Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

L'anís[1] ye un licor con gusto a simient de matafaluga que se consume en a mes gran part d'os países mediterranios, sobre tot en Espanya, Francia, Italia, Portugal y Turquía. Ye incoloro y a diferencia d'atros licors feitos con matafaluga no contién regalicia. Ye mes dulce que a mes gran part d'os licors con gusto a matafaluga. O zucre se i puet anyadir como xarope. Adintro d'os anises se distinguen os secos y os dulces, dicindo-se aniseta[1] a los segundos.

Clasica botella d'anís en Espanya

A palabra anís ye un catalanismo baixomedieval que entró por una actividat comercial de substancias que se produciban en Barcelona. A palabra catalana anís deriva d'o latín ANISUM y d'o griego antigo ἄννησον-anison, substituindo a l'anterior denominación aragonesa de matafaluga y variants d'esta palabra.[2]

L'anís tien un gusto fuerte cuan se bebe dreitament u a palo seco, y mesmo puet producir una irritación en a farinche a causa d'o suyo alto conteniu d'alcohol, ye por ixo s'ha de beber poquet a poquet. Manimenos lis da un agradable gusto dulce a las as bebidas mescladas en as que ye present.

A sobén lo mesclan simplament con augua producindo-ie o efecto Ouzo, una emulsión blanca. Esta mescla se diz en os cualques países castellanoparlants palomita. Tot o licor ha de cayer en augua freda devez, si no se fa asinas no producirá o mesmo resultau encara que lo aboquemos rapidament dende a botella. Una palomita feita con nomás que con una gota d'anís se puet beber como un refresco.

A mescla d'anís con moscatel recibe a denominación de barracha[3] en comarcas cercanas a arias catalanoparlants como o Semontano de Balbastro, Os Monegros y Baixo Aragón.

Distribución cheografica editar

 
Licors d'anís en a cuenca mediterrania.

En a cuenca mediterrania bi ha una gran variedat de licors basaus en matafaluga u en regalicia, con ciertas marcas celebres en bel país.

Atras bebidas alcoholicas aromatizadas con matafaluga incluyen l'aguardiente de Colombia y Mexico.

Referencias editar

  1. 1,0 1,1 (an) Chusé Lera Alsina Aplego. Diccionario de Resistencia y Gramática sobre lo cheso. Massanas gràfiques. 2004. p 33.
  2. (es) Joan Coromines i Vigneaux, José Antonio Pascual: Diccionario crítico etimológico castellano e hispánico, Editorial Gredos, 1980-1991.
  3. (an) Paz Ríos Nasarre: Bocabulario d'o Semontano de Balbastro (de Salas Altas y a redolada). Publicazions d'o Consello d'a Fabla Aragonesa, 1997