Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

En lingüistica o pleonasmo ye una figura de construcción en a que bi ha redundancia entre termins d'una mesma oración u conchunto d'oracions seguitas.

En bels casos o preonasmo tien valura espresiva y s'emplega como recurso estilistico, cosa que se vei en a literatura tradicional.

En luengas iberorromanicas son muito tipicos os pleonasmos con pronombres:

  • Esto yo no lo se.
  • El conejo me lo como yo.

Bellas construccions con pleonasmo son correctas y normals en a parla coloquial, pero as gramaticas normativas de cada idioma en consideran belatras como incorrectas.

Tamién, bellas vegatas, se considera que l'uso d'un pleonasmo ye sinyal de poca habilidat lingüistica pa expresar una ideya. Tamién bi ha pleonasmos tipicos d'as diferents trazas de charrar u d'as diferens luengas que cal emplegar-los pa charrar-las bien.

Pleonasmo en aragonés editar

Ta más detalles, veyer l'articlo pleonasmo en aragonésveyer os articlos [[{{{2}}}]] y [[{{{3}}}]]veyer os articlos [[{{{4}}}]], [[{{{5}}}]] y [[{{{6}}}]]veyer os articlos [[{{{7}}}]], [[{{{8}}}]], [[{{{9}}}]] y [[{{{10}}}]].

En aragonés charrau bi ha pleonasmo en a particla pronomino-adverbial bi/i/ie, en casos tipicos:

  • Cuan se nombra o complemento circustancial enantes:
    • Por astí be son (pandicuto).
    • que enta do otro i plegase (cheso)
    • entre ellos ib 'está o mio nombre
  • Cuan s'especifica dezaga d'o verbo o complemento preposicional a lo que se refiere a particla pa crebar una posible ambigüidat, encomenzando unatra unidat d'entonación (que graficament se desepara con una coma y que dende bels puntos de vista ye unatra proposición).
    • no i cabebas, de chen, en la plaza. (cheso).

Bi ha atro pleonasmo tipico, común con o catalán, que a "Gramatica de la lengua aragonesa" confunde con o emplego d'o partitivo de a lo estilo francés. En catalán ye tan común como en aragonés fer servir a particla pronominoadverbial en, y pueden amaneixer charrando a escape frases como Ja ne tinc, pero pa crebar l'ambiguedat se diz empecipiando atra unidat d'entonación lo complemento preposicional a lo que fa referencia en/ne, (por eixemplo de menjar, de cintes, d'això, d'allò, etc..), y las oracions quedan:

  • Ja ne tinc, de fesols.
  • N 'hi havia molta, de gent.
  • No n 'hi ha gens, d'aigua.

En aragonés a "Gramatica de la lengua aragonesa" da como suposaus eixemplos d'emplego partitivo de a l'estilo d'o francés (como en Il y a de l'eau u en manger de la viande), a on de no empecipia garra unidat d'entonación:

Seguntes Fernando Sánchez Pitarch, o emplego que se da en chistabín y fovano ye como en catalán, on se representa con coma, encomenzando atra unidat d'entonación, y d'esta traza las anteriors frases serían:

  • Ya en tiene, de comida.
  • En habeba mucha, de chen.
  • En ha sobrau, de remolacha.
  • Y en sabe ya prou, de cosas.

José Antonio Saura Rami describe o mesmo fenomeno en benasqués comentando que ye muito común en gascón y catalán, y representa con una cometa la deseparación d'o sintagma nominal referiu a la particla pronomino-adverbial en/ne,[1] a l'igual que en baixo-ribagorzano[2]:

  • De ixarso, se'n siente alguno.[1]
  • De dònas, no'n tindràs mai pròu.[1]
  • De estonas, en ha pasau moltas allà.[1]
  • En han chetau bèll uno, d'ixoriguè.[1]
  • No n'escunsaràs cap altro coma yo, de dalladó.[1]
  • Se coneixe que n'i heba molto, de bestià.[1]
  • De palomos, ya no se'n cría[2].
  • De cuentas, no'n se miaja[2].
  • Nunca no n'he visto yo, de guixas[2].
  • No sé si en tendré, de tiempo[2].

Referencias editar

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 (es) Saura Rami, José Antonio: Elementos de fonética y morfosintaxis benasquesas. Gara d'Edizions, Institución Fernando el Católico, 2003. pp 273-274
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 (es) Arnal Purroy, María Luisa: El habla de la Baja Ribagorza Occidental: Institución Fernando el Católico, 1998, pp 307-308

Bibliografía editar