201 093
ediciones
Diferencia entre revisiones de «Calmucos»
m
→Historia: AraBot, 100% aragonés, replaced: franzeses → franceses, Istoria → Historia
(Sustituyindo..., replaced: baxo → baixo, baxa → baixa (2), Baxa → Baixa) |
m (→Historia: AraBot, 100% aragonés, replaced: franzeses → franceses, Istoria → Historia) |
||
|
A causa d'o periodo de deportazión ixemenatos en poblatos rusos de [[Siberia]] dimpués d'a [[Segunda Guerra Mundial]], cuasi toz os calmucos menors de 60 añatas han perdito l'uso d'a suya luenga e parlan [[Idioma ruso|ruso]] como luenga cotidiana.
==
Os mongols occidentals u oiratos formaban una confederación de cuatre tribus que se fazioron poderosas en un territorio entre as estepas occidentals, on teneban importancia os [[cazacos]] e [[uzbecos]], e as estepas orientals on encara teneban importancia os mongols occidentals. A prenzipios d'o [[sieglo VII]] os oiratos presionoron con fuerza a los suyos bizins.
En [[1771]] bels oirats que fuyiban d'a [[Dzungaria]] ocupata por os [[manchuz]] persuadioron a lo can calmuco pa tornar t'a tierra orichinal d'os calmucos. O día que dezidioron tornar a Bolga no yera chelata e os calmucos d'a marguin occidental no podioron dixar as estepas d'a Baixa Bolga, d'esta traza uns 170.000 calmucos d'a marguin oriental emigroron en direzión Dzungaria tenendo choques con os cazacos, y estando derrotatos finalment por os manchuz. As autoridaz manchuz n'establioron beluns en a Bal d'o [[Río Ili|Ili]] como colons e n'ixemenoron atros més ta l'este, en territorio mongol.
Os calmucos que quedoron en a marguin occidental prenioron o control d'a marguin oriental, pertenexeban a dos d'as tribus tribus historicas, [[torgot]] e [[derbet]] e a d'atra dita ''[[Buzawa]]'' que bibe en a Ribera d'o [[Río Don|Don]]. En [[1773]]-[[1775]] partiziporon en a rebuelta de [[Pugachov]] e [[Catalina II de Rusia]] posó fin a l'autonomía d'os calmucos. Dende alabez muitos calmucos sirbioron en o [[Exerzito ruso|exerzito imperial]]. Os calmucos se destacoron en a guerra cuentra [[Napolión]]. Uns arquers d'a tribu [[torguz|torgut]] baixo as ordens d'o cheneral [[Mikhail Kutuzov]] luiton cuentra os
En noviembre de [[1920]] as autoridaz [[Unión Sobietica|sobieticas]] creyoron una rechión autonoma pa os calmucos, que esdebinió republica autonoma en [[1936]] con capital en [[Elisa]], ziudat fundata en a estepa en [[1928]]. Os ganaders calmucos yeran en cuentra d'a coleutibizazión. Os calmucos yeran tamién en cuentra d'una administración laica por estar budistas lamaístas.
| |||