Diferencia entre revisiones de «Hespital de Santa Cristina de Somport»

Contenido eliminado Contenido añadido
AraBot (descutir | contrebucions)
m Bot: Adding {{Grafía_87}}
Jpbot (descutir | contrebucions)
replaced: arquiolochicas e a las cronicas que mos dan datos de l'antiga destribuzión d'os edifizios d'o espital, podemos conoxer l'aspeuto que'n teneba en a suya millor epoca → arqueolochicas e a las cronicas que mos dan datos de l'antiga destribu
Linia 8:
A importanzia d'o espital en a epoca biene de que yeran muitos os pelegrins que eslechiban o ''[[Somport|Sommus Portus]]'' ta fer o [[Camín de San Chaime]], prenendo a branca d'a bia [[tolosa]]na que pasaba por [[bal d'Aspa|Aspa]] (bi eba una atra que pasaba por [[Maule-Lextarre]] e [[Ronzesbals]]). Un d'os puntos más difizils d'o camín yera o paso d'os [[Perineus]] por a dureza d'os monts e as malas condizions climatolochicas que bi eba á ormino.
 
Cuan os pelegrins eban puyato lo puerto, á sobentsobén cansos, fambrosos u [[malautía|malautos]], o espital yera un buen puesto ta escansar-se. Seguntes mos diz o ''Codize Calixtino'' u ''[[Liber Sancti Iacobi]]'', libro á on se replegaban as cuatro rotas ofizials d'o Camín que trescruzaban [[Franzia]], á los pelegrins lis s'agüespaba de gufaña mientres de tres días, lis se daba de minchar e zenar e si yeran malautos lis se cudiaba dica que se recuperasen. Si moría un pelegrín s'apedecaba en o chicot fosal que yera chunto á la capiella.
 
A decadenzia prenzipia en [[1374]] e mientres d'o [[sieglo XVI]], debito á las guerras entre [[ilesia catolica|catolicos]] e [[ugonot|ugonoz]], os monchos albandonan o espital e s'establexen en a suya ilesia-palazio de [[Chaca]].
 
==Leyenda d'a fundazión==
Se diz que dos caballers anonimos dezidioron fer en [[Somport]] un chicot refuchio ta agüespar á los pelegrins que á sobentsobén moriban en iste punto d'o [[Camín de San Chaime]] por fambre, a nieu u as bestias d'istos monts.
 
Cuan yeran dandaliando sobre o millor puesto ta debantar o refuchio s'aparexió una paloma blanca que portiaba en o suyo pipón una cruz d'oro que dixó en o puesto á on Dios eba siñalato que teneba que fer-se a ilesia. Asinas a notizia s'estendillo por tota la tierra e se fazioron tantas donazions que os caballers no fazioron un chicot refuchio como eban pensato, sino un gran espital.
Linia 21:
==Destribuzión==
[[Imachen:Mapa Espital de Santa Cristina de Somport.svg|thumb|320px|1. Espital e tabierna<br>2. Ilesia<br>3. Necropolis<br>4. Monesterio]]
Grazias á las escabazions arquiolochicasarqueolochicas e a las cronicas que mos dan datos de l'antiga destribuzión d'os edifizios d'o espital, podemos conoxer l'aspeuto que'n teneba en a suya millor epoca.
 
En o zentro d'o conchunto bi eba una chicota ilesia romanica, d'entre os sieglos [[sieglo XII|XII]] e [[sieglo XIII|XIII]] con abside semizercular orientata á l'este. Chunto á ista os alazez d'a tabierna d'o [[sieglo XVIII]] á on minchaban os pelegrins. Á l'atro canto d'a ilesia yera la necropolis, á on pueden beyer-se encara las sepolturas de piedra.
Linia 28:
 
==Bibliografía==
*{{an}} [[Francho Nagore Laín|Nagore Laín, Francho]]: ''Reseña de Cartulario del Hospital de Santa Cristina de Somport'', edizión de Juka Kiviharju, [[Luenga & fablas]], 8-9 ([[2004]]-[[2005]]), pp. 213-216&nbsp;213–216.
 
==Enrastres esternos==