral, y presenta, sin de guaires excepcions:
- Piedras picatas cuadratas, mas que no politas.
- Cabeceras de semitambor, adornadas con arquez y bandas ("bandas lombardas") ritmicament disposadas.
- Templos cobiertos por vueltas de canyón.
- Naus amplas y alzatas, si se fa comparanza con os templos prerromanicos.
- Pilonas y columnas como suporte, o que sustituiban as paretes mayestras y iconostasios d'os viellos templos, mas pesadas.
- Tansa u inexistent feguración escultorica.
A dintro d'o romanico aragonés, se troban cualques d'os mas destacables monimentos de l'Alta Edat Meya en Aragón, como os monesterios de Sant Veturián d'Asán u Sant Chuan d'a Penya. Tamién son emponderables, antiparte d'os muitos eixemplos repartius por a cheografía d'a Chacetania, Galliguera Alta, Sobrarbe, Ribagorza, Semontano y Plana de Uesca, as ilesias singulars de Sarrablo, conoixitas como Grupo d'ilesias de Sarrablo, con as suyas trazas arquitectonicas, d'a zaguer cuartalada d'o sieglo XI, se consideran hue unicas en o suyo estilo.
Vinclos externos
editar
Datos: Q8205322
Multimedia: Romanesque art in Aragon / Q8205322
