Diferencia entre revisiones de «Republica Socialista Sovietica d'Armenia»

Contenido eliminado Contenido añadido
m meto foto a cucha, que si no desplaza o texto enta baixo y amanix un gran espacio en blanco
sacar categoría redundant
Linia 69:
Como en atras republicas socialistas sovieticas (Ucraína, Kirguisistán, etz..) o periodo sovietico d'[[entreguerras]] trayó fambre por a [[colectivización]] y as deportazions dende 1929. As autoridatz sovieticas luitaban cuentra as "supervivencias d'o nacionalismo", creyando un terror de masas. O ''catholicos'' [[Joren I]] fue asasinato en 1938.
 
En a [[segunda guerra mundial]] i heba [[armenios]] luitando en os dos bandos. Os armenios d'Alemanya consiguioron estar reconoixitos como [[raza aria|ario]]s. Bells nacionalistas armenios luitaban con l'eixe por a promesa que lis fació [[Hitler]] d'un estato independient arredol d'o [[Mont Ararat]], (en territorio controlato por Turquía, que manimenos no participaba en a guerra). Una lechión armenia luitaba en o Caucaso Norte, y bells armenios d'a diaspora fuoron detenitos por os angleses en [[Orient Meyo]].
 
En 1945 [[Stalin]] presionó a pa que tornase a la URSS [[Kars]] y [[Ardahán]], pero a oposición d'EEUU fació que ixas presions fracasasen, encara que o gobierno sovietico encomenzó a estar menos desfavorable con Armenia. En 1945 esleyoron a un nuevo ''catholicos'', (a [[seu]] yera bacant dende 1938), y as autoridatz sovieticas favorexioron a repatriazión d'armenios d'a diaspora. Entre 1946 y 1948 100.000 armenios arriboron en Armenia, pero desilusionatos, muitos d'ellos no querioron quedar-se-ie y dica 1956 no se'n podioron marchar.
Linia 75:
En as tres decadas dimpués d'a muerte de Stalin Armenia s'industrializó y urbanizó ascape y tenió un grant creiximiento demografico. O nivel d'educación progresó ascape, y se produció una fuga de cerebros ta Rusia, por haber-ie pocas oportunidatz en tan reduzito país. Os armenios s'infiltroron en a clase dirichent sovietica, por eixemplo o president d'o Presidium d'o [[Soviet Supremo]] entre 1964 y 1965 yera l'armenio Anastás Mikoyán. O costrutor d'avions Mig yera o suyo chirmán Artion Mikoyán. As autoridatz d'a republica dedicoron muitos esfuerzos a salvar o patrimonio cultural armenio, que os turcos y azerís encara destruyen. O nacionalismo armenio tornó a tener fuerza, y en 1965 s'expresó en una gran manifestación que conmemoraba o cincuanta aniversario d'o [[chenocidio armenio|chenocidio]]. En 1966 naixió o partito nacional unificato, y los suyos miembros fuoron detenitos y condenatos en anyos posteriors.
 
En 1988 encomenzoron conflictos interetnicos entre os [[armenios]] y os [[azerís]] por a reclamación d'os armenios de l'Alto Karabakh d'unir-sen a Armenia. En Armenia creyoron un comité pa Karabakh, que reclamaba a unión de l'Alto Karabaj con Armenia. Os días 28 y 29 de febrero i habió [[pogrom]]s antiarmenios en [[Sumgait]], a lo norte de Bakú, con decenas de victimas. En chulio o soviet de l'Alto KarabajKarabakh votó a unión con Armenia; o Soviet Supremo d'a URSS se oposó porque no quereba creyar un precedent de cambeyos de mugas.
 
Un tierratremo devastó o norte d'Armenia en aviento de 1988, con decenas de mils de victimas. Alavez as autoridatz sovieticas detenioron a los dirichents d'o comité pa Karabakh, y dimpués posoron l'Alto Karabakh baixo l'autoridat d'una comisión especial presidita por un ruso. A meyatos de chinero de 1990 i habió pogroms antiarmenios en tot Azerbaichán y quan correba periglo que tamién afectasen a os rusos as tropas sovieticas intervinioron.
 
En agosto de 1990 [[Levon Ter Petrossian]], que heba estato miembro d'o comité pa Karabakh, fue esleito president de l'Asambleya Nacional (en a practica cabo d'estato). Armenia esdebinió republica sobirana, incluindo l'Alto Karabakh, estendendo a ciudadanía a totz os [[armenios]] de fuera d'Armenia.
 
{{Republicas SobieticasSovieticas}}
 
[[Categoría:Historia d'Armenia]]
[[Categoría:Armenia]]
 
[[af:Armeense Sosialistiese Sowjetrepubliek]]