Diferencia entre revisiones de «Dominio (biolochía)»

Contenido eliminado Contenido añadido
AraBot (descutir | contrebucions)
m Robot: Reemplazo automático de texto (-eboluzión +evolución)
AraBot (descutir | contrebucions)
m Robot: Reemplazo automático de texto (- á + a )
Linia 3:
En '''[[biolochía]]''', '''dominios''' (también ditos '''superreinos''' u '''imperios''') son cadaguna d'as tres prenzipals cuaternazions d'os sers bibos: ''[[Eubacteria]]'' (u ''Bacteria''), ''[[Archaea]]'' e ''[[Eukarya]]''.
 
Dica fa pocos años encara se claseficaban os [[ser bibo|sers bibos]] en [[reino (biolochía)|reinos]] sin garra atra clasificazión superior que no estase la de [[procariota]]s u [[eucariota]]s en pendendo d'a suya manca u posesión de [[nuclio zelular|nuclio]], respeutibament. Agora, os modernos estudeos d'o nibel [[molecula]]r (espezialment d'a estrutura de [[lipido]]s, [[proteína|proteínas]] e [[azeto nucleico|azetos nucleicos]]) han amostrato que, tamién áa dintro d'as ''procariotas'' bi ha diferenzias prou grans como ta deseparar-ne dos grans agrupazions, que poderban estar consideraus tan diferents d'entre ellos como lo yeran d'antes as [[bacteria]]s e [[eucariota]]s.
 
Autualment, os dominios son os [[taxonomía|taxons]] més alters d'a claseficazión biolochica, e sin de dar-les importanzia áa os significatos d'os suyos nombres, refleixan as diferenzias [[evolución|ebolutibas]] esenzials que bi han escaitas en os [[chenoma]]s d'os organismos mientres d'a istoria d'a bida en a [[Tierra]], dica l'actualidat.
 
Este sistema, dito [[Sistema d'os Tres Dominos|d'os Tres Dominios]], estió diseñato per [[Carl Woese]] en l'año [[1990]] ta sostituir os antigos sistemas [[taxonomía|cladisticos]] d'os ''[[Sistema d'os Dos Dominios|Dos Dominios]]'' (o primer en esistir) e d'os ''[[Sistema d'os Seis Reinos|Seis Reinos]]'' (emplegato dica fa poquez años).
 
*O [[Sistema d'os Dos Dominios]], estió lo primer de presentar-se, cuan os zentificos d'o [[sieglo XIX]] treballaban ta trobar nuebas clasificazions d'os sers bibos alazetadas en o sistema d'a [[nomenclatura binominal]] de [[Carl von Linné]]. En os suyos primers años claseficaba un "''dominio''" dito ''Mineralia'' (os [[mineral]]s) que se contraposaba con o "''dominio''" que deziban ''Biota'' u d'os sers bibos. Dimpués d'ixa claseficazión, cuan que os [[minerals]] se deseparoron, s'encluyoron os dominios ''Cytota'' (ta os sers bibos formatos per como minimo una [[zelula]], lo que significa tal e como consideramos güei) e ''Acytota'' ta os sers bibos sin de zelulas ([[birus]], [[birión|birions]], [[prión|prions]]...). Fuera d'as polemicas actuals sobre la pertenenzia d'ixas zagueras "''particlas''" áa lo mundo d'os sers bibos, este sistema estió reformato per as escuelas "bi-doministas" de [[taxonomía|cladistica]], a mayoría [[Estatos Unitos|nortamericanas]], que encara güei se resisten áa albandonar-lo, e as cuualas miran de fer-lo azeptable considerando dos unicos dominios actuals: [[procariota]] e [[eucariota]].
 
*O [[Sistema d'os Seis Reinos]] ye una modificazión, feita en a [[decada de 1980]], de l'anterior sistema ''d'os Zinco Reinos'' de [[Robert Whittaker]] ([[1969]]), que no feba deseparazions d'os sers bibos més alteras que os '''[[Reino (biolochía)|reinos]]''', d'os cuals orichinalment en consideraba zinco: [[Planta]]s, [[Animal]]s, [[Fongo]]s, [[Protista]]s e [[Monera]]s, pero que dimpués se reclaseficoron os Moneras en ''[[Eubacteria]]'' e ''[[Archea|Archaeobacteria]]s''.
 
Autualment, o [[Sistema d'os Tres Dominios]] de [[Carl Woese]] redefine las agrupazions mayors d'os sers bibos como se beye en a figura, e define que només que os ''[[Eukarya]]'' tienen [[reino (Biolochía)|reino]]s (''[[Plantae]]'', ''[[Animalia]]'', ''[[Fungi]]'' e ''[[Protista]]'') mientres que lo [[taxonomía|taxón]] inmediatament inferior d'o dominio áa dintro de ''[[Archaea]]'' e ''[[Eubacteria]]'' ye lo [[Filo (biolochía)|filo]].
 
===Diferents cuaternazions historicas===