Diferencia entre revisiones de «Domesticación»

Contenido eliminado Contenido añadido
TXiKiBoT (descutir | contrebucions)
m robot Añadido: zh-min-nan:Ka-ióng-hoà
AraBot (descutir | contrebucions)
m Robot: Reemplazo automático de texto (- á + a )
Linia 1:
[[Imachen:Backing sheep at sheepdog competition.jpg|right|250px|thumb|Os [[cocho]]s y as [[uella]]s estioron d'os primers animals en estar domesticatos.]]
A '''domesticazión''' ye l'acción u o efecto de fer domestico bell [[ser vivo]], ye decir, que vivo chunto áa lo [[ser humán]], que se cría en casa. O termin deriva d'o [[latín]] ''domus'', que significa "[[casa]]", y ''domesticus'', que tien o mesmo significato que o termin actual. Describe o paso d'o estato salvache áa lo estato domestico de bells animals por acción de l'hombre. Iste proceso ye áa causa d'os intreses humans d'obtener d'as especies salvaches [[alimento]], servicio, companyía, [[ropa]], etz., y prencipió ya fa áa lo menos onze mil anyos.<ref>Gran Enciclopèdia Catalana: ''Domesticació''</ref>
 
Una [[especie]] domesticata, [[animal]] u [[vechetal]], ye una especie que ha desembolicato bells caracters morfolochicos, fisiolochicos, u encluso [[etolochía|comportamentals]], nuevos y hereditarios, como resultato d'una luenga interacción, d'un control u mesmo d'una selección deliberata por parti d'o ser umán.
 
A domesticación designa tamién o estato en que a [[reproducción]], as curas y l'alimentazión d'os animals, u o ciclo d'as plantas son controlatos de traza más u menos dreita por o ser humán. En o luengache corrient, a exprisión "animal domestico" ye áa sobén emplegata en o sentito d'animal de companyía. Iste zaguer termin se puet aplicar áa un animal individual, mientres que a domesticación se refiere áa una población u una espezie entera. Una acepción ampliata d'a domesticación tiende áa tratar totas as formas d'interacción regular d'a especie humana con una especie animal.
 
A principal utilidat d'as plantas y animals domesticos ye a producción d'[[alimentos]], asinas como d'atros productos útils como a [[lana]], o [[cotón]], u a [[seda]]. Manimenos, os motivos d'a practica d'a [[ganadería]] u de l'[[agricultura]] no son siempre estrictament utilitarios y encluyen o plazer, o tiempo libre u practicas relichiosas. A domesticación d'as plantas y d'os animals acompanyó los inicios de l'agricultura y estió un factor esencial en o desembolique d'a [[civilización]]. En o pasato premitió a [[revolución neolitica]], pero tamién ye un proceso que encara se porlonga en l'actualidat.