Movimiento d'os achustadors amariellos

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

O movimiento d'os achustadors amariellos (en francés Mouvement des gilets jaunes) — d'o nombre d'os achustadors reflectants de color amariella levatos per os manifestants— ye un movimiento de protesta, no estructurato, aparexito en Francia en zaguerías de 2018.

Achustadors amariellos.

En primerías centrato en a puyada d'os pres d'o carburant d'os automobils (o mesmo debito en parti a l'aumento d'a taxa sobre os productos petrolers), a protesta s'estendilló ascape a atras reivindicacions, enfilatas enta o poder adquisitivo d'as clases meyas y populars, mas que mas rurals y periurbanas, a demisión u mesmo a destitución d'o president d'a Republica Francesa, Emmanuel Macron.

De traza d'una revuelta campesina, ista mobilización troba o suyo orichen en a difusión per os rez socials de clamadas a os ciudadans ta manifestar-se. Presentata en os medios de comunicación como espontania y no partitista, s'organizó arredol d'una primera manifestación nacional o 17 de noviembre de 2018, que se repitió os siguients sabados. A violencia en prevocó d'importants danyos materials, mas que mas en París, y levó enta a-saber-los atures. Mientres as manifestación, tres personas morioron y cientos fuoron nafratas.

Os manifestants reciben o refirme d'a opinión publica y de a-saber-los dirichents de partius politicos d'a oposición (como Nicolas Dupont-Aignan, Jean Lassalle, Marine Le Pen, Jean-Luc Mélenchon u Laurent Wauquiez). En primerías hostil a cualsiquier reivindicación d'o movimiento, o gubierno de Philippe anunció a primers d'aviento de 2018 una moratoria sobre a puyada d'as taxas sobre os carburants.

O movimiento s'estendilló, en menors proporcions, a Belchica y a atros países europeus.