Diferencia entre revisiones de «Kristallnacht»

Contenido eliminado Contenido añadido
mSin resumen de edición
Sin resumen de edición
Linia 1:
[[Imachen:Jews forced to march with star Kristallnacht.jpg|right|thumb|250px|Os chodigos son obligatos a marchar por as carreras alemanas con a [[estrela de David]] o día siguient a la ''Kristallnacht''.]]
[[Imachen:Bundesarchiv Bild 146-1970-083-42, Magdeburg, zerstörtes jüdisches Geschäft.jpg|right|thumb|250px|Una botiga de propiedat chodiga en [[Magdeburgo]] o día siguient a la ''Kristallnacht''.]]
Se conoix con o nombre de '''''Kristallnacht''''' (en [[Idioma alemán|alemán]] "nueit de vidre(s) (crebatos)") a un autentico ''[[pogrom]]'' organizato por as autoridatz [[Nazismo|nazis]] d'o [[Tercer Reich]] en a nueit d'o [[9 de noviembre|9]] a o [[10 de noviembre]] de [[1938]] contra a población [[Chodigos|chodiga]] que i viviba, que se considera como uno d'os trangos que conducioron dreitament aenta l'[[Holocausto]].
 
Mientres a nueit, miembros d'as ''[[Sturmabteilung]]'' y d'as ''[[Schutzstaffel]]'' d'o ''[[Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei]]'' d'[[Adolf Hitler]], con aduya d'atras organizacions nazis, como a [[Chovenalla Hitleriana]], a ''[[Sicherheitsdienst]]'' u a ''[[Gestapo]]'', y tamién d'as propias fuerzas regulars d'a [[Policía]], engarcholoron a milers de chodigos por toda Alemanya, destruyindo a mas as suyas propiedatz presonals u colectivas: [[botiga]]s, [[sinoga]]s, centros de reunión... Tamién facioron una [[Mortalera (delito)|mortalera]] de quasi 100 presonas, en o que estió una prebatina ta comprobar a capacidat d'a población alemana t'asimilar un posterior ataque mes gran contra os chodigos. Alto u baixo 30.000 chodigos fuoron engarcholatos en os [[Campo de concentración|campos de concentración]].
 
A excusa ta istos feitos estioron os disparos que [[Herschel Grynszpan]], un chodigo aleman refuchatorefuchiato en [[Francia]], fació en [[París]] contra [[Ernst vom Rath]], un [[diplomatico]] de l'embaixata alemana, qui morió o [[9 de noviembre]] de resultas d'as suyas feritas. As primeras afirmacions d'os dirichents nazis yeran que os ataques yeran una "reacción espontania d'o pueblo alemán dimpués de l'atentato chodigo".
 
Antiparte, os chodigos fuoron condenatos a pagar una multa colectiva de 3.000 millons de [[Marco alemán|marcos]], ta indemnizar a l'estato alemán por os danyos que heba padeixito. Garra chodigo fue indemnizato por os danyos en as suyas propiedatz u en as suyas presonas. Internacionalment, a mayor parte d'os países facioron condenas (a [[Espanya]] de [[Francisco Franco]], encara en guerra con a [[Segunda Republica Espanyola]], aplaudió istos feitos; a Republica los condenó).<ref>{{es}} [http://www.elpais.com/articulo/opinion/Espana/guerra/Kristallnacht/elpepuopi/20081111elpepiopi_10/Tes ''La España en guerra ante la 'Kristallnacht']'', en o diario ''[[El País]]'' de l'[[11 de noviembre]] de [[2008]], por [[Alejandro Baer]].</ref>