Diferencia entre revisiones de «Biotecnolochía»
Contenido eliminado Contenido añadido
m robot Añadido: gan:生物技術; cambios triviales |
m Robot: Reemplazo automático de texto (- á + a ) |
||
Linia 1:
{{Grafía_87}}
[[Imachen:TRNA-Phe yeast 1ehz.png|thumb|Estrutura de l'ARN de transferenzia]]
A '''Biotecnolochía''' ye o conchunto de disziplinas u [[zenzia]]s que tien por ochetibo o estudio d'os sers bibos u partis d'os sers bibos ta d'otener-ne biens e serbizios. A suya aria d'estudio ye entre a [[biolochía]], a [[bioquimica]] e a [[incheniería quimica]] e tien
Probablement o primero que emplegó iste termin estió [[Karl Ereky]], incheniero [[Hongría|ongaro]] en [[1919]].
Linia 9:
Bi ha tamién aplicazions d'a biotecnolochía que no emplegan [[organismos]] bibos. Os [[microchip d'ADN|microchips d'ADN]] feitos serbir en os [[analisis chenetico]]s en son un eixemplo. Bi ha muitismas produzions que se fan con nomás a reazión d'as [[enzima]]s d'os [[microorganismos]].
A biotecnolochía moderna s'asozia
A biotecnolochía tamién ye
== Campos d'a biotecnolochía ==
Linia 18:
Por eixemplo, una aplicazión d'a biotecnolochía ye a utilizazión dreita d'[[organismo]]s ta la fabricazión de produtos organicos, como a [[zerbeza]] u a [[leit]]. Un atro eixemplo ye a utilizazión de [[bacteria]]s en a [[menería]] como en o caso d'a [[biolicsibiazión]]. A biotecnolochía tamién tien aplicazions en o [[reziclache]], o tratamiento d'os [[residuo]]s, a limpieza d'a contaminazión orichinata por as autibidaz industrials ([[biorremediazión]]), e tamién puet produzir [[Arma biolochica|armas biolochicas]].
Bi ha una buena ripa de termins d'argot ta os sozcampos d'a biotecnolochía. Á más, bi ha dibersos termins puntuals atribuyitos
* '''[[Biofarmacolochía|Biotecnolochía roya]]''': biotecnolochía aplicata
* '''[[Biotecnolochía blanca]]''', tamién conoxita como '''biotecnolochía grisa''' u '''biotecnolochía industrial''' ye a biotecnolochía aplicata
* '''[[Biotecnolochía berda]]''' ye a biotecnolochía aplicata
* '''[[Bioinformàtica]]''' ye un campo interdisziplinario que mira de resolber problemas biolochicos por meyo de tecnicas computazionals fendo posible una rapeda organizazión e analisis d'os datos biolochicos. Iste campo tamién puet rezibir o nombre de '''biolochía computazional''', e que puet estar definita como a conzeptualizazión d'a biolochía en termins de moleclas e l'aplicazión de tecnicas informaticas ta entender e organizar
* O termin '''[[biotecnolochía azul]]''' ha estato tamién emplegato ta describir as aplicazions marinas e acuaticas d'a biotecnolochía, pero lo suyo uso ye relatibament raro.
Linia 33:
== Istoria ==
* [[Edat de bronze]] - [[Babilonia|babilonios]] e [[Antigo Echipto|echipzians]] amilloran as razas de [[zerial]]s por [[selección artifizial]]. Tamién prenzipia
* [[4000 aC]] - Os [[China|chineses]] prenzipian
* [[1590]] - Imbenzión d'o [[microscopio]] por [[Zacarías Janssen]].
* [[1665]] - [[Robert Hooke]] emplega por primera begata la palabra [[zelula]] en o suyo libro [[Micrographia]].
Linia 53:
* [[1992]] - A ''Food Drug Administration'' (FDA), una instituzión publica nordamericana, aprueba os alimentos transchenicos produzitos por [[Calgene]]. Ye a primera begata que s'autorizan alimentos transchenicos en os [[Estatos Unitos]]
* [[2000]] - Primer esbozo d'o [[chenoma umán]]
* [[2004]] - A [[ONU]] e o Gubierno de Chile organizan o Primer Forum Global de Biotecnolochía, e a Ziudat de [[Concepción (Chile)|Concepción]], [[Chile]]. (2
Lo que güé se conoxe como incheniería chenetica u [[ADN recombinant]], estió parti d'o descubrimiento feito por [[Hamilton Smith]] e [[Daniel Nathans]] en l'año [[1970]] d'a [[enzima]] (restrictasa) capaz de reconoxer e tallar l'[[ADN]] en secuenzias espezificas, descubrimiento por lo que lis conzedioron o [[Premio Nobel de fisiolochía e medezina]], compartito con [[Werner Arber]], en [[1978]]. Iste descubrimiento dió orichen
== Firmas biotecnolochicas ==
|