Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Howard Carter
L'arqueologo y echiptologo britanico Howard Carter, en una imachen de 1924
L'arqueologo y echiptologo britanico Howard Carter, en una imachen de 1924
Información personal
Calendata de naixencia 9 de mayo de 1874
Puesto de naixencia Londres (Reino Uniu)
Calendata de muerte 2 de marzo de 1939
Puesto de muerte Londres (Reino Uniu)
Ocupación Arqueologo y echiptologo

Howard Carter, naixito de Londres o 9 de mayo de 1874 y muerto en ixa mesma capital o 2 de marzo de 1939, estió un arqueologo y echiptologo britanico, prou conoixito por estar uno d'os descubridors d'a sepoltura d'o faraón Tutankhamon de l'Antigo Echipto.

Carrera cientifica editar

 
Howard Carter, en una imachen de 1924.

Howard Carter, considerato alavez un choven artista con talento, fue ninviato en Echipto en 1891 por a Egypt Exploration Fund t'aduyar a Percy Newberry en as excavacions y trazato de plans en Beni Hasan, un chacimiento de l'Imperio Meyo d'Echipto, y mesmo estando prou choven fue a escape conoixito por os suyos innovadors metodos de copia d'as decoracions d'as sepolturas d'o chacimiento. En 1892 treballó ta William Matthew Flinders Petrie en as excavacions en Amarna, l'antiga capital d'o faraón Akhenaton, ta dimpués, dende 1894 dica 1899 colaborar con Edouard Naville en os suyos treballos en Deir el-Bahari, a on destacoron os suyos debuixos d'o templo de Hatshepsut.

En 1899, Howard Carter se convertió en o primer inspector-chefe d'o Servicio d'Antiguidaz d'Echipto (hue Consello Supremo d'Antigüidaz). Asinas, estió o supervisor d'una serie d'excavacions en Luxor, antis d'estar tresladato enta o Baixo Echipto, dimpués d'estar o esfensor d'os guardians echipcianos en una baralla que istos tenioron con una colla de turistas franceses.

A sepoltura de Tutankhamon editar

A tamas d'ixo, en 1907 fue contratato por George Herbert Carnavon t'as suyas excavacions.[1] Gaston Maspero, qui estió qui fació as presentacions, miraba de fer que Carter mete-se metodos arqueolochicos modernos (con constatación y documentación d'as troballas) en as excavacions de Carnavon.[2][3]

 
Anvista d'a sepoltura KV62 de Tutankhamon en a val d'os Reis.

En zagueras, Carnavon remató por estar qui financió as excavacions de Carter en a val d'os Reis dica 1914, cuan os treballos s'interrumpioron en esclatar a Primera Guerra Mundial ta no continar dica 1917. Sindembargo, en no tener prou satisfacción por os resultatos d'as excavacions, en 1922 Carnavon li comunicó que nomás li financiaría que una sola campanya d'excavacions.[4] O 4 de noviembre de 1922, Carter trobó os accesos enta la sepoltura de Tutankhamon que yera buscando (hue ye conoixita cientificament como KV62 y ye a tumba millor conservata d'a val d'os Reis). Carter clamó a Carnavon ta que venise ta Echipto ta a ubertura d'a sepoltura y o 26 de noviembre de 1922 Howard Carter, en presencia de Carnavon, d'a suya filla y d'a resta d'asistents, fació a suya famosa "chicota breca en a marguin superior ezquierda" d'a puerta, estando capable, por meyo d'a luz d'una vela, de comprobar que a mayor parti d'os tresoros d'oro y ebano se trobaban en o suyo puesto dezaga d'a puerta, podendo-se asinas considerar que a sepoltura se trobaba intacta y no heba estato encara espullata. Dica ixe inte, encara no se sabeba si yera en realidat una sepoltura u nomás que un puesto provisional d'ocultamiento, pero tamién podió veyer una nueva puerta protechita por dos estatuas que pareixeba prou prometedora. Cuan Carnavon li preguntó que yera o que se i veyeba, Carter li contestó que "aquí bi ha bels obchectos marabillosos".[5]

 
Howard Carter en a sepoltura de Tutankhamon, debant d'o suyo sarcofago.

Os siguients meses estioron de gran actividat, adedicatos a la catalogación d'os obchectos trobatos en a cambra de dentrada, baixo a supervisión de Pierre Lacau, o director d'o Departamento d'Antiguidaz d'Echipto. Asinas, dica o 16 de febrero de 1923 Carter no ubrió ixa puerta sellata, trobando que levaba enta una cambra funeraria a on podrió fer a primera constatación de que se i trobaba o sarcofago de Tutankhamon. Encara que tota ista serie de descubrimientos fue seguita y analizata por a prensa de tot o mundo, en realidat a mayor parti d'os periodistas nunca no albandonó os suyos hotels y nomás a H. V. Morton se li permitió l'acceso a las excavacions: as suyas descripcions aduyoron a aumentar a reputación de Carter entre o publico britanico.

As propias notas de Carter y a evidencia fotografica amostran que Carnavon y a suya muller lady Evelyn Herbert dentroron en a cambra funeraria poco dimpués d'estar descubierta a sepoltura y antis d'a inauguración oficial.[6] Alto u baixo heba caliu retirar 200.000 toneladas d'enruna ta poder plegar dica a sepoltura.

Os suyos zaguers treballos y a suya muerte editar

 
A sepoltura de Howard Carter.

Dimpués d'ista excavación, Howard Carter albandonó l'arqueolochía, t'adedicar-se a estar achent de compras ta museus y particulars. Tamién vesitó Estaus Unius en 1924, fendo-ie una serie de conferencias ilustratas en Nueva York y en atras ciudaz, con a-saber-la presencia de publico, iniciando asinas una pasión por os temas echipcianos en o país.

Morió por un linfoma, una traza de cáncer, en Kensington, un barrio de Londres, o 2 de marzo de 1939, con 64 anyadas d'edat.[7] A suya muerte, a tamas d'os anyos que heban transcurrito dende a ubertura d'a sepoltura de Tutankhamon, gosa estar presentata como una d'as prencipals prebas d'a dita "maldición d'os faraons" que se diz que protecheba a sepoltura d'o faraón. Fue apedacato en o fosal de Putney Vale de Londres.[8]

Vinclos externos editar

Referencias editar

  1. , H. V. F. (2006), Howard Carter and the discovery of the tomb of Tutankhamun, Barzan. ISBN 1-905521-04-9.
  2. , Elisabeth (1999), Gaston Maspero 1846-1916: le gentleman égyptologue, Pygmalion; Gérard Watelet. ISBN 2-85704-565-4.
  3. , T. G. H. (1992), Howard Carter: the path to Tutankhamun, Kegan Paul. ISBN 0-7103-0425-0.
  4. , Fiona (2011), Highclere Castle, Highclere Enterprises.
  5. Lord Carnarvon's description, 10 December 1922, citad in: (1992), Howard Carter before Tutankhamun, British Museum. ISBN 0-7141-0952-5.
  6. , C. N. (1990), Valley of the Kings: the decline of a royal necropolis, Kegan Paul. ISBN 0710303688.
  7. . http://www.nytimes.com/learning/general/onthisday/bday/0509.html. 
  8. "Putney Vale cemetery". http://www.findagrave.com/cgi-bin/fg.cgi?page=gr&GRid=3665. Retrieved 2010-02-16.