Diferencia entre revisiones de «Sefarditas»
Contenido eliminado Contenido añadido
m →Historia: AraBot, 100% aragonés, replaced: Istoria → Historia |
m como no da problemas, paso ta o bot, replaced: ziudaz → ciudatz (2) |
||
Linia 27:
== Luenga ==
{{Articlo principal|chodigoespanyol}}
Enantes d'a espulsión parlaban os romanzes d'as rechions d'orichen, e por eixemplo esiste a teoría que en [[Aragón]] e Ribera [[Navarra]] charraban un [[chodigoaragonés]] (en reyalidat os textos meyevals d'as comunidaz de [[Tudela]] e [[Tarazona]] amuestran que yera o mesmo luengache que o d'os cristians pero con lesico azoziato a la bida d'os chodigos). En as primeras añatas dimpués d'a espulsión os chodigos sefardís de diferents zonas se manteneban en bicos u carreras deseparatas con [[sinoga]]s propias en
Os sefardís que s'establioron en [[Francia]] en o [[sieglo XIX]] prenioron a [[Idioma francés|luenga franzesa]], mientres os sefardís d'os países musulmans e costas d'a [[Mar d'o Norte]] seguiban mantenendo o chodigoespanyol. En o sieglo XX as mortaleras d'a [[Segunda Guerra Mundial]], a emigrazión ta [[Israel]] e atros factors han feito que o chodigoespanyol siga un luengache en camín de desapareixer.
Linia 42:
Dende a espulsión d'Espanya uns 100.000 sefardís s'establioron en [[Portugal]], (on zinco añatas més tarde fuoron batizatos a la fuerza), en o sur d'[[Italia]]. Arriboron en [[Sezilia]] chodigos sefardís que se sumoron a los chodigos que ya i eba, pero [[Sezilia]] feba parte d'Espanya e yera un puesto on se podeba aplicar o decreto d'espulsión. Muitos sefardís rematoron arribando en o [[Imperio Otomán]], en [[Marruecos]] y en os [[Países Baixos]]. Dende fins d'o sieglo XV a [[enquisizion]] espanyola persigue a los combersos.
En bels países d'acollita on i eba comunidaz os sefardís absorbioron a ixas comunidaz, e d'esta traza en o [[Imperio Otomán]] os chodigos bizantins que parlaban [[Idioma griego|griego]] s'asimiloron a los sefardís. En Marruecos i eba distinzión entre os chodigos que i yeran dende feba bels sieglos e os chodigos sefardís, que acaboron predominando e asimilando a los anteriors en
Estioron os primers chodigos en plegar t'[[America]]. O bico d'o [[Bronx]] ([[Nueba York]]) estió un bico de chodigos sefarditas, en parte probinients d'[[Esmirna]] <ref name="Editorial Gredos 1981"/>, pero pronto a emigrazión chodiga [[Asquenazís|asquenazí]] se fazió més important que no pas a sefardí e os sefardís quedoron en minoría u s'asimiloron a los asquenazís.
|