Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
TRAPPIST-1
Impresión artistica de TRAPPIST-1 con as suyas siet planetas.
Datos d'observación
Constelación Acuario
Ascensión dreita 23h 06m 29,283s[1]
Declinación –05° 02′ 28,59″[1]
Magnitut aparent (v) 18,80
Propiedaz
Tipo espectral M8V[2]
M8,2V
Index de color V-R 2,33
Index de color R-I 2,47
Astrometría
Velocidat radial (Rv) −56,3 km/s
Paralaxis estelar (π) 82,58 mas
Distancia 39,5 ± 1,3 anyos luz
(12,1 ± 0,4 pc)
Magnitut absoluta 18,4 ± 0,1
Detalles
Masa 0,08 ± 0,009 M
Radio 0,114 ± 0,006 R
Luminosidat (bolometrica) 0,000525±0,000036[3] L
Luminosidat (visual, Lv) 0,00000373 L
Gravedat superficial (log g) ~ 5,227[4] cgs
Temperatura 2550 ± 55 K
Metalicidat 0,04 ± 0,08
Rotación 1,40 ± 0,05 dies
Velocidat rotacional (v sin i) 6 ± 2 km/s
Edat > 1 Chiga-anyo
Atras designacions
2MASS J23062928-0502285, 2MASSI
J2306292-050227, 2MASSW
J2306292-050227, 2MUDC 12171
Referencias de bases de datos
Datos d'o SIMBAD

TRAPPIST-1, tamién clamato 2MASS J23062928-0502285, ye un sistema planetario sito a bels 39 anyos luz d'a Tierra. l'obchecto primario d'iste sistema ye una nana ultrafreda, en a muga entre as nanas royas e as nanas marronas. Ista mena d'estrela ye a-saber-lo mes freda que o Sol.

Arredol d'ista estrela gravitan a o menos siet planetas rocosas. Se tractan de planetas de grandaria semellant u inferior a o d'a Tierra (bels tres cuartos d'o radio terrestre).[5]

A estrela e as planetas d'ella se son descubiertas en 2015 con l'aduya d'o telescopio belga TRAPPIST (acronimo de l'anglés the TRAnsiting Planets and Planetesimals Small Telescope) instalato en dos puestos: o puesto TRAPPIST-S (TRAPPIST Sud) en l'Observatorio de La Silla, en Chile, e o puesto TRAPPIST-N (TRAPPIST Nord) en l'Observatorio d'Ukaimedén, en Marruecos.[6] As informacions furnitas per istos dos telescopios se son cruzatas e completatas per as de cuatre telescopios basatos en Canarias, en Hawaii y en Sudafrica.[5]

O sistema planetario editar

O sistema se troba a bels doce pársecs d'a Tierra (12,0 ± 0,4 pc)[7], ye dicit, un poquet menos de cuaranta anyos luz. Consiste en una estrela e a o menos siet planetas.[7] As siet planetas conoixitas han radios parellans ta o d'a Tierra e masas contimparables.[8]

Istas planetas son muito amanatos ta la suya estrela, arredol d'a cual orbitan a chicotismas distancias: son de sies a cuaranta vegatas mes amanatas ta la suya estrela que o que ye Mercurio respecto a l'astro solar en o nuestro sistema. Istas orbitas son en resonancia as unas con as atras: entre que a planeta TRAPPIST-1b recorre ueito revolucions, as planetas c, d, e, f e g en recorren 5, 3, 2, 4/3 e 1.[9]

As planetas descubiertas poseyen totas una rotación sincrona e presentan doncas perén a mesma cara ta la suya estrela.[10] Tres d'ellas (TRAPPIST-1 e, TRAPPIST-1 f et TRAPPIST-1 g)[11] se sitúan a una distancia d'o suyo sol que lis en poderba permitir cubillar d'augua liquida. TRAPPIST-1 e, TRAPPIST-1 f e TRAPPIST-1 g poderban poseyer un ocián d'augua liquida en a superficie con una atmosfera parellana a d'a Tierra, encara que anclata gravitacionalment. Con atmosferas identicas, TRAPPIST-1 b, TRAPPIST-1 c e TRAPPIST-1 d sufrirban un esbocato efecto hibernadero encara que a posibilidat d'augua liquida en a superficie en rechions limitatas no s'excluye (con a condición de que una parti de l'augua se mantienga durando a fasi calient d'a formación d'o sistema). A la fin, as temperaturas superficials de TRAPPIST-1 h son probablement masiato febles ta permitir a presencia d'augua liquida en a superficie, treito si existise un calentamiento per efecto de marea significativo u repuis d'una atmosfera primordial pro importants ta haber ralentizato o enfriamiento d'a planeta.[12]

A suya relativament chicota leixanía d'a Tierra permite asperar que ascape se pueda estudiar l'atmosfera per espectroscopía.

Referencias editar

  1. 1,0 1,1 Cutri, R. M.; Skrutskie, M. F.; Van Dyk, S.; Beichman, C. A.; Carpenter, J. M.; Chester, T.; Cambresy, L.; Evans, T.; Fowler, J.; Gizis, J.; Howard, E.; Huchra, J.; Jarrett, T.; Kopan, E. L.; Kirkpatrick, J. D.; Light, R. M.; Marsh, K. A.; McCallon, H.; Schneider, S.; Stiening, R.; Sykes, M.; Weinberg, M.; Wheaton, W. A.; Wheelock, S.; Zacarias, N. (Chunio de 2003). "2MASS All Sky Catalog of point sources". Catalogo de Datos d'Internet. Observatorio Europeu Austral con datos furnitos per o Sistema de Datos Astrofisicos d'a SAO/NASA. 2246. bibcode: 2003yCat.2246....0C.
  2. Costa, E.; Mendez, R.A.; Jao, W.-C.; Henry, T.J.; Subasavage, J.P.; Ianna, P.A. (4 d'agosto de 2006). "The Solar Neighborhood. XVI. Parallaxes from CTIOPI: Final Results from the 1.5 m Telescope Program". The Astronomical Journal. The American Astronomical Society. 132 (3): 1234. Bibcode: 2006AJ....132.1234C. doi: 10.1086/505706.
  3. Gillon, M.; Jehin, E.; Lederer, S. M.; Delrez, L.; De Wit, J.; Burdanov, A.; Van Grootel, V.; Burgasser, A. J.; Triaud, A. H. M. J.; Opitom, C.; Demory, B.-O.; Sahu, D. K.; Bardalez Gagliuffi, D.; Magain, P.; Queloz, D. (2016). "Temperate Earth-sized planets transiting a nearby ultracool dwarf star" (PDF). Nature. 533 (7602): 221–224. Bibcode: 2016Natur.533..221G. doi: 10.1038/nature17448.
  4. Viti, Serena; Jones, Hugh R. A. (noviembre de 1999). "Gravity dependence at the bottom of the main sequence". Astronomy and Astrophysics. 351: 1028–1035. Bibcode: 1999A&A...351.1028V. Recuperato o 6 de mayo de 2016.
  5. 5,0 5,1 Pierre Barthélémy, «Sept planètes rocheuses découvertes autour d’une étoile naine», Le Monde.fr,‎ 22 de febrero de 2017 (ISSN 1950-6244, leyer en linia [archivo en francés]).
  6. «Facultat de Sciencias - TRAPPIST - Portal» (en anglés e francés) [archivo], en www.trappist.ulg.ac.be (consultato o 25 de febrero de 2017).
  7. 7,0 7,1 Michaël Gillon et al., «Temperate Earth-sized planets transiting a nearby ultracool dwarf star» [«Planetas templatas d' grandaria d'a Tierra en transito debant d'una estrela nana ultrafreda amanata»], Nature,‎ 2 de mayo de 2016, p. 1-16 (doi: 10.1038/nature17448, leyer en linia [PDF] (en anglés)
  8. «Exoplanet discovery: Seven Earth-sized planets around a single star» [archivo], en Exoplanet Exploration: Planets Beyond our Solar System (consultato o 23 de febrero de 2017) (en anglés).
  9. «Un cortège exceptionnel d'exoplanètes» [archivo en francés],‎ 22 de febrero de 2017 (consultato o 23 de febrero de 2017) (comunicato d'o CNRS).
  10. Jean-François Cliche, «Exoplanètes : vivement James-Webb…» [archive en francés], en blogues.lapresse.ca/sciences, La Presse,‎ 22 de febrero de 2017 (consultato o 23 de febrero de 2017).
  11. BFMTV, «INFOGRAPHIE - La carte d’identité des 7 exoplanètes du système Trappist-1» [archivo en francés], en BFMTV (consultato o 23 de febrero de 2017).
  12. Michaël Gillon et al., «Seven temperate terrestrial planets around the nearby ultracool dwarf star TRAPPIST-1» [«Siet planetas terrestres templatos arredol d'a estrela nana ultrafreda TRAPPIST-1»], Nature, no 542,‎ 23 de febrero de 2017, p. 456-460 (DOI 10.1038/nature21360, leyer en linia [archivo en anglés] [PDF])