Diferencia entre revisiones de «Matías Corvín»
Contenido eliminado Contenido añadido
m cambeyo..., replaced: zebil → civil (2) |
m AraBot, 100% aragonés, replaced: istoria → historia (2) |
||
Linia 12:
Dimpués d'a muerte de Iancu de Hunedoara a oligarquía ongara prenió o poder de nuebo. O rei Ladislau lo Postumo estió o gobernador nominal, pero de feito qui mandaba yeran tres familias: os ''Garai'', os ''Ujlaki'' e os ''Cillei'', que prebaban d'eliminar a influyenzia d'os Hunedoara. D'esta traza combenzioron a lo choben rei que ordenase l'asesinato (por escabezamiento) de ''Lászlo'' ("Ladislau"), fillo mayor de Iancu de Hunedoara. Lo fillo menor, Matias, encara un nino, fue ascape meso en una fosqueta. Dimpués encomenzó una guerra civil. O rei adoleszent fuyó ta Boemia, lebando-se a Matias de Hunedoara con él. Elsabeta Szilágy, bidua de Iancu de Huneoara organizó exerzitos fidels a lo suyo marito conseguindo rematar a guerra civil con a bitoria sobre os exerzitos d'as grans familias nobles. O rei Ladislau lo Postumo fue executato, chunto con muitos d'os que lo combenzioron pa que executase a Ladislau de Hunedoara. A Dieta Nazional fue reunita en Buda pa esleir o nuebo rei. En presenzia d'os exerzitos d'a Casa de Hunedoara, acantonatos en a ribera d'o [[Danubio]], alabez chelato, fue esleito o rei Matías, a la edat de 18 añatas, que encara eba d'estar rescatato e tornar de Praga.
Matías Corvin gobernó como rei de Hongría 32 añatas e lo suyo reinato estió uno d'os periodos més brillants d'a
Matías estió educato en italián. Dimpués de descubrir as ideyas d'o [[Renaximiento]] empentó a influyenzia cultural italiana en [[Hongría]]. Buda, Esztergom, Székesfehérvár e Visegrád estioron ziudaz que se benefizioron d'a estabilidat d'un sistema de salut publica y educazión, e tamién d'un sistema churidico baixo o reinato de Matías Corvín. Estió un reconoxito e cheneroso mezenas d'artistas italians como Galeotto Marcio e d'Europa occidental, que estioron estreitament ligatos a la cort suya. A suya biblioteca, a Biblioteca Corviniana, yera a mayor colezión europeya de cronicas historicas e treballos filosoficos e zentificos en o sieglo XV, con més de 5000 exemplars, podendo-se balorar cadagún més de 1000 [[florín|florins]] d'oro.
O suyo reinato ye considerato como un d'os més gloriosos capítols d'a
Matías Corvín estió qui ordenó meter en garchola a lo [[boibot]] de Balaquia [[Vlad Ţepeş]] quan li demandó aduya cuentra os otomans. Sindembargo Matías lo aduyó a recuperar o trono de Balaquia. [[Esteban o Gran]] de Moldabia atacó Hongría dimpués de firmar a paz con Polonia, y en una batalla Matías fue ferito por tres sayetas e una lanza.
|