Entibo de Baserca

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

L'entibo de Baserca u entibo de Senet se troba en o río Noguera Ribagorzana, a pocos kilometros a o sud d'o túnel de Vielha. A entibadera y l'entibo se troban dividius entre os termins municipals de Montanui (d'antis mas Bono), en a comarca de Ribagorza, a o norte d'a provincia de Uesca, en Aragón, y Vidallé, en a comarca de l'Alta Ribagorza, a o norte d'a provincia de Leida, en Catalunya, muit amán d'a Val d'Arán.

Entibo de Baserca
Entibo de Baserca
Administración
País	Aragón Catalunya
Estau
Provincia
Comarca	Ribagorza Alta Ribagorza
Municipio
Cheografía
Tipo
Orichen
Superficie	km²
Superficie	ha
Altaria	m
Longaria	2 km
Amplaria	km
Fondura	69,5 m
Volumen	22 hm³
Hidrografía
Fuent	Noguera Ribagorzana
Desagüe	Noguera Ribagorzana
Desagües
Mapa
Entibo de Baserca Situación en Aragón

L'entibo, orientau de norte a sud, tien dos kilometros de largaria maxima y una capacidat total de 22 hm³, encara que a meyana d'os zaguers anyos ye de 18 hm³. Tien una fondura maxima de 69,5 m y suya fondura meyana ye de 23,8 m.^[1]

A temperatura de l'augua oscila entre os 4,9 °C y os 16 °C. O pH de l'augua tien una meya de 7,76 y a transparencia de l'augua ye alta, dica os 10 m.^[2]

A compleganza de l'entibo se troba en a zona axial pirenenca, sobre o gran batolito granodioritico d'a Maladeta.

A precipitación meyana en a zona de l'entibo ye de 1350 mm anyals.

Usos editar

A finalidat prencipal de l'entibo de Senet ye a hidroelectrica. Con ista fin, as suyas auguas pueden derivar-se a la central de Moralets u a l'entibo de Llauset, a 2200 m d'altaria, a traviés d'un canal reversible. Amás, bi ha una chicota central hidroelectrica a os piet d'a entibadera, a central de Baserca.

D'atra man, l'entibo, rodiau de cimas que superan os 3000 metros, entre ellas a tuca de Mulleres y os Besiberri, sirve como regulador d'as auguas d'o río Noguera Ribagorzana amán d'a suya cabecera y d'atras barranqueras, entre as que destaca o río Ixalenques.^[2] O cabal d'istos cauces varía en gran mida mientres o deschelo primaveral.

A pesca se centra exclusivament en a truita.^[3] L'entibo, situau a 153 km d'a ciudat de Leida, ye muit amán d'a carretera N-230, que transcurre entre Leida y Vielha, y se i accede por ixe canto, a la ezquierda de l'entibo, que perteneixe a Uesca. A parti dreita —a ezquierda d'o río— ye muit escarpada y ye dificil acceder a l'agua, encara que bi ha una pista que discurre por dencima d'a foz. Mientres a zaguera fase de l'hibierno, o livel de l'augua puet baixar a menos d'un 20% d'a suya capacidat total.

Saltos de Moralets editar

O complejo hidroelectrico d'o que fa parti l'entibo de Baserca incluye l'entibo de Llauset, situau a 2.200 m, baixo a tuca de Vallhibierna (3.062 m), a l'ueste d'a entibadera.

A unión d'istos dos entibos permite a regulación d'os cabals que alimentan os saltos hidroelectricos de Senet, Bono, Vidallé y Pont de Suert.

Amás, ta aproveitar l'augua de Baserca y Llauset s'han construyiu dos centrals subterranias: Moralets y Baserca. Encara que a de Baserca fue zarrada en l'anyo 2018.

A central de Moralets, de 200 MW, situada por dencima de l'entibo, a 1.519 m, fa servir o deslivel que bi ha entre os dos entibos (cuasi 800 m) ta producir enerchía en as horas punta y tornar l'augua a Llauset en horas de baixa demanda. A central de Baserca, situada baixo l'entibo, a 1.361 m, teneba 6 MW de potencia y emplegaba o deslivel d'a entibadera.