Diferencia entre revisiones de «Picueta»
Contenido eliminado Contenido añadido
m robot Modificado: hu:Himlő |
m Robot: Reemplazo automático de texto (-eferenzia +eferencia) |
||
Linia 4:
A '''picueta''' u '''birgüela''' ye una [[malautía infeziosa]] aguta, contachiosa e, seguntes as estimazions, mortal en un 40% d'os casos. Ye causata per un virus d'o [[chenero (biolochía)|chenero]] ''[[Orthopoxvirus]]'' (lo ''[[Variola virus]]''), en a [[familia (biolochía)|familia]] ''[[Poxviridae]]'' ([[Virus DNA bicatenario|''double strand'' DNA virus]]), lur particlas viricas son d'entre las més grans coneixitas en o mundo d'os virus (á redol d'os 200 u 300 nanometros). As dos bariants d'a malautía son a ''Variola major'' e la ''Variola minor'', que se destinguen per a disposizión d'as pustulas en o cuerpo mientres d'o prozeso aguto d'a infezión.
A malautía, en [[medezina]], tamien se coneix per os nombres latins "''Variola''" u "''Variola vera''", que son deribatos d'o [[latín]] "''varius''", que ye «tacato», u "''varus''" «granet». O termin [[anglosaxón]] "''Smallpox''" «pustula chicota», que apareix á sobén en a bibliografía, s'emplegó per primera begata en o [[sieglo XV]] ta destinguir-la de la dita "''Great Pox''" «gran pustula», a [[chancra|chancra ulzerosa]] primaria d'a [[sifilis]] (as "puntas de cristo" que se'n diz popularment) que yeran encara frecuents per ixas embueltas. Lo nombre "picueta" fa
O virus d'a picueta, en a fase aguta, replica intensament en as zelulas endotelials d'os capilars cutaneyos e tamién, anque en menor cantidat, en o [[esofago]]. En a piel, ixa replicazión masiba i produze lo dito «''rash maculopapular''», carauterizato per l'aparizión d'as pustulas. Lo virus ''variola major'' causa una mortalidat d'entre lo 20 e lo 60% en as presonas adultas que esarrollan a malautía, e gosa causar-les a muerte dica á lo 80% d'os ninos infetatos. Ixo lo combierte en una d'as malautías viricas agutas més mortiferas coneixitas. ''Variola minor'' causa formas més leus d'a malautía: l'alastrimo, con una mortalidat d'á redol d'o 1% d'os infetatos.
| |||