Diferencia entre revisiones de «Antioquía»

Contenido eliminado Contenido añadido
AraBot (descutir | contrebucions)
m →‎Historia: AraBot, 100% aragonés, replaced: Istoria → Historia
Linia 33:
 
== Historia ==
A finalsfins d'o [[sieglo IV aC]], un [[cheneral]] d'[[AlexandreAleixandre lo Gran]] fundó a ziudat, con o nombre d' ''Antioquía'', estando ''Antiochos'' un [[antronimo]] corrient en a suya familia. Dimpués, se proclamó emperador de [[Siria]], con o nombre de [[Seleuco I Nicator]].
 
Adibita ta o [[Imperio Román]], Antioquía estió una d'as prenzipals ziudats d'o Imperio, con una poblazión, alto u baixo, de 500.000 abitants. O emperador [[Aurelián]] construyó moliments, y [[ConstanzioConstancio II]] construyó una [[seu (edificio)|seu]], en estilo d'a [[arquiteuturaarquitectura bizantina]], escachata por un [[tierratremo]] en [[526]].
 
En [[540]] la prenió o [[Imperio Persa Sasanida|Imperio Persa]], ey reconquiesta dimpués cayó en [[636]] debant de l'abanze d'o [[Islam]]. En o [[969]] la reconquirió o emperador [[Imperio Bizantín|bizantín]] [[NizeforoNiceforo II Focas]], pero os bizantins la perdioron de nuebo debant os [[turquemans (Orient Meyo)|turcos]] selchuzidas[[Soldanato Selchucida|selchucidas]] en [[1085]].
 
Conquiesta por os [[Cruzatas|cruzatos]] d'a [[Primera Cruzata]] en [[1098]], estió a capital d'o [[prenzipato d'Antioquía]], semi-independient d'o [[reino de Cherusalén]].
Linia 43:
O [[soldán]] [[mameluco]] [[Baibars]] prenió a ziudat en [[1268]], y dimpués d'as suyas destruzions nunca más recuperó a suya importanzia anterior.
 
Entre [[1517]] y [[1918]] estió una ziudat d'o [[Imperio Otomán]]. Tenió una gran dibersidat etnica, con [[arabes]], [[turcos anatolians|turcos]], [[sirians]] [[cristianismo(pueblo preislamico)|sirians cristians]] ey [[armenios]]. En a [[Primera Guerra Mundial]] os [[panturquismo|panturquistas]] preboron d'acotolar a los cristians armenios ey [[sirians (pueblo preislamico)|sirians]]. Os armenios se refuchiron en o ''Musa Dagh'' ("Mont de [[Moises]]"), entre a ziudat ey la mar, pero l'armata [[Francia|franzesa]] abió d'ebacuar-los quan yeran "in extemis". En 1918, o [[Sanchac d'Alexandreta]] d'o que Antioquía en formaba parte fue ocupato por l'[[exerzito francés]], como [[ZiliziaCilicia]] ey [[Siria]], formando parte d'o [[mandato]] francés de Siria. A [[Soziedat de Nazions]] teneba intinzión d'adhibir Antioquía a Siria, sindembargomanimenos a presenzia d'una important poblazión [[turcos anatolians|turca]] (40% en ixe [[sanchac]]) fazió que s'ese de fer un [[referendum]] d'[[autodeterminazión]]. Pa millorar as relazions con Turquía pa que estase neutral en caso d'una nueba [[Segunda Guerra Mundial|guerra mundial]], lo gubierno d'[[Édouard Daladier]] dixó entrar l'[[exerzito turco]] dentro d'o Sanchac en [[chulio]] de [[1938]] ey ocupar-se d'o zenso, salindo d'estas trazas un 63% de poblazión turca.
 
En [[1939]], Antioquía ey la suya rechión fuoron adibitos a [[Turquía]] con lo nombre de [[Hatay]]. Empezipió una [[limpieza etnica]]: 14.000 [[armenios]] entre los 23.000 zensatos en [[1933]] esleyoron [[emigrazión|emigrar]], como muitos [[arabes]] [[sunitassunnismo|sunnitas]] ey [[alawitas]]. A [[Siria]] independient encara reclama Antioquía ey lo Sanchac de Alexandreta.
 
== Enrastres externos ==