Diferencia entre revisiones de «Africada postalveolar xorda»

Contenido eliminado Contenido añadido
AraBot (descutir | contrebucions)
m Robot: Reemplazo automático de texto (-czit +ccit)
AraBot (descutir | contrebucions)
m Robot: Reemplazo automático de texto (-eboluzión +evolución)
Linia 5:
L'orichen d'este fonema puet estar en aragonés:
* Eboluzión d'a consonant d'as silabas latinas GE, GI, IA, IO, IU, pero bi ha atros orichens: "chelar", "chirar", "chazer", "choben", "[[chubo]]".
* Adautazión de mozarabismos deribatos d'e palabras con CE, CI latinas que dan /z/ en aragonés (''capacho''), u parabras que en aragonés auturoron a suya eboluziónevolución en esta etapa ("Sancho").
* Eboluzión d'os grupos romanzes DJ (prozedent de vocal+TĭC > de(g) u de cons+DĭC > de(g)) y TJ (prozedent de cons+TĭC > teg): "arrepinchar-se" (de ''pendĭcare''), "mancheta" (de ''mantĭca''), "minchar" (de ''manducare'').
* Adautazión d'occitanismos como ye o caso d'o [[sufixo -ache]] (sería tamién un caso d'a eboluziónevolución anterior).
* Eboluzión de S inizial: "chiflar/chuflar" (de ''sifilare''), "[[chulla]]" (de ''suilla''), "[[choto]]" (de ''suctu'').
* Adautazión d'arabismos con letra [[chin (letra arabe)|chin]]: "[[charra]]", "[[chabalín]]".
 
A eboluziónevolución d'as consonants en as silabas latinas IA, IO, IU, GE, GI, produzió un fonema prepalatal africato que ya yera xordo por o menos en o sieglo XII, neutralizando-se con o fonema prepalatal africato xordo güei representato por ''ch''. A interpretazión tradizional, que interpreta a eboluziónevolución fonetica de l'aragonés como tributaria d'a castellana no lo considera asinas, e autors como [[Rafael Lapesa]] han considerato que podió estar sonoro dica dimpués d'a Edat Meya basando-sen en a traza s'escribir-lo més a sobén coinzident con ixe fonema en castellán, catalán, occitán e francés.
 
[[Manuel Alvar]] ya cuaterna casos d'estar escrito ''ch'' (''[[Belchit]]'', ''[[Billamarchén|Marchant]]'') en o os elementos romanzes d'o latín notarial aragonés. Bels microtoponimos de [[Tudela]] que güei están castellanizatos con ''j'' s'escribioron con ''ch'' en o sieglo XIII. O mesmo se desbién con o toponimo ''río de Erg'' u ''río de Erch'' en un testo de 1269 referito a [[Olba]].