Diferencia entre revisiones de «Cancro (constelación)»

Contenido eliminado Contenido añadido
→‎Historia d'o nombre: cancro en o L.Maravillas, cancre en o L.Trasoro y beluna d'as obras d'Heredia, cangrillo en cheso, cangrexo en magdaleniense
AraBot (descutir | contrebucions)
m Robot: Reemplazo automático de texto (- á + a )
Linia 28:
</table>
 
'''Cáncer''' (o cangrillo) ye una d'as [[constelación|constelacions]] d'o [[zodiaco]], situata entre a constelación de [[Cheminucos]] áa l'Ueste e a de [[Leo]] áa l'Este. Á lo Norte, se troba la constelacion de [[Lupo cerbal (constelación)|Lupo cerbal]]. Á lo Sud, a d'o [[Can menor]] e la d'[[Idra (constelación)|Hidra]].
 
A constelación tamién da o suyo nombre áa lo [[Tropico de Cáncer]].
 
== Caracteristicas e obchectos ==
Ista constelación ye chiqueta e sin estrelas guaire luminosas; α Cancri nomás que tiene una [[magnitú]] 4.2. Cáncer ye conoixita ta muitos aficionatos áa l'astronomía como la constelación an que se troba [[Presepe (astronomía)|Praesepe]] ([[M44]]), o ''presepe'' u ''presepera'', un [[carrazo estelar ubierto]] an bi ye a estrela η Cancri, que puede alufrar-se con uns [[prismatico]]s. O Presepe abraca más d'un grau cuadrato, alufrando-se áa simple güello como una luz difusa. Dintro d'o Presepe, encara que dezaga d'él bien luen, bi ha un grupo de [[galacsia]]s que pertenix áa lo carrazo de Coma-Virgo, visibles que con [[telescopio]]s meyanos. D'altros [[ocheto d'o cielo prefundo|ochetos d'o cielo profundo]] que se troban en Cáncer son [[M67]], un carrazo estelar ubierto bien biello, conoixito dende tiempos antigos, e [[NGC 2775]], una galacsia espiral de magnitú 11.3. En una nueit clara, pueden alufrar-sen áa güello en a constelación bellas 50 estrelas. A estrela zeta d'a constelación ye una estrela triple.
 
== Mitolochía ==
A constelación retraye vagamén a fegura d'un cangrillo, o que, chunto con a constelación d'Idra, podría dar orichen áa lo mito de l'[[Idra de Lerna]], un d'os Doze Treballos d'[[Eracles]] con que s'asozía.
 
Tamién se diz de Cáncer que estió lo puesto ta o Sol [[Acadia|acadio]] d'o Sud, puede estar que per a suya posición ta o [[solsticio d'ibierno]] en l'antiguidá. Dimpuesas s'asociaría con o cuatreno mes, ''duzu'', o paso de chunio áa chulio en o calendario occidental moderno, e se conoixería como la Puerta Norte d'o Sol.
 
Con tan pocas estrelas, estando istas tan poco luminosas, Cáncer yera áa ormino bisto como un "Sino Escuro", descrito como negro e sin güellos. [[Dante Alighieri|Dante]] en fa referencia en o canto XXV d'o suyo ''Paradiso'':
:''Poscia tra esse un lume si schiarì
:''sì che, se ’l Cancro avesse un tal cristallo,
Linia 52:
O nombre en [[idioma sanscrito|sanscrito]] d'ista [[constelación]] estió ''Karka'' e ''Karkata''; en [[tamil]], ''Karkatan'', e en [[singalés]], ''Kathaca''. Os [[indians]] posteriors la conoixioron como ''Kulira'', d'o griego ''Κολουρος'' (Koluros), o vocable dato per o filosofo [[Proclo]].
 
Arato la clamó ''Καρκινος'' (Karkinos), nombre que continó con [[Hiparco]] e [[Claudio Ptolomeu|Ptolomeu]]. A forma latinizata, ''Carcinus'', aparixió en as [[Tablas Alfonsinas]] de [[Toledo]]. [[Eratostenes]] estendilló lo nombre áa ''Καρκινος, Ονοι, και Φατνη'' ([[Cangrillo]], Burros e Presepe).
[[Imachen:Cancer2.jpg|left|220px|thumb|Representación meyeval de Cáncer]]