Interacción nucleyar feble

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Articlo d'os 1000

A interacción nucleyar feble, fuerza nucleyar débil, fuerza nucleyar feble, u tamién dita simplament fuerza feble, fuerza débil u interacción débil, ye una d'as cuatre fuerzas fundamentals d'a naturaleza, chunto con a interacción nucleyar fuerte, a gravedat y a fuerza electromagnetica.

Seguntes o modelo estandar de fisica de particlas, a interacción feble puet desarrollar-se entre leptons y quarks (interaccions semi-leptonicas), entre leptons (interaccions leptonicas) u entre quarks (interaccions no-leptonicas) a traviés d'o intercambio de particlas achent u mensacheras u bosons intermediarios muit masivos ditos W± y Z0. Como toz os leptons son embrecatos en os efectos d'a interacción feble y a gravedat ye insignificant, pareixe que ista ye a unica fuerza que actuaría sobre os neutrinos en o experimentos de laboratorio. A fuerza feble ye a responsable d'a desintegración beta[1][2] d'os nuclios atomicos, y a radioactividat asociata, por ixo un neutrón se transforma en un protón dimpués d'a emisión d'electrons (radiación beta) y neutrinos.

Ye una fuerza sin de contacto, y se diz feble por que nomás tien 10−11 vegatas a fuerza d'a fuerza electromagnetica y 10−13 vegatas la d'a fuerza nucleyar fuerte. Ye de muit curto alcance, menos de 10−15 m, y de muit poqueta intensidat, 1014 vegatas inferior a la interacción fuerte. O suyo curto alcance s'esplica por a gran masa d'as particlas d'a interacción feble (bels 90 GeV). A interacción débil afecta a os neutrinos, leptons con carga y quarks. Permite a toz os leptons, quarks, y as suyas respectives antiparticlas, intercambear enerchía, masa, y carga.

A interacción electrodébil ye o resultato d'a unificación d'as interaccions débil, y electromagnetica. O modelo estandar d'a fisica de particlas unifica parcialment as fuerzas electromagnetica y feble: a altas enerchías, u, dito de manera equivalent, a distancias menors que o diametro d'os protons, toz dos son nomás aspectos d'una unica fuerza electrodébil.

Bibliografía editar

  • (en) David J. Griffiths. Introduction to Elementary Particles. Editorial Wiley, John & Sons, Inc., 1987. ISBN 0-471-60386-4.
  • (en) D.A. Bromley. Gauge Theory of Weak Interactions. Editorial Springer, 2000. ISBN 3-540-67672-4.
  • (en) Gordon L. Kane. Modern Elementary Particle Physics,. Perseus Books, 1987. ISBN 0-201-11749-5.

Referencias editar

  1. Beta decay, Advanced Laboratory, Physics 407, Universitat de Wisconsin, pachina 5.
  2. Lepton Flavor Changing Charged Current and Interaction, Ong Jian Fuh and Ithnin Abdul Jalil, Department of physics, Faculty of Science, University of Malaya