Diferencia entre revisiones de «Túnel»

Contenido eliminado Contenido añadido
RedBot (descutir | contrebucions)
m robot Modificado: vi:Hầm (giao thông)
AraBot (descutir | contrebucions)
Sustituyindo..., replaced: baxo → baixo (8)
Linia 1:
{{Grafía_87}}
[[Imachen:Somport tunel interior.jpg|thumb|200px|Interior d'o [[túnel de Somport]]]]
[[Imachen:Tunnel_Boring_Machine_%28Yucca_Mt%29Tunnel Boring Machine (Yucca Mt).jpg|200px|thumb|[[Maquina]] [[tuneladora]] en [[Yucca Mountain]] ([[Estatos Unitos d'America]])]]
Un '''túnel''' u '''tónel''' ye un [[caño]] soterraño reyalizata artifizialment con a finalidat de dar paso a una [[bía]] de [[comunicazión]] u de [[tresporte]] de [[fluyito]]s, [[material]]s u formas d'[[enerchía]], a trabiés d'una [[montaña]] u d'un [[tozal]], por debaxodebaixo d'un [[río]] u encluso por debaxodebaixo d'un [[estreito]], d'una [[badía]] u de cualsiquier brazo de mar. O conzeuto de túnel se refiere tamién a los [[paso inferior|pasos]] de [[bía urbana|bías urbanas]] u d'o [[ferrocarril]] ([[metro]]) u de [[Canal de nabegazión|canals]] de [[nabegazión maritima|nabegazión]] por debaxodebaixo d'una zona urbana: d'os [[edifizio]]s e [[carrera]]s u tamién por debaxodebaixo d'una [[carretera]], bía ferrobiaria u cualsiquier [[infraestrutura]]. Autualment, son diseñatos e proyeutatos por [[incheniero zebil|incheniers zebils]].
 
En a construzión d'infraestruturas, os túnels, como os [[puent]]s, premiten salbar os obstaclos [[natural]]s que se troban en o trazato d'a infraestrutura. En termins más simples se puet dezir que os puents salban os obstaclos pasando por dencima els e os túnels los salben pasando por debaxodebaixo. En tot caso, mientres que os puents yeran emplegatos ya en as bías que trescruzaban o Imperio Román, a construzión de túnels ta las bías de comunicazión (eszeuto lo tresporte por canals) no prenzipia dica o [[sieglo XIX]], con as primeras construzions ferrobiarias d'os [[Estatos Unitos d'America]] e d'[[Anglaterra]].
 
== Túnels singulars arredol d'o mundo ==
* O [[túnel d'Eupalinos]], en a isla de [[Samos]] ([[Grezia]]), ye un d'os túnels más antigos que se conserban, construyito en l'año [[520 aC]]. Tien una longaria de bels 1.030 metros e se puet besitar.<ref>[http://homepages.cwi.nl/~aeb/math/samos/ Túnel d'Eupalinos]</ref>
* O [[túnel d'o Tamesis]], construyito por [[Marc Isambard Brunel]] e o suyo fillo [[Isambard Kingdom Brunel]] e ubierto en [[1843]], estió lo primer túnel baxobaixo l'augua, e poderba estar considerato como lo primer túnel escabato con escuto. Encara que en un prenzipio yera nomás ta piatons, güé fa parti d'o [[metro de Londres]].
* O [[túnel de Seikan]], en [[Chapón]], ye o túnel no idraulico más luengo d'o mundo, con 53,9 &nbsp;km, estando bels quilometros debaxodebaixo d'a mar.
* O [[túnel d'a Canal d'a Manga]], u [[Eurotúnel]], ye o segundo túnel no idraulico más luengo, con 50 &nbsp;km, a mayor parti baxobaixo l'augua.
* O [[túnel base de Sant Gotthard]] ([[Suiza]]), encara en construzión, será un nuebo túnel ferrobiario con un record de longaria de 57 &nbsp;km.
* O [[túnel de Lærdal]], en [[Noruega]], ye o túnel de carretera más luengo d'o mundo, con 24,5 &nbsp;km.
* O [[túnel de Sankt Gotthard]], en [[Suiza]], ubierto en [[1980]], con 16,32 &nbsp;km, e o [[túnel d'o Mont Blanc]] son os túnels transalpíns más importants.
* O [[túnel de Lincoln]], entre [[Nueba Jersey]] e [[Nueba York]], ye un d'os túnels de más transito de beiclos d'o mundo.
* O [[túnel de Lefortovo]], en [[Moscú]] ye el túnel urbán más luengo d'Europa.