Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Vetiquera
Vetiquera
Vetiquera (Clematis vitalba)
Dominio: Eukaryota
Reino: Plantae
División: Magnoliophyta
Clase: Magnoliopsida
Orden: Ranunculales
Familia: Ranunculaceae
Subfamilia: Ranunculoideae
Chenero: Clematis
Especie: C. vitalba
Nomenclatura binominal
Clematis vitalba
L.

A vetiquera u vetiguera (Clematis vitalba (L. 1758)) ye una enreligadera natural d'Europa que creixe en selvas, barzals y marguins, con preferencia per a tierra calsinosa.

Clematis vitalba

S'enfila en os árbols, paretz y baranas creixendo-be muito per dencima, a ormino gosando fer l'altura d'éstes. En as marguins, forma una capa cobertera en a resta d'a vechetación. Se reconeixe mas que mas per as simients flotaderas que produce, con forma d'anchelez (aquenios) plumosos de color blanca, que fa en grans cantidaz.

En as zonas mediterranias d'a val d'Ebro se troba restrinchida en os sotos fluvials (urmeras, choperas) estando substituyida en as selvas y matucals mediterranios por Clematis flammula.

Vetiquera seca con as simients.

Fitonimia editar

En Aragón tiene diferents formas d'o mesmo fitonimo, y ye una d'as parolas que mas s'han estudiato en función d'a suya distribución, pos pendendo d'os puestos la i dicen con conservación d'as consonants xordas u sonorización d'éstas. Una relación aproximata d'as rechions a on la i dicen de cada maniera ye: vetiquera en a Chacetania, Alto Galligo y Sobrarbe a l'ueste d'o río Cinca, vetiguera a l'este d'o río Cinca (val de Chistau, val d'A Fueva, Ribagorza), belliguera en a val de Benás, meliguera ocasionalment en o sud de Ribagorza, Litera y Cinca Meya, botiquera en o Semontano de Balbastro, y petiquera en a Plana de Uesca y Alcanyiz. En a val d'Ansó le i dicen billuertera, que ye un termino posiblement influiu per l'antigo romance navarro.[1]

Referencias editar

  1. ELCOCK, W. D. Algunas afinidades fonéticas entre el aragonés y el bearnés. Xordica Editorial e Prensas Universitarias de Zaragoza. Zaragoza 2005. ISBN 84-96457-09-5

Vinclos externos editar