Sant Valero
Sant Valero u Valero de Zaragoza estió un bispe de Zaragoza (sieglo IV), mayestro de Sant Vicent Mártir y confesor d'a fe cristiana. Ye o santo patrón d'a ciudat de Zaragoza, a on se veneran as suyas reliquias dende o sieglo XII. A suya fiesta se celebra o día 29 de chinero y ye tradición de minchar roscons.
| Sant Valero | |||
|---|---|---|---|
 Sant Valero por Francisco de Goya y Lucientes | |||
| 290-315 | |||
| Predecesor | Valero I | ||
| Succesor | Valero III | ||
| Información personal | |||
| Nombre | Sant Valero | ||
| Apodo: | {{{apodo}}} | ||
| Naiximiento | Sieglo III Caesaraugusta | ||
| Muerte | 315 Enate u Anet? | ||
| Información relichiosa | |||
| Festividat | 29 de chinero | ||
| Venerau en | Tota a cristiandat. | ||
| Simbolochía | {{{simbolochía}}} | ||
| Patronache | Patrón de Zaragoza | ||
| Centro de pelegrinache | {{{puesto pelegrinache}}} | ||
| Ordens | {{{orden}}} | ||
| Beatificación | {{{beatificación}}} | ||
| Canonización | |||
| Qüestions | {{{qüestions}}} | ||
Historia editar
Os documentos no mo'n dicen guaire. Sí que sapemos que estió present en o primer concilio peninsular que se'n tien conoixencia: o d'Elvira, en Granada (306). Prudencio diz tamién que o suyo diacono yera Vicent, muerto en Valencia que le acompanyó en o suyo cautiverio dica a ciudat d'o Guadalaviar mientres a persecución de Dioclecián.
Dimpués d'a invasión musulmana, cuan encara feba poco tiempo d'o naiximiento d'o Reino d'Aragón, plegoron noticias de que s'heban trobato as suyas restas mortals en o Pireneu. Se supuso, allora, que o bispe bi heba estato exellato en o lugar d'"Anet", que podría corresponder a Enate[1](Semontano de Balbastro) u a Anet (Eure y Loir)[2]. A tradición diz que cuan morió fue apedecato en o castiello d'Estada y ixuplidato astí dica que en 1065, lo que se creyeba que yera o suyo cuerpo venerable fue trobato por Arnulfo I, bispe de Roda, y tresladato ta a seu bispal de Roda d'Isabana, por ixas envueltas cabecera eclesial d'Aragón.
Cuan as tropas d'Alifonso I y de Gastón IV de Biarn dentroron en Zaragoza en 1118, a restauración d'a mitra cristiana desichiba, cuasi, a presencia fisica d'as reliquias valerianas. Se ninvioron dende Roda primero un brazo y, mas tardi, o cranio d'o bispe confesor (iste zaguero en 1170, ya con Alifonso II como rei).
I habió mas d'un bispe caesaraugustano con iste nombre, en a Edat Antiga. Manimenos no bi ha dandalos -por as Actas d'o Concilio d'Elvira- de que yera un Valero qui gobernaba a diocesi en primerías d'o sieglo IV.
Veneración a Sant Valero editar
En a Seo de Zaragoza bi ha una capiella adedicata a o santo que data d'o sieglo XVI, encara que as suyas pinturas, atribuyitas a vegatas a Bartolomé Vicente son d'o sieglo XVII. En ellas apareixen representatos o interrogatorio a Sant Valero y San Vicent en Valencia y l'arribata d'o cranio d'o bispe a la capital aragonesa, a on se troba tamién o suyo brazo. Tiempo dimpués, Benedet XIII mandó fer un busto reliquiario que ye expuesto en o retablo mayor d'a Seo chunto a os de Sant Vicent y Sant Lorient y que cusiosament reflecta os rasgos fisicos d'o propio Papa Luna.
O santo ye tamién prou venerato en a ilesia de Sant Valero d'a propia ciudat de Zaragoza, situata en o barrio d'as Delicias a on muitos feligreses vienen o día d'o suyo patrón y en atras localidaz d'Aragón como Estada, Viliella d'a Cinca, Casterló, Íxar, Seno y Carinyena, a on bi ha una reliquia d'o Santo donata a la suya ilesia por Pedro Cerbuna, prior d'a Seo y dimpués bispe de Tarazona y fundador d'a Universidat de Zaragoza.
Festividat de Sant Valero editar
A fiesta de Sant Valero, patrón de Zaragoza y Carinyena, se celebra o día 29 de chinero, estando tradicional o taste de roscons; pa ista calendata existe o dito zaragozano de "Sant Valero, ventolero y rosconero".
Ye tradición dende 1992, o partache d'un roscón chigant[3] en a conoixida Plaza d'o Pilar, muit amán d'a Seu d'o Salvador de Zaragoza, popularment conoixita como a Seo, a on reposan as reliquias d'o Santo Patrón. Iste roscón chigant gosa medir alto u baixo un kilometro de largaria con una tonelada de peso, y se fan largas colas pa tastar-lo.
Localidaz d'Aragón que celebran Sant Valero editar
Vinclos externos editar
Se veigan as imáchens de Commons sobre Sant Valero.
Referencias editar
- ↑ (es) ¿Quién fue San Valero y por qué celebramos su festividad el 29 de enero?. Concello de Zaragoza
- ↑ (es) ¿Quién fue San Valero?. Europapress Aragón, 29 de chinero de 2015
- ↑ (es) Reparto de roscón gigante], Concello de Zaragoza. 30 de chinero de 2015
| Predecesor: Valero I |
Bispe de Zaragoza 290-315 |
Succesor: Valero III |