Diferencia entre revisiones de «Numero natural»

Contenido eliminado Contenido añadido
AraBot (descutir | contrebucions)
m Robot: Reemplazo automático de texto (-xemplo +ixemplo)
AraBot (descutir | contrebucions)
m Robot: Reemplazo automático de texto (- á + a )
Linia 8:
== Istoria ==
 
Se diz que os primers emplegos conoixius d'os numers se retrotrayen áa fa más de 30.000 años, pos s'ha trobau onsos y atros ochetos con marcas talladas denzima d'els que áa sobén s'han considerau siñals ta lebar a cuenta de bella cosa. S'ha socheriu que a utilizazión d'istos siñals podría tener que beyer con a forma de lebar a cuenta d'o tiempo, como un numero de días, u bien mantener rechistradas bellas cantidaz.
 
Os sistemas de marcas no tienen o conzeuto de balura posizional (tal como o tien l'actual sistema de numerazión dezimal), e ixo limita a suya aplicazión áa l'ora de representar numeros grans. Á menuto s'ha considerau que iste podría estar o primer tipo de sistema abstracto que se fazió serbir, y que podría considerar-se un [[sistema de numerazión]].
 
O primer sistema conoixiu con balura posizional estió o de l'[[Antiga Mesopotamia]], un sistema en base 60, áa redol de [[3400 aC]].
O sistema en base 10 más antigo que se conoix data d'o [[3100 aC]] en [[Echipto]].<ref>[http://www.math.buffalo.edu/mad/Ancient-Africa/mad_ancient_egyptpapyrus.html#berlin Papirs echipzians sobre matematicas]</ref> Os antigos echipzians teneban numerals con diferents [[Cheroglifico echipzián|cheroglificos]] ta l'1, o 10, y todas as potenzias de 10 dica un millón. Una piedra en as escabazions de [[Karnak]], datada áa redol d'o [[1500 aC]] y gué en o [[Museu d'o Louvre]] de [[París]], describe o numero 276 como 2 zentenars, 7 dezenas y 6 unidaz; y de traza parellana o numero 4622.
 
[[Dedekind]], en o sieglo XIX, estió o primer que los trató como un conchunto con regles propios, oposau áa atros tipos de numeros, si bien matematicos anteriors ya eban formulau regles ta operar-ie.
 
== Notazión ==
=== Notazión d'o conchunto ===
Os matematicos fan serbir '''N''' u <math>\mathbb{N}</math> (una N con doble linia, que se presienta como ℕ en Unicode) ta referir-sen áa o [[conchunto]] de toz os numers naturals. Iste conchunto ye [[conchunto sinfinito|sinfinito]] y [[contable]] por definizión. Ixo tamién s'espresa dezindo que o [[cardinal]] d'o conchunto ye [[Aleph-zero]] (<math>\aleph_0</math>).
 
Ta pribar ambiguidaz sobre si s'ha d'encluyir u no o zero, de begadas s'adibe o subendiz "0" en o primer caso, y un superendiz "*" en o zaguero:
Linia 27:
Seguntes a norma DIN&nbsp;5473 s'abría de fer serbir <math>\N</math> ta os no negatibos (ye dezir, encluyendo-ie o zero) y <math>\N^*</math> ta os estreitament positibos (ye dezir, sacando-ne o zero).
 
Os que treballan en a tioría de conchuntos áa sobén denotan o conchunto de toz os numers naturals con a [[alfabeto griego|letra griega]] minuscla [[omega]]: ω. Iso promana d'a identificazión d'un [[numero ordinal]] con o conchunto d'os ordinals que son más chicoz. Cuan se fa serbir ista notazión, o zero i queda encluyiu esplizitament como un numero natural.
 
=== Notazión d'os numers ===
{{Articlo principal|Sistema de numerazión}}
Respetibe áa la notazión d'os numers naturals (os elementos que contién o conchunto) a suya notazión pende en o sistema de nuerazión emplegau.
 
Os sistemas de numerazión <ref>[http://www.abstractmath.org/MM/MMNaturalNumbers.htm Numers naturals]</ref>
más amplament emplegaus son os sistemas de numerazión posizionals. En els, un numero natural s'espresa con un conchunto de zifras (o numero de zifras diferents ye o mesmo que o d'a base) y a balura de cada zifra pende en a suya posizión en a escritura d'o nombre.
 
Os sistemas posizionals más emplegaus son o binario, u de base 2, y o dezimal u de base 10. O dezimal ye o que se fa serbir más áa sobén cuan l'han de leyer presonas y o binario ye o que se fa serbir ta fazilitar o suyo almadazenamiento, comunicazión y manullo con sistemas eletronicos.
 
Asinas, por eixemplo, o numero 50 se puet notar: