Phascolarctos cinereus

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Phascolarctos cinereus
Koala
Denominacions populars
Koala[1]
Estau de conservación

Quasi menazato (IUCN)
Clasificación cientifica
Eukaryota
Animalia
Chordata
Mammalia
Metatheria
Diprotodontia
Phascolarctidae
Phascolarctos
P. cinereus
Descripción
Phascolarctos cinereus
Goldfuss, 1817

O koala (Phascolarctos cinereus) ye una especie de marsupial diprotodonto d'a familia Phascolarctidae endemico d'Australia. Ye un animal arboricola con habitos de baixa actividat, semellants a os d'un perezoso.

Zoonimia editar

O zoonimo koala ha estato transmeso por l'anglés a cuasi totas as luengas d'o mundo. O suyo orichen ye en a palabra gula en luenga dharug (una d'as que encara charran os aborichens australianos). Os espanyols reciben a embotada de koale en Croacia os por a suya pronunciación erronia d'a palabra croata (hvala ("gracias")

Caracteristicas editar

O koala aconsigue una longaria de 76 cm; o cuerpo ye robusto y ye cubierto de pelo suau de color marrón grisenca. A cabeza ye gran respective a o cuerpo y redonda, y tiene unas orellas peludas, grans y redondeadas.

A dentadura d'o koala ye adaptada a la suya alimentación herbivora, y ye semellant a la d'atros marsupials diprotodontos (canguros y wombats). Tienen esmolaus incisivos a o frent d'a suya boca ta tallar fuellas.

A formula dental d'o koala ye:Plantilla:Dentition

As extremidaz posteriors son curtas, con piez grans dotaus de cinco didos; As extremidaz anteriors tiene cinco didos, dos d'éls opuestos a os atros tres; cada dido poseye una garra fuerte y gran. As patas traseras no tienen garras en o dido mayor, y o segundo y tercer dido son fusionados ta formar un garfio con o cual pueden extirparse as caparras, d'as cuals sufren a ormino.

As fembras que viven en estau salvache gosan vivir uns 15 anyos. Os masclos, manimenos, viven una meya de 10 anyos, ya que a ormino se danyan en as suyas barallas y normalment han de mover-se ta vivir en zonas en piors condicions. Por lo cheneral, os koalas que viven en libertat tienen menor esperanza de vida que os que koalas en cautividat (as fembras aconsiguen os 19 anyos). Especialment curta ye a vida d'os koalas que habitan en arias suburbanas u amán d'una autopista. Aquí a esperanza de vida d'un masclo se reduz dica toz dos u tres anyos.

O koala ye adaptau a la vida arborícola, y se troba en os selvas de eucaliptos d'o este de Australia, que constituyen o suyo solo hábitat, asinas como a suya sola fuent d'alimento. Os koalas que habitan en climas menos calidos son cheneralment mas grans y tienen o pelache mas oscuro y espeso que aquels que viven en climas mas calidos.

Manimenos istas adaptacions chenerals, i hai tamién excepcions. En a fertil Victoria, un masclo adulto puede pesar dica 14 kg, y una fembra dica 11 kg. O peso meyo d'istos animals ye mas baixo: 12 kg en os masclos y 8 kg en as fembras. Os koalas d'a seca Queensland son cheneralment mas chicoz, con un peso meyo en os masclos de 8 kg, y en as fembras, de 6 kg.

Os masclos se distinguen d'as fembras por a bolsa testicular, asinas como por a glandula que tienen en o peito, y que desprende olor. As fembras, a la suya vegada, s'identifican por a bolsa u marsupio. A bolsa ye como a d'o wombat (unatro marsupial australiano) y, a o contrario que en os canguros, a obridura d'a bolsa se troba en a parte inferior d'ista. Os masclos adultos pueden estar dica un 50% mas grans que as fembras adultas, y, amás de tener a curvatura d'o naso mas pronunciada, a forma d'a suya cabeza ye bella cosa diferent a la d'as fembras.

A fembra pare una sola cría de 5,5 g de peso, que se desplazará dica a bolsa marsupial d'a mai brenca mas naixer, y remanirá en ista entre seis meses, alimentando-se de leit; dimpués d'iste periodo de lactancia, y como paso previo a l'alimentación vechetariana propia de l'adulto, o choven koala s'alimenta d'una especie de papilla semidicherida que a mai produz por l'ano. Iste fenomeno pareixe que explica a posición d'a bolsa marsupial en o koala, a cual ye ubierta enta zaga, pus d'iste modo facilita l'acceso d'a cría a l'alimento materno. Ista tamién ye una tecnica ta privar que o choven Koala muera, ya que carece d'as bacterias en a suya estamago que le aduyan a neutralizar a toxicidad d'a fuella d'o eucalipto.

Habitat editar

Koala escalando.

As poblacions de koalas solament pueden extender-se si se troban en o habitat adecuau. Este incluyiría os árbols preferius por os koalas (prencipalment eucaliptos, pero tamién atros), que han de creixer asociaus en cierto modo sobre un goso adecuau, amás de prous precipitacions. Amás, ha d'haber-ie atros koalas vivindo en as proximidaz.

Un habitat con espacio limitau tiene, obviament, una capacidat limitada. Isto quiere decir que muit pocos koalas pueden vivir en istas condicions. Si una zona se reduz, se fa trozos u se destruye en a suya totalidat, disminuye o numero de koalas que viven allí. A capacidat d'un habitat depende d'a consistencia d'os arbols, a densidat de l'arbolera, as plevias, o clima, o terreno, as formas d'o paisache y a grandaria.

Referencias editar

Vinclos externos editar