Diferencia entre revisiones de «Edat Meya tardana»

Contenido eliminado Contenido añadido
TXiKiBoT (descutir | contrebucions)
m robot Añadido: cs:Pozdní středověk
AraBot (descutir | contrebucions)
m Robot: Reemplazo automático de texto (-ozidental +occidental)
Linia 5:
Arredol d'o [[1300]], e dimpués de bels sieglos de prosperidat en Europa, o creximiento s'aturó. Una serie de [[fambre]]s e plaguas, como a Gran Fambre de [[1315]]-[[1317]] e a [[Peste Negra]], rebaxoron a poblazión á la metat. Ista espoblazió fue acompañata de tensions sozials e guerras endemicas; os debantamientos d'os campesins en [[Francia]] e [[Anglaterra]] e a [[Guerra d'os Zien Anyos]] en son dos exemplos. A unidat d'a [[Ilesia catolica]] se crebó por o [[Gran Zisma d'Oczident]]. Istos escaizimientos han estato clamatos por os istoriadors a Crisis d'a Baxa Edat Meya.
 
D'atro canto, lo sieglo XIV tamién estió un periodo de gran progreso ta las [[arte]]s e as [[zenzia]]s. O redescubrimiento d'os testos antigos [[Antiga Grezia|griecos]] e [[Antiga Roma|romans]] produzioron, con o tiempo, un renaximiento d'istas dos arias. O prozeso prenzipió por meyo d'o contauto con os arabes mientres d'as [[Cruzatas]], pero s'azeleró con a presa de [[Constantinople]] por os turcos, ya que muitos eruditos bizantins se refuchioron en Ozident, prenzipalment en [[Italia]]. Tan y mientres, a imbenzión d'a [[imprenta]] tenió un efeuto important en a soziedat europeya. Fazilitó a espardidura d'a parabra e democratizó l'aprendizache; un resultato deribato sería o surtimiento d'a [[Reforma protestante]]. O creximiento d'o [[Imperio Otomano]] remató con a cayita de Constantinople en [[1453]] (l'año d'a fin d'a Guerra d'os zien años), lo que zarró as posibilizaz de comerzio con l'Este. Pero, lo descubrimiento d'[[America]] por [[Cristofo Colombo]] en [[1492]], e a nabegazión arredol d'[[Africa]] por [[Vasco da Gama]] en [[1498]] ubrioron nuebas rutas comerzials, reforzando a economia e o poder d'as economías europeyas ozidentalsoccidentals.
 
Toz istos escaizimientos marcan a fin d'a [[Edat Meya]] e o comenzipio d'a [[Edat Moderna]]. Cal notar que a dibisión ye artifizial, ya que l'aprendizache no desaparixió d'a sozietat europeya, e por tanto, aberba prou continuidat entre as [[antigüidat clasica|zebilizazions clasicas]] e a Edat Moderna. Igualment, os istoriadors modernos, prenzipalment en [[Italia]] no fablan d'a Baxa Edat Meya, sino d'o renaximiento d'o sieglo XIV como transizión dreita á l'era moderna.