Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Castel Capuano, antigament clamau Castel Capuana[1] ([Castel] Capuana en o Romance d'as Queixas d'Alfonso V), ye lo segundo castiello mas antigo de Naples. D'orichen normando, está situau a la fin d'a Via dei Tribunali y ye la seu d'a sección civil d'o tribunal de Naples. Debe lo suyo nombre a estar ubicau cerca d'a Puerta Capuana, en o camino que iba enta l'antiga Capua.[2]

Castel Capuano

Fontera principal de Castel Capuano
Situación cheografica
Estau Italia
País Campania
' provincia de Naples
Situación Naples
Adreza
Coordenatas 40°51′11.77″N 14°15′50.97″E
Archidiocesi
Diocesi
Arcipestrau
Advocación
Culto
Orden
Rector
Vicario parroquial
2.º Vicario parroquial
Mosen
Propietario
Administrador
Director
Coste {{{coste}}}
Vesitable
Altaria
Pisos
Amplaria
Largaria
Superficie
Diametro
Aforo
Altaria s.r.m.
Atras
Alcance
Iluminación
Potencia
Arquitectura
Tipo
Estilo
Función fortaleza, residencia reyal
Catalogación
Materials
Construcción
Construcción sieglos XII-XIV
Fundador
Inicio 1140
Fin 1160
Inauguración
Destrucción
Equipo disenyador
Arquitecto Buono
Incheniero estructural
Incheniero de servicios
Incheniero civil
Atros
Premios
Pachina web
Pachina web Castiellos de Nápols
Localización
Castel Capuano ubicada en Italia
Castel Capuano
Castel Capuano
Castel Capuano en Italia

Historia editar

Oríchens editar

Se principió a construyir en 1140, por voluntat d'o rei Guillén I de Sicilia y fue rematau en 1160 por l'arquitecto Buono. Está adotau de fortificacions bien recias y teneba funcions de residencia reyal d'os soberanos normandos.

Se transforma en a primer cuartalada d'o sieglo XIII, por iniciativa de Frederico II, qui le da un carácter mas hespitalario.

Periodo anchevín editar

Con a casa D'Anchú en o trono, se fizo una nueva fortaleza, Castel Nuovo, con función de residencia reyal. Castel Capuano se dixó ta ahuespedar a otros miembros d'a familia reyal, funcionarios y combidaus -como Petrarca, en 1370-.

Ladislau I de Naples (1399-1414) utilizó breument Castel Capuano como residencia reyal, y la suya chirmana Chuana II de Naples (1414-1435), fue obligada a refuchiar-se-ie en o enfrentamiento con Alifonso V d'Aragón, que heba establiu cort en Castel Nuovo. Sufrió allora o setio d'os aragonenes. D'aquí, a soberana partió enta Anvers, an nombró hereu a Loís III d'Anchú, en oposición a lo rebuyau Alifonso.

De residencia reyal a palacio de chusticia editar

Baixo lo reinau d'os aragoneses, Castel Capuano tuvo una función marguinal. Con Ferrando II, o Reino de Naples se constituye en virreinau (1503), y Castel Capuano prene función de palacio de chusticia, que conservó cinco sieglos. O virrei Pedro de Toledo reunió todas corz de chusticia d'a ciudat y, ta adaptar-se a la nueva función, se transformó en 1537. Os soterranios tamién s'adaptaron ta fer de prisión y cambras de tortura.

L'arquitectura editar

 
Castel Capuano, s. XVII, por Carlo Coppola

Exterior editar

En a portalada d'entra de Castel Capuano se troba una loseta que celebra la victoria de Carlos I en Tunicia y la data cuan o castiello esdevino seu d'a Cort de Chusticia. A portalada está coronada con un gran alica bicefala, simbolo d'a Casa d'Austria, y as columnas d'Hercules con a leyenda Plus Ultra. En o nivel superior, o escudo d'a casa de Saboya, colocau dimpués d'a Unidat d'Italia, en puesto d'o escudo d'os Borbons. O reloch d'a fachada ye de l'anyo 1858. Superada la portalada, s'entra en un patio rodiau con un portico de columnas doricas. Iste espacio representa o nuclio d'o castiello, an se reuniban os letraus, testigos, acusaus... que veniban ta chudicio. En a parte de dezaga d'o castiello está la fuent d'o Formiello, con agua de l'acueducto d'o Formiello, construita en 1490 como abrevadero d'os caballos, y que fue refeita en 1583 por Michele de Guido y tiene lo escudo d'o virrei Pero d'Aragón.

Interior editar

 
Castel Capuano, Sala d'os Bustos

A sala d'os Bustos, situada en a primer planta, tiene os bustos de marbre d'os avogaus mas famosos d'o foro de Naples. Considerada o corazón d'o castiello, huei s'i celebran avenimientos solemnes y reunions extraordinarias. Os frescos, con doce figuras femininas, representan as provincias d'o reino. En o teito, os frescos de Biagio Molinari di Trani están divisos en tres campos, cadaguno d'os cuals celebra la fuerza y o triunfo d'a Chusticia.

A sala d'a biblioteca fue seu d'o Gran Consello cuan o reinau d'a Casa d'Anchú, ta pasar dimpués a estar sala d'audiencias d'a Gran Cort Creminal en o periodo borbonico. A biblioteca fue inaugurada lo 19 de julio de 1896 y contiene a redol de 80.000 volúmens, entre los que bi ha rarismas obras d'os sieglos XVI, XVII y XVIII que constituyen o fundo antigo.

Referencias editar

  1. Antonio Summonte: Dell'historia della città, e regno di Napoli. ove si descrivono le vite, e fatti de' suoi Re Aragonesi dall'anno 1442, fino all'anno 1500, Naples, 1675, t. 3; p. 494. [1]
  2. Gennaro Ruggiero, I castelli di Napoli, Newton Compton editori, Roma, 1995