Diferencia entre revisiones de «Sufixo -anus (toponimia)»

Contenido eliminado Contenido añadido
AraBot (descutir | contrebucions)
m Robot: Reemplazo automático de texto (-testo +texto)
Sin resumen de edición
Linia 1:
O '''sufixo -anus''' en [[toponimia]] dimpués d'un antroponimo significa en [[idioma latín|latín]] "que pertenexeperteneixe a".
{{Grafía_87}}
O '''sufixo -anus''' en toponimia dimpués d'un antroponimo significa en [[idioma latín|latín]] "que pertenexe a".
 
[[Julio Caro Baroja]] considera que por lo que fa a la península[[Península ibericaIberica]] se feba serbirservir pa dizirdicir nombres de ''fundi'' d'o periodo román tardano.
 
D'esta traza ''Octavianus'' yera o ''[[fundus]]'' d' ''Octavius'', ''Iulianus'' yera o fundus de ''Iulius''.
 
En bellas zonas d'a [[Navarra meya]] os bascoparlantsvascoparlants adautoronadaptoron este sufixo como [[terminaziónterminación -ain (toponimia)|-ain]], pero en belatras zonas de nabarranavarra ([[Guirguillano]]), como en Alaba[[Alava]] eboluzionóevolucionó como [[terminaziónterminación -ano (toponimia)|-ano]] en atras zonas d'Espanya. En ambito aragonés ey partepart de l'ambito mozarabe a terminaziónterminación -anus eboluzionóevolucionó ta -án ([[Costeán]], [[LadruñánLadrunyán]]) por a tendenziatendencia a la perduga d'a [[bocalvocal final atona|-o final atona]], mayor en o pasato que en o present. En catalán eboluzionóevolucionó ta [[terminaziónterminación -à (toponimia)|terminaziónterminación -à]] ([[Cornellà]]), por a doble tendenziatendencia a perder a -o final ey a -n que dimpués queda como final.
 
Este sufixo toponimico yera en competenziacompetencia con o [[sufixo -acum]], amprato d'o [[luengas zeltasceltas|zeltacelta]] ey usual en zonas con [[sostrato linguistico|sostrato]] zeltacelta como Galia, ey con o ipoteticohipotetico sufixo -oius en a zona d'Aquitania ey Perineus, que fosilizó como [[terminaziónterminación -ué (toponimia)|-ué]] u [[terminaziónterminación -ui (toponimia)|-ui]].
 
Seguntes [[Gerhard Rohlfs]] a esistenziaexistencia ey densidat d'este sufixo permiten estrayerextrayer conclusions sobre l'amplaria ey intensidat d'a colonizazióncolonización romana en [[GascuñaGascunya]].
 
A plana d'a ribera d'o [[Gers]] arredol d'a ziudatciudat d'[[Aush]], que tenió importanziaimportancia en o periodo galorromán, debió costituirconstituir un zentrocentro d'infiltrazióninfiltración romana u latina important, y en son erenzioherencio os actuals toponimos d'a plana u ribera de [[Gers]], arredol d'[[Aush]]: [[Lussan]] (Lucius), [[Marsan]] (Marcius), [[Orbessan]] (Orbicius), [[Preignan]] (Premius?), [[Pessan]] (Pecius), [[Podensan]] (Potencius), [[Sansan]] (Sancius).
 
Dende Gers s'estendillan como tacas d'azaiteacaite dica o curso meyo de l'Adour: Aignan (Annios), [[Corrensan]] (Currentius), Magnan (Magnius), Sarran (Sarra), Vergognan (Verecundius)¨
 
En a zona de Tarba tamién bi n'ha: [[Aureilhan]] (Aurelius), [[Artagnan]] (Artanius), Barbazan (Barbatius), Coussan (Coccius), Gaillan (Gallius), Juillan (Julius), Lézignan (Licinius), Marseillan (Marcellius).
 
En a [[Comencha]], a man de ''[[Lugdunum Convenarum]]'', ziudatciudat fundata por [[Cneu Pompeyo Magno|Pompeyo]] bi n'ha atro niedo: [[Antichan]] (Antessius), [[Aventignan]] (Aventinus), [[Barbazan]] (Barbatius), [[Frontignan]] (Frontinius), [[Gourdan]] (Gordus), Luscan (Luscus), Polignan (Pollinius), Salechan (Salessius), Samuran (Samburus), Seillan (Seillus), Tibiran (Tiberius), Canejan (Candidius).
 
A mayor partepart d'estos toponimos rematatos en -an e que se remontan a -anum contiene antroponimos romans cuaternatosquaternatos en iscrizionsinscripcions u en textos istoricoshistoricos: ''Aurelius, Annius, Aventinius, Cornelius, Gallius, Julius, Licinius, Marcellius, Marcius, Magnius, Potentius, Sancius''.
 
== Referencias ==
*[[Gerhard Rohlfs]]. ''LE SUFFIXE PRÉROMAN -UÉ, -UY DANS LA TOPONYMIE ARAGONAISE ET CATALANE''. Archivo de Filología Aragonesa IV. 1952.
*[[Gerhard Rohlfs]]. ''LA COLONIZACIÓN ROMANA Y PRERROMANA EN GASCUÑA Y ARAGÓN''. Archivo de Filología Aragonesa XL. 1988.
 
[[Categoría:Sufixo toponimico]]