Diferencia entre revisiones de «Vilanova»

Contenido eliminado Contenido añadido
AraBot (descutir | contrebucions)
m Robot: Reemplazo automático de texto (-Monezipio +Municipio)
AraBot (descutir | contrebucions)
m Robot: Reemplazo automático de texto (- á + a )
Linia 16:
{{benasqués}}
 
'''Bilanoba''' (en [[Idioma castellán|castellán]] ''Villanova de Ésera'', en [[Idioma catalán|catalán]] ''Vilanova d'Éssera'', ofisialment ''Villanova/Billanoba'' <ref>[http://benasque.aragob.es:443/cgi-bin/BRSCGI?CMD=VERDOC&BASE=BZHT&PIECE=BOLE&SEC=BUSQUEDA_AVANZADA&DOCN=70907 LAI 12/2002, de 28 de mayo, de creyazión d'a Comarca d'a Ribagorza.]</ref>) ye un [[municipio|munesipi]] de la [[provincia de Uesca|probinsia de Uesca]], que se troba áa la ''comarca'' de la [[Ribagorza|Ribagorsa]], áa la boca de baixo de la [[ball de Benás]], dintro de la conca de l'[[río Esera|Esera]] e dan ombra d'estar-se d'entre las [[sierra de Chía|serras de Chía]] e de la ball.
 
El llugar de Bilanoba tien dos nuclios de casas deseparats l'un de l'altro, cadagún dan la suya islèsia, que son fetas d'els temps d'el [[romanico aragonés]]. El casc urbano d'el llugar se composa de bellas casas siñorials coma ''Casa Ríu'' e ''Casa Bertràn'', e la més important de totas, ''Casa d'el Señor'' que ba ser propiedat d'els [[Linache de Bardaxí|Bardaxí]].
 
Bilanoba se troba áa bentisinco kilometros baixadera de la complleguera alta de la ball e d'el masiso de la [[Maladeta]]-[[Aneto]], agon que yera planeyat que se fés un tunel pasadero enta [[Francia|Fransia]] que mai no se ba fer. 42 kilmetros luenes, ta l'este, de la muga dan [[Catalunya]], e 135 Km enta l'uèst de la [[Uesca|capitala de la probinsia]].
 
El chentilisio culto de bilanoba ye "bilanoban/a", pero áa més esiste una forma més coloquial, que diu que ye "bocatobas".
 
== Datos numericos ==
Linia 38:
== Economía ==
 
La economía d'el llugar antigament yera alasetada á'l bestiar [[baca|bobín]] que bien se feba en las fincas de la ball. Dan l'arribada d'el siglo binte e, sobre tot, la construcsión de las pistas d'esquí t'alto, ta [[Sarllé|Sarller]], que ban binre áa chuntar-se que ya no marchaba bien el tinre bestiar en la ball, ban fer que alabets, totuno, se fés prou més fàsil de bibir d'el turismo que no de la terra, e se ba recombertir la economía d'el llugar. Encara güei se-i poden bider els efectos d'ixe cambio, e coma la ball entèra se ba cambiar de bestuache e calseros, coma quino diu, e se ba ficar de plen en el negosi toristico que de Bilanoba enta [[Benás]] fa correr els dineros e mos ha fet aduyats ta que bidem una ball de Benás prou biba, per contas de la que podeba aber-nos pllegat, cosa parellana que de las altras balls, pro.
 
== Festas e festibidats d'el llugar ==
Linia 46:
== Las dugas islèsias de Bilanoba ==
 
Els ''bocatobas'' tenen una islèsia áa cada barrio d'el llugar. Las dugas son d'estilo [[romanico aragonés]]. La primera e més antiga ye ''Santa María'', n'el barrio homonimo, ta la cual en [[chinero|chiner]] d'el [[2006]] ya se ba dir que eba intensions de mirar de restaurar-la. l'Altra islèsia ye ''Sant Peiro'', patrón d'el llugar, e se ba fer enamplada n'el [[sieglo XVI|siglo XVI]] per la cual cosa els rasgos més romanicos han quedau amagats per l'estilo posterior.
 
== Parla ==
 
En el llugar de Bilanoba s'eba parlau tradisionalment una bariedat [[aragonés oriental|aragonesa oriental]] de transisión d'el [[benasqués]] ta l'[[aragonés ribagorzano|alto ribagorsano]], anque coma tot hu referent áa las parlas de [[ball de Benás|Benás]], dengún no se posa d'alcuerdo de coma se be de dir. Els propios bilanobans ne cllaman [[patués]] de la suya [[parla (lingüistica)|parla]], coma las parlas de més d'alto de la ball, pero el suyo ''malnomre'' (''bocatobas'') fa bider la opinión que moltos d'els suyos besins ''nebats'' (d'a complleguera més alta de [[Benás]]) n'han queriu tinre d'hu que se i-parla n'el llugar.
 
Més sentificament, parexe que la bersión de que més se ragona ye que, en berdat, ye patués més que no altra forma ribagorsana, anque dan particularidats que el relasionan dan el ribagorsano. La forma patuesa, pos, d'el llugar de bilanoba sería de plen dintro de la koiné benasquesa meridional (pllurals femeninos rematats en "''-as''" per contas d'"''-es''" coma dirriba de la ball).