Manto terrestre
|
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
O manto terrestre ye a part d'o planeta Tierra que bi ha entre o nuclio terrestre y a crosta terrestre, ye dicir, entre a discontinuidat de Gutemberg (uns 2.900 km de fondura), y a discontinuidat de Mohorovicic (fondura variable). Ye deseparata por a discontinuidat de Repetti en dos parz: manto superior y manto inferior.
A densidat d'o manto ye entre 3,4 y 5,6 g./cm3, representando o 82% d'o volumen d'a Tierra y o 68% d'a suya masa. As ondas P y S aumentan a suya velocidat cuan entran en o manto por a discontinuidat de Mohorovicic. Os materials d'o manto son solidos, pero muito a man d'o punto de fusión, permitindo corrients de convección. O manto ye formato por oxicheno, silicio, magnesio, fierro y atros elementos que s'organizan formando peridotitas en o manto superior y oxidos metalicos en o manto inferior. A temperatura maxima ye de 5.000 °C.
Una part d'o manto superior ye en fusión incipient y presenta comportamiento plastico (astenosfera), por debaixo de l'astenosfera part d'o manto superior y tot o manto inferior ye solido de tot y recibe a denominación de mesosfera. Por d'encima de l'astenosfera tenemos o manto litosferico y a crosta terrestre constituindo a litosfera, crebata en placas lifosfericas, con una dinamica que describe a tectonica de placas.