Diferencia entre revisiones de «Idioma celtibero»

Contenido eliminado Contenido añadido
AraBot (descutir | contrebucions)
m Robot: Reemplazo automático de texto (-esterno +externo)
AraBot (descutir | contrebucions)
m Robot: Reemplazo automático de texto (- de o + d'o )
Linia 19:
 
== Distribuzión ==
Se charraba en zonas de bellas [[Provincias d'Espanya|provincias]] de d'o centro y noreste d'[[Espanya]]: [[Provincia de Zaragoza|Zaragoza]], [[Provincia de Teruel|Teruel]], [[Provincia de Cuenca|Cuenca]], [[Provincia de Guadalachara|Guadalachara]], [[Provincia de Segobia|Segobia]], [[Provincia de Soria|Soria]], [[Provincia de Burgos|Burgos]] y [[A Riocha]], que en gran mida yeran zonas an l'arqueolochía documenta a [[cultura zeltiberica]].
 
De seguro i eba enclaus en atras zonas d'Espanya, porque [[Plinio]] deziba de os zelticos de ''Beturia'' (costa entre a Guadiana y o Guadalquivir) deszienden de os zeltibers y les se parixen en ritos, luenga y nombres de ziudaz como ''Nertobriga''. Se sape tamién que i eba poblazions fortificatas por os zeltibers chunto a os [[ibers]] ausetans.
Linia 31:
 
* Os bronzes de ''Contrebia Belaisca'', actual [[Botorrita]].
* Inscripzions rupestres en o santuario de [[Peñalba de Billastar]], amán de d'o lugar de Billastar, en a [[Comunidat de Teruel]], escritas en alfabeto latino.
* Inscripzions en as teseras d'ospitalidat, a más estensa a de Luzaga, en Guadalachara.
 
Linia 46:
**Uso de conchunzions como ''kue'', ''nekue'', y a conchunzión uta, que tamién se conoxe en [[indoiranio]].
* '''Carauters arcaicos zeltas comuns con o gaelico''': representaban feitos que enantes se trobaban en o protozelta que se charraba en Europa Zentral, que eboluzionoron ta atros carauters, pero que se conserboron en gaelico y zeltibero por a posizión marchinal suya.
** O zeltíbero s'esfenziaba de d'o lepontico, galo y de as lenguas zeltas de Britannia, (lenguas galobritónicas), y coincidiba con o gaelico, en que conserbaba a -Kw- indoeuropea, y no la transformaba en P-. Asinas en gaélico ''capeza'' se dice ''cenn'', (y se diziría de manera parexita en zeltíbero), en [[galo]] y en [[bretón]] se diz ''penn'', como en [[Uther Penn Dragon]]; en gaélico se diz ''Mac'', (fillo de), en galés se diz ''(m)ab''.
** Atra coinzidenzia con o gaelico yera que conserbaba a g- labiobelar.
** O gaelico mos puede serbir pa interpretar o nombre arebacos como bacc(i)os de l'est, igual que l'antigo reino de Arguill en [[Escozia]] que significa ''Oir Ghaedil'', gaelicos de l'est.
Linia 54:
== Onomastica ==
*Bi ha toponimos zeltibers carauteristicos:
**Rematatos en -'''briga''', (pueyo, corona u mon fortificato): ''Nertobriga, Arcóbriga, Munébrega'', (antiga ''Mundobriga''). Sin dembargo no siempre un topopónimo acabado en ''briga'' ye zelta, [[Ballabriga]] bien de d'o latín ''Aprica'', abrigata
**Con a radiz '''''seg''''', (victoria): ''Segontia'' > [[Siguenza]], ''Segovia'' > Segobia, Sigueya, ''Seguisamo'' > [[Sasamón]].
**Con un superlativo en ''sama, xama'', visible en a diosa gala ''belisama'', tenemos a más de ''Seguisamo'', ''Uxama'', (la muito alta, en Soria, y tamién atra en tierras autrigonas) y ''Ledaisama'' > [[Ledesma]].