O '''sufismo''' ye un conchunto de mobimientosmovimientos espirituals islamicos con dotrinasdoctrinas [[esoterismo|esotericas]], con [[mistizismomisticismo]] u [[aszetismoascetismo]]. O sufismo amanixióamaneixió en o [[sieglo VIII]] e a begatasvegatas ha desembocato en praticaspracticas eterodocsasheterodoxas dentro d'o [[Islam]]. Os primers sufís yeran [[sunnita]]s, pero dimpués tamién se formoron ordens sufís [[xiita]]s. S'ha dito que en o sufismo puet aberhaber-ie components d'a mistica cristiana u relichions preislamicas. O sufismo tien un caraurercaracrer popular ey no erudito ey dende o sieglo XI se desembolicoron confrairías[[confrairía]]s que han tenito ey tienen un papel politico important en [[Echipto]], [[Caucaso]] ey [[Asia ZentralCentral]].▼
{{Grafía_87}}
▲O '''sufismo''' ye un conchunto de mobimientos espirituals islamicos con dotrinas [[esoterismo|esotericas]], con [[mistizismo]] u [[aszetismo]]. O sufismo amanixió en o [[sieglo VIII]] e a begatas ha desembocato en praticas eterodocsas dentro d'o [[Islam]]. Os primers sufís yeran [[sunnita]]s, pero dimpués tamién se formoron ordens sufís [[xiita]]s. S'ha dito que en o sufismo puet aber-ie components d'a mistica cristiana u relichions preislamicas. O sufismo tien un caraurer popular e no erudito e dende o sieglo XI se desembolicoron confrairías que han tenito e tienen un papel politico important en Echipto, Caucaso e Asia Zentral.
O sufismo a més d'estar una traza popular d'entender a relichión, tamién tien un component gregario u comunitario important. O sufismo se prauticapractica baxobaixo a direzióndirección d'un xeque que fa de mayestre ey implica unas praticaspracticas iniziaticasiniciaticas. D'esta traza naxioronnaixioron unas organizazionsorganizacions cherarquizatas ey ramificatas, as confrairías sufís, que ligatas a sobén a los ligallos[[ligallo eprofesional|ligallo]]s y con a praticapractica d'aduya mutua esdebinioronesdevinioron alazezalazetz importants d'a soziedatsociedat.
== O sufismo entre os pueblos turqueses ==
O sufismo enradigó millor que os sunnismo ortodocsoortodoxo en as poblazionspoblacions turquesas talment por tener bel carautercaracter común con o [[xamanismo]] como o mistizismomisticismo panteísta.
As confrairías sufís se trasformoron fazilmentfacilment en soziedazsociedatz secretas ey chugoron un paper important cuentra o dominio estranchero: a resitenziaresitencia d'os [[turcomansturquemans (Asia Central)|turquemans]] en [[Gök Tepe]] en [[1881]], o lebantamientolevantamiento en [[Andiján]] ([[Fergana]]) en [[1898]] a rebelión dosd'os [[basmachis]] dende 1919. D'una traza més cheneral as confrairías sunnis, presents por tot mantenioron a coesióncohesión d'a comunidat musulmana cuan se desfeban as instituzionsinstitucions islamicas ortodocsasortodoxas ey cuentra a propaganda antirrelichiosa.
As tres confrairías relichiosas més importants d'Asia ZentralCentral son a [[Nakshibendiya]], fundata en Bujara[[Bukhara]] en o sieglo XV, a [[Kubrawiya]] e a [[Yasawiya]].
En [[Anatolia]] as ordens sufís han tenito importanziaimportancia en a islamizazión d'os cristians y en a formaziónformación d'o [[Imperio Otomán]]. A orden d'os [[Derbixes]] ye zelebrecelebre. En a creyazióncreyación d'o estato de Turquía con modelos ozidentalsoccidentals [[Mustafa Kemal Atatürk]] proibióprohibió as ordens sufís.