Nomenclatura quimica d'os compuestos inorganicos

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

A nomenclatura quimica d'os compuestos inorganicos ye a traza como se nombran os compuestos quimicos, en iste caso, inorganicos. Iste sistema de nomenclatura arrocla e nombra istos compuestos, que son diferents d'os organicos. Actualment s'acceptan tres sistemas u subsistemas de nomenclatura:

  • O sistema de nomenclatura estequiometrica u sistematica,
  • O sistema de nomenclatura funcional, clasica u tradicional e
  • O sistema de nomenclatura Stock.

Istos tres sistemas nombran cuasi toz os compuestos inorganicos, estando a nomenclatura tradicional a mes extensa. En tien de grans ramificacions en o desembolique fisico alternativo e leva a cabo diversas interpretacions d'as funcions basicas de cada elemento.

A Unión Internacional de Quimica Pura e Aplicata (IUPAC) ha recomendata una serie de regles aplicables ta la nomenclatura quimica d'os compuestos inorganicos; istos se conoixen como "O libro royo".[1]

Tamién existe una nomenclatura IUPAC ta la quimica organica. Os compuestos organicos son os que contién carbonio, normalment enlazatos con hidrocheno, oxicheno, nitrocheno, ixufre, boro, fosforo e bels halochenos. A resta d'os compuestos se clasifican como compuestos inorganicos, o mes comuns son os minerals. Istos se nombran seguntes os regles establitos per a IUPAC.

Os compuestos inorganicos se clasifican seguntes a función quimica que realizan e per o numero d'elementos quimicos que los forman, con regles de nomenclatura particulars per cada grupo. Una función quimica ye a tendencia d'una substancia ta reaccionar d'una traza semblant en presencia d'una atra. Per eixemplo, os compuestos acetos han propiedaz quimicas caracteristicas d'a función acido, perque toz éls han l'ión d'hidrocheno que da H+; as bases han propiedaz caracteristicas d'iste grupo a causa de l'ión OH−1 present en istas moleculas e que'n reciben de protons. As principals funcions quimicas son: oxidos, bases, acidos e sals.

Formula e nomenclatura d'os elementos editar

Os elementos han una formula Xn, estando la X cualsiquier elemento quimico e n a valencia. A nomenclatura consiste en o prefixo numeral e o nombre de l'elemento. Os prefixos numerals d'orichen griego se recullen en a siguient taula:

Prefixo griego Numero d'atomos
Mono- 1
Di- 2
Tri- 3
Tetra- 4
Penta- 5
Hexa- 6
Hepta- 7
Octo- 8
Non-, Nona-, Enea- 9
Deca- 10
  • Eixemplos:
    • P4: Tetrafosforo
    • O2: Dioxicheno

Compuestos binarios editar

Compuestos con oxicheno: oxidos e peroxidos editar

Oxidos editar

Se coloca primero lo simbolo de l'elemento X (puet estar cualsiquier elemento d'o sistema periodico); d'espeso, s'anota o simbolo de l'oxicheno (O); e a la fin, s'entrecambean as valencias entre os dos atomos, e si ye posible se simplifican. Allora la formula remane X2On, estando n impar u XOm.

  • Eixemplos:
    • Entre o N+5 e l'O−2: N2O5.
    • Entre o C+4 e l'O−2: C2O4, como se puet simplificar, queda CO2.

Isto implica que si o subindiz de l'elemento X (o d'a ezquierda d'a formula) ye 2, l'oxido no ye simplificato; per contra, si o subindiz ye 1, l'oxido ye simplificato.

  • Eixemplos:
    • N2 O5 no ye simplificato perque o subindiz d'o N ye 2.
    • C O2 sí ye simplificato perque o subindiz de C no ye 2.

Si a formula de l'oxido no ye simplificata, a valencia de l'elemento X estará la indicata per o subindiz de l'oxicheno. Manimenos, si a formula ye simplificata, a valencia de l'elemento X s'obtendrá multiplicando per 2 o subindiz de l'oxicheno.

  • Eixemplos:
    • N2 O5, como no ye simplificato, a valencia d'o N ye a 5.
    • C O2 como ye simplificato, a valencia d'o C ye 2*2=4.
Nomenclatura Stock editar

Se nombran con a palabra "oxido" seguita d'a preposición "de" e d'o nombre de l'elemento X, colocando entre parentesis a valencia de l' elemento X en numeros romanos. Allora la nomenclatura consiste en "oxido de" mes o nombre de l'elemento X con a valencia en numeros romanos y entre parentesis.

  • Eixemplos:
    • Fe2 O3: Oxido de fierro (III).
    • Pb O2: Oxido de plomo (IV).
    • Hg O: Oxido de mercurio (II).

A excepción ye cuan l'elemento X ha només que una valencia, pus no se coloca pas la suya valencia en numeros romanos.

  • Eixemplos:
    • Ba O: Oxido de bario.
    • Na2 O: Oxido de sodio.
    • Al2 O3: Oxido d'aluminio.
Nomenclatura sistematica editar

Se nombran colocando un prefixo numeral (que indica o numero d'atomos d'oxicheno) debant d'a palabra "oxido", seguita d'a preposición "de" e d'o nombre de l'elemento X, precedito d'atro prefixo numeral que indica o numero d'atomos de l'elemento X. Os prefixos numerals d'orichen griego se recullen en a siguient taula:

Prefixo griego Numero d'atomos
Mono- 1
Di- 2
Tri- 3
Tetra- 4
Penta- 5
Hexa- 6
Hepta- 7
Octo- 8
  • Eixemplos:
    • Fe2 O3: Trioxido de difierro.
    • P2 O5: Pentaoxido de difosforo.
    • Cl2 O7: Heptaoxido de dicloro.

A excepción ocurre cuan l'elemento X ha només que una valencia, pus no se coloca garra prefixo numeral en dengún d'os dos elementos.

  • Eixemplos:
    • Zn O: Oxido de zinc.
    • K2 O: Oxido de potasio.
    • Cd O: Oxido de cadmio.

Veyemos, per tanto, que, cuan l'elemento X ha només que una valencia, se nombra d'a mesma traza en a nomenclatura de Stock que en a sistematica.

Cuan l'elemento X ha mes d'una valencia e o suyo subindiz ye 1, no se li mete garra prefixo numeral, pero a l'oxicheno perén se lo coloca o prefixo numeral d'o subindiz que haiga.

  • Eixemplos:
    • Ni O: Monoxido de niquel.
    • C O: Monoxido de carbonio.
    • Pb O2: Dioxido de plomo.

Peroxidos editar

Cuan l'oxicheno actúa con o numero d'oxidación u valencia -1 en forma de peroxidos con bella mena de metals (grupos I, II, XI e XII). O grupo caracteristico d'os peroxidos ye formato per l'ion peroxido (O2−2).

Nomenclatura sistematica editar

Istos compuestos se nombran con o termín chenerico "oxido", precedito per o prefixo numeral que indique o numero d'atomos d'oxicheno. Se mete a continación a preposición "de", seguita per o nombre de l'elemento, precedito d'o prefixo numeral que indique o numero d'atomos de l'atro elemento.

  • Eixemplos:
    • H2O2: Dioxido de dihidrocheno (o suyo nombre común ye "augua oxichenata").
    • BaO2: Dioxido de bario.
    • Cu2O2: Dioxido de diarambre.
    • CuO2: Dioxido d'arambre.
    • ZnO2: Dioxido de zinc.
Nomenclatura Stock editar

Os peroxidos se nombran con o termín "peroxido", seguito per a preposición "de" e per o nombre de l'elemento que se chune ta l'oxicheno. A continación, s'indica la valencia de l'elemento pero en numeros romanos y entre parentesis, perén que n'haiga mes d'una.

  • Eixemplos:
    • H2O2: Peroxido d'hidrocheno (o suyo nombre común ye "augua oxichenata").
    • BaO2: Peroxido de bario.
    • Cu2O2: Peroxido de diarambre (I).
    • CuO2: Peroxido d'arambre (II).
    • ZnO2: Peroxido de zinc.
Formulación editar

Se formulan igual que os oxidos, pero, en cuenta d'emplegar l'oxicheno (O2-), emplegamos l'ion peroxido (O2−2).

Istos compuestos no se simplifican.

Nombre Simbolo e numero d'oxidación + Simbolo e numero d'oxidación - Formula
Peroxido de litio Li+1 O2−2 Li2O2
Peroxido de calcio Ca+2 O2−2 CaO2
Peroxido de mercurio (II) Hg+2 O2−2 HgO2
Dioxido de cadmio CdO2
Dioxido de disodio Na2O2

Compuestos sinse oxicheno: sals binarias e hidruros metalicos editar

Se coloca primero lo simbolo de l'elemento X (puet estar cualsiquier elemento d'o sistema periodico); d'espeso, s'anota o simbolo de l'electo Y (que estará cualsiquier d'os elementos que ha valencia negativa); e a la fin, s'entrecambean as valencias entre os dos atomos, e si ye posible se simplifican. A formula queda asinas; XnYm, a on n ye a valencia de Y (l'elemento menos metalico) e m ye a valencia de X (l'elemento mes metalico). S'exceptúa d'ista norma l'O e l'H. En os hidruros metalicos, l'H actúa con valencia -1.

  • Eixemplos:
    • Entre Cu+2 e o N−3: Cu3N2.
    • Entre o Sn+4 e o Se−2: Sn2Se4, como se puet simplificar, queda como SnSe2.

Si o subindiz de l'elemento X (o d'a ezquierda d'a formula) coincide con a valencia negativa de l'elemento Y, a sal binaria no ye simplificata; per contra, si o subindiz ye 1, a sal binaria ye simplificata.

  • Eixemplos:
    • Hg3 P2 no ye simplificata perque o subindiz d'o Hg ye 3, que coincide con a valencia negativa d'o fosforo.
    • Cu2 C sí que ye simplificata, perque o subindiz de l'Cu no ye 4, que ye a valencia negativa d'o carbonio.

Si a formula d'a sal binaria no ye simplificata, a valencia de l'elemento X estará a indicata per o subindiz de l'elemento Y. Pero si a formula d'a sal binaria ye simplificata, a valencia de l'elemento X s'obtendrá multiplicando per a valencia negativa de l'elemento Y o subindiz de l'Y e dividindo lo resultato per o numero d'atomos X.

  • Eixemplos:
    • Hg3 P2 no ye simplificato, a valencia d'o Hg ye a 2.
    • Cu2 C sí que ye simplificato, a valencia de l'Cu ye 1*4=4, que lo dividimos entre 2 atomos d'Cu e nos da 2.

Nomenclatura Stock editar

Se nombran con a palabra formata per a radiz de l'elemento Y rematata en "-uro" seguita da preposición "de" e d'o nombre de l'elemento X, colocando entre parentesis a valencia de l'elemento X en numeros romanos. Aquí debaixo se fica una taula con os nombres d'os elementos Y que en forman de sals binarias:

Nombres d'os elementos Y que en forman de sals binarias
H−1 Hidruro
B−3 Boruro
C−4 Carburo
Si−4 Siliciuro
N−3 Nitruro
P−3 Fosfuro
As−3 Arseniuro
Sb−3 Antimoniuro
S−2 Sulfuro
Se−2 Seleniuro
Te−2 Telururo
F−1 Fluoruro
Cl−1 Cloruro
Br−1 Bromuro
I−1 Yoduro
  • Eixemplos:
    • P Cl3: Cloruro de fosforo (III).
    • Cu H2: Hidruro d'arambre (II).
    • Cr F3: Fluoruro de cromo (III).

A excepción aparixe cuan l'elemento X ha només que una valencia, pus no se coloca pas o numero romano en a nomenclatura de Stock.

  • Eixemplos:
    • Ca Cl2: Cloruro de calcio.
    • Na H: Hidruro de sodio.

Nomenclatura sistematica editar

Se nombran colocando un prefixo numeral (que indica o numero d'atomos de l'elemento Y) debant d'a radiz de l'elemento Y rematata en "-uro", seguita d'a preposición "de" e d'o nombre de l'elemento X, precedito d'atro prefixo numeral que indica o numero d'atomos de l'elemento X.

Os prefixos numerals d'orichen griego se replegan en a siguient taula:

Prefixo griego Numero d'atomos
Mono- 1
Di- 2
Tri- 3
Tetra- 4
Penta- 5
Hexa- 6
Hepta- 7
Octo- 8
  • Eixemplos:
    • As2 S3: Trisulfuro de diarseni.
    • Hg3 B2: Diboruro de trimercurio.
    • Au4 Si3 Trisiliciuro de tetraoro.

A excepción ye cuan l'elemento X ha només que una valencia, pus no se coloca o prefixo numeral en garra d'os dos elementos.

  • Eixemplos:
    • Ag Br: Bromuro d'archent.
    • Na2 S: Sulfuro de sodio.
    • Cs2 Te: Telururo de cesio.

Veyemos, per tanto, que cuan l'elemento X ha només que una valencia e o suyo subindiz ye 1 no se li mete garra prefixo numeral, pero a l'elemento Y perén se li coloca o numeral d'o subindiz que haiga (mono-, di-, tri-, tetra-, penta-, hexa- u hepta-).

  • Eixemplos:
    • Co S: Monosulfuro de cobol.
    • Fe I3: Triyoduro de fierro.
    • Pt C: Monocarburo de platín.
    • Hg H: Monohidruro de mercurio.

Hidracidos editar

Se coloca primero lo simbolo H de l'hidrocheno; a continación, s'anota o simbolo de l'elemento "Y"; e a la fin, s'intercambean as valencias entre os dos atomos. Aquí no cal mai simplificar, perque a valencia de l'hidrocheno ye +1. Allora la formula remane asinas: Hn, a on "Y" ye un elemento no metalico d'o Grupo VI A (oxicheno, ixufre, selenio, telurio e polonio) u d'o Grupo VII A (fluor, cloro, bromo e yodo). L'H actúa con valencia +1 e "Y" con a suya valencia negativa.

  • Eixemplos:
    • Entre l'H+ e o Cl−1: H Cl.
    • Entre l'H+ e o S−2: H2 S.

Nomenclatura Stock editar

Se nombran igual que as sals binarias. Ye dicir, se nombran con a palabra formata per a radiz de l'elemento "Y", rematata con o sufixo "-uro", seguita per a preposición "de" e a palabra "hidrocheno". Allora la formula remane asinas: Radiz d'o nombre de l'elemento "X" con o sufixo "-uro" con o sintagma "d'hidrocheno".

  • Eixemplos:
    • H F: Fluoruro d'hidrocheno.
    • H Cl: Cloruro d'hidrocheno.
    • H Br: Bromuro d'hidrocheno.
    • H I: Yoduro d'hidrocheno.
    • H2 S: Sulfuro d'hidrocheno.
    • H2 Se: Seleniuro d'hidrocheno.
    • H2 Te: Telururo d'hidrocheno.

Nomenclatura sistematica editar

Se nombran igual que as sals binarias. Ye dicir, se nombran con a palabra formata per a radiz de l'elemento "Y", rematata con o sufixo "-uro", seguita per a preposición "de" e d'a palabra "hidrocheno", precedita d'atro prefixo numeral que indica o numero d'atomos d'iste. Os prefixos numerals d'orichen griego se recullen en a siguient taula:

Prefixo griego Numero d'atomos
Mono- 1
Di- 2
Tri- 3
Tetra- 4
Penta- 5
Hexa- 6
Hepta- 7
Octo- 8

Allora la formula remane d'ista traza: radiz d'o nombre de l'elemento "Y" con o sufixo "-uro" mes a preposición "de" mes o prefixo numeral griego apegato a la palabra "hidrocheno".

  • Eixemplos:
    • H F: Fluoruro d'hidrocheno.
    • H Cl: Cloruro d'hidrocheno.
    • H Br: Bromuro d'hidrocheno.
    • H I: Yoduro d'hidrocheno.
    • H2 S: Sulfuro de dihidrocheno.
    • H2 Se: Seleniuro de dihidrocheno.
    • H2 Te: Telururo de dihidrocheno.

Excepcions editar

Bi ha una serie de compuestos que no son hidracidos, sino hidruros no metalicos. Istos compuestos se nombran en nomenclatura Stock y en nomenclatura sistematica igual que os hidruros, pero han un nombre tradicional. As valencias d'istos elementos son: +1 ta l'hidrocheno; -3 ta o nitrocheno, o fosforo, l'arseni e l'antimonio; e -4 ta o carbonio e silicio.

Manimenos, cuan os hidruros d'os elementos mes electronegativos que l'hidrocheno, en disolución acuosa, en dan de disolucions acidas, en a nomenclatura tradicional se nombran metendo en primer puesto a palabra "acido" seguita d'a radiz latina de l'elemento rematata per o sufixo "-hidrico". En a nomenclatura sistematica, per atro costato, s'adhibe o sufixo "-uro" dezaga d'o nombre alcorzato u d'a radiz latina de l'elemento, que se debe escribir a la dreita d'a formula, seguita d'a preposición "de" e d'a palabra "hidrocheno".

Aquí abaixo se fica una taula con a formula, a nomenclatura Stock, a sitematica e o nombre tradicional:

Formula Nomenclatura Stock Nomenclatura sistematica Nombre tradicional
NH3 Hidruro de nitrocheno Trihidruro de nitrocheno Amoniaco u almoniaco
PH3 Hidruro de fosforo Trihidruro de fosforo Fosfamina u fosfina
AsH3 Hidruro d'arseni Trihidruro d'arseni Arsano u arsina
SbH3 Hidruro d'antimonio Trihidruro d'antimonio Estibano, estibamina u estibina
CH4 Hidruro de carbonio Tetrahidruro de carbonio Metano
SiH4 Hidruro de silicio Tetrahidruro de silicio Silano
BH3 Hidruro de boro Trihidruro de boro Borano
NF Fluoruro d'hidrocheno Acido fluorhidrico
HCl Cloruro d'hidrocheno Acido clorhidrico
H2S Sulfuro d'hidrocheno Acido sulfhidrico
H2Se Seleniuro d'hidrocheno Acido selenhidrico

Compuestos ternarios editar

Hidroxidos editar

Se coloca primero lo simbolo de l'elemento X (puet estar cualsiquier elemento metalico); d'espeso, s'anota o grupo OH−1; e a la fin, s'entrecambean as valencias entre os dos ions. Aquí no cal simplificar mai. Allora, a formula queda X (OH)n, estando X un elemento metalico. Si n=1, no se i colocan parentesis.

  • Eixemplos:
    • Entre Al+3 e l'OH−1: Al (OH)3.
    • Entre Li+ e o OH−1: Li OH (cuan a valencia de X ye 1 no se i mete entre parentesis).

Nomenclatura Stock editar

Se nombran con a palabra "hidroxido" seguita d'a preposición "de" e o d'o nombre de l'elemento X, colocando entre parentesis a valencia de l'elemento X en numeros romanos.

  • Eixemplos:
    • Au (OH)3: hidroxido d'oro (III).
    • NH4 OH: hidroxido d'amonio (NH4+: catión amonio).
    • Fe (OH)2: hidroxido de fierro (II).

A excepción ocurre cuan l'elemento X ha només que una valencia, pus no se coloca la suya valencia en numeros romanos.

  • Eixemplos:
    • Ba (OH)2: hidroxido de bario.
    • Na OH: hidroxido de sodio.
    • Mg (OH)2 hidroxido de magnesio.

Nomenclatura sistematica editar

Se nombran colocando un prefixo numeral (que indica o numero de grupos OH) debant d'a palabra "hidroxido", seguita d'a preposición "de" e d'o nombre de l'elemento X, precedito d'atro prefixo numeral que indica o numero d'atomos de l'elemento X. Os prefixos numerals d'orichen griego se recullen en a siguient taula:

Prefixo griego Numero d'atomos
Mono- 1
Di- 2
Tri- 3
Tetra- 4
Penta- 5
Hexa- 6
Hepta- 7
Octo- 8
Non-, Nona-, Eneà- 9
Deca- 10
  • Eixemplos:
    • Fe (OH)3: Trihidroxido de fierro.
    • Pt (OH)4: Tetrahidroxido de platín.
    • Sn (OH)2: Dihidroxido d'estanyo.

A excepción ocurre cuan l'elemento X ha només que una valencia, pus no se coloca garra prefixo numeral en dengún d'os debant d'a palabra hidroxido.

  • Eixemplos:
    • Ca(OH)2: Hidroxido de calcio.
    • K OH: Hidroxido de potasio.
    • Cd (OH)2: Hidroxido de cadmio.

Veyemos, doncas, que cuan l'elemento "X" ha només que una valencia se nombra d'a mesma traza en a nomenclatura Stock y en a sistematica.

Acidos oxoacidos, oxiacidos u oxacidos editar

Son compuestos ternarios formatos per istos elementos: hidrocheno mes un no metal mes oxicheno. Obedeixen a la formula HaXbOc, a on a, b e c son os subindices e X ye cuasi siempre un no metal, encara que puet estar un metal de transición d'estato d'oxidación elevato como cromo, manganés, molibdeno etc...

Ya que l'oxicheno actúa con -2 e l'hidrocheno con +1, X actúa perén con un numero d'oxidación u valencia positiva, de traza que s'enforte a electroneutralidat d'a molecula.

Per eixemplo, ta obtener o numero d'oxidación u valencia de l'ixufre en H2SO4, observamos que a molecula ye electricament neutra: H2SO4 → 2·(+1)+ 1·(x)+4·(-2)=0; asinas debarrasando a x, obtenemos que o numero d'oxidación u valencia de l'ixufre ye +6. Tamién sepuet calcular meyant a formula: numero d'oxidación u valencia de x = 2·c-a/b = 2·4-2/1 = 6.

Existen dos nomenclaturas, a tradicional e a sistematica:

  • En a nomenclatura tradicional, a palabra "acido" va seguita d'un termín formato per os prefixos e sufixos d'os pendendo de cuántos numeros d'oxidación u valencias ha o no metal e a radiz d'o no metal. Cuan o no metal actúa con dos estatos d'oxidación, s'emplega o sufixo "-oso" ta indicar o estato d'oxidación mes chicot e o sufixo "-ico" ta o mes gran. Si os estatos d'oxidación d'o no metal son tres u cuatre, s'emplega la combinación d'o prefixo "hipo-" e o sufixo "-oso" ta l'estato mes chicot e a d'o prefixo "per-" e o sufixo "-ico" ta o mes alto.
  • En a nomenclatura sistematica, s'emplegan os prefixos numerals griegos ta indicar o numero d'atomos d'oxicheno, que vien representato per o termín "-oxo", seguito per o nombre d'o no metal (u metal de transición) X rematato en "-ato". Con numeros romanos entre parentesis se bi indica la valencia con a que actúa o no metal. O nombre sistematico remata adhibindo-ie a esprisión "d'hidrocheno".
  • Eixemplos:
Formula Nomenclatura tradicional Nomenclatura sistematica
HClO Acido hipocloroso Monoxoclorato (I) d'hidrocheno
HClO2 Acido cloroso Dioxoclorato (III) d'hidrocheno
HClO3 Acido clorico Trioxoclorato (V) d'hidrocheno
HClO4 Acido perclorico Tetraoxoclorato (VII) d'hidrocheno
H2SO2 Acido hiposulfuroso Dioxosulfato (II) d'hidrocheno
H2SO3 Acido sulfuroso Trioxosulfato (IV) d'hidrocheno
H2SO4 Acido sulfurico Tetraoxosulfato (VI) d'hidrocheno
HNO2 Acido nitroso Dioxonitrato (III) d'hidrocheno
HNO3 Acido nitrico Trioxonitrato (V) d'hidrocheno

En o tocant a la formulación d'os oxoacidos, bi ha dos metodos de formulación:

  • En o primer metodo; en primeras, sapendo o numero d'oxidación u valencia d'o no metal formamos l'oxido no metalico; dimpuesas li adhibimos una molecula d'augua, obtenendo un formula d'a mena HaXbOc; e a la fin simplificamos.
  • En o segundo metodo, en primeras metemos o no metal e li adhibimos oxichenos abastables ta que en bi haiga mes de cargas negativas que positivas; a la fin, bi adhibimos hidrochenos dica replenar a electroneutralidat.
Nombre Simbolo e numero d'oxidación X Oxido no metalico Formula
Acido hipobromoso Br+1 Br2O H2Br2O2→ HBrO
Dioxobromato (III) d'hidrocheno Br+3 Br2O3 H2Br2O4→ HBrO2
Trioxobromato (V) d'hidrocheno Br+5 Br2O5 H2Br2O6→ HBrO3
Acido carbonico C+4 C2O4→CO2 H2CO3
Trioxoseleniato (IV) d'hidrocheno Se+4 Se2O4→SeO2 H2SeO3
Tetraoxoseleniato (VI) d'hidrocheno Se+6 Se2O6→SeO3 H2SeO4
Acido peryodico I+7 I2O7 H2I2O8→ HIO4

Prefixos d'os acidos oxoacidos editar

Antimás d'os prefixos emplegatos en a nomenclatura clasica, "hipo-" e "per-", que indican l'estato d'oxidación de l'atomo central, existen atros prefixos que merexen un especial ficacio.

"Meta-" e "orto-" fan referencia a o contenito en moleculas d'augua de l'acido oxoacido. S'ha de remerar que os acidos oxoacidos se forma adhibindo-ne d'augua a os oxidos acidos correspondients, d'ista traza: Cl2O3 + H2O → H2Cl2O4 → HClO2

O prefixo "meta-" indica que se ye adhibita una sola molecula d'augua a l'oxido acido correspondient.

O prefixo "orto-" significa que se son adhibitas tres moleculas d'augua a l'oxido acido ta formar l'acido correspondient.

Como eixemplos tipicos podemos sinyalar os acidos derivatos d'o fosforo, arseni, antimonio e boro. Os acidos "orto-", en istos compuestos, se consideran como los correspondients acidos normals; asinas, cuan se charra de l'acido fosforico, se refiere a l'acido ortofosforico, encara que no s'indique explicitament.

Una excepción que se puet trobar ye l'acido ortosilicico, que o suyo acido s'obtién adhibindo dos moleculas d'augua a l'oxido correspondient (H4SiO4).

Oxisals (sals neutras) editar

As oxisals, oxosals, sals oxoacidas u sals oxacidas son combinacions ternarias formatas per oxicheno, un metal y un no metal. Se pueden considerar derivatas d'a substitución d'os hidrochenos d'un oxoacido per un metal.

Lur formulación ye a siguient: Mea(XbOc)n, an n sinyala la valencia d'o metal Me. Os subindices a, b y c son os mesmos que os de l'oxoacido que en provienen. Si os subindices a y n son divisibles per un mesmo numero, deben simplificar-se.

Notas e referencias editar

  1. (en) Nomenclature of inorganic chemistry. IUPAC recommendations 2005. Cambridge: Royal Society of Chemistry, 2005. ISBN 9780854044382.