Diferencia entre revisiones de «Saqués»

Contenido eliminado Contenido añadido
Sin resumen de edición
Sin resumen de edición
Linia 9:
|cp = 22630
|}}
'''Saqués''' ye un lugar, güegüé albandonato, situato en o monezipio de [[Biescas]], en l'[[Alto Galligo]]. Se i troba entre a carretera A136A-136 ye o entibo de [[Bubal]] en a [[bal de Tena]].
 
D'antisEn más[[1834]] formabapertenexeba partiá dlo conzello de Chaca e dimpués s'ounió á lo monezipio de [[Piedrafita de Tena|Piedrafita]] formando parti d'o [[Quiñón]] d'a Partacua. Estió espropiato y, albandonato en [[1969]] ta construyir o entibo e más tardi donato á la [[Cruz Roya]]. Dende [[1973]] ye parti d'o monezipio de Biescas e dimpués de que estieran requiestas en [[1989]] as casas se tornoron á los antigos propietarios.
 
Antis de que estiera albandonato, as autibidaz prenzipals en Saqués yeran l'[[agricultura]], a [[ganadería]], o [[comerzio]] e o [[torismo]]. A comunicazión con a resta de lugars d'a bal yera asabelo buena grazias á la carretera que pasaba por a parti baxa á on bi eba d'os puents dobre o Gorgol. Por iste feito yera un zentro lochistico aintro d'a bal. Asinas a botiga de Saqués yera o puesto dende on se destribuyiban os produtos ta la resta de localidaz d'a redolada como [[Oz de Tena|Oz]], Piedrafita, Tramacastiella e Búbal. Ya en os [[decada de 1960|años 1960]] bi eba tres camions en Saqués que s'encargaban de destribuyir as mercanzías por istos lugars. D'atra mán o torismo tamién prenzipiaba á estar una autibidat important en a poblazión como contrimuestra l'Otel ''Valle de Tena'', un d'os primers otels d'a bal.
 
Manimenos l'autibidat comerzial d'o lugar ya esistiba d'antigo, más que más o contrabando, estando un d'os zentros d'ista autibidat en a redolada chunto con Piedrafita, Biescas e [[Yesero]]. A rota más important ta pasar as mercanzías ta [[Franzia]] yera o [[puerto de Buxargüelo]] puyando por a [[Sierra Tendenera]] e trescruzando a [[bal d'Otal]]. Os produtos que gosaban trayer-se de contrabando yeran á sobent maquinas de cusir, [[bezicleta]]s, [[reloch|reloches]] e [[esquila]]s.
 
==Pardina de l'Artosa e Estarluenga==
[[Imachen:Pardina de l'Artosa, Saqués, Uesca.jpg|thumb|250px|Cuan baxan as auguas d'o entibo encara puet beyer-se a pardina de l'Artosa]]
O lugar yera formato por o nuclio prenzipal ye a '''pardina de L'Artosa''', á unosbels 300 metros aná on desembocaba o [[barranco de Gorgol]] en o [[río Galligo|Galligo]] ye güegüé baxo as auguas d'o entibo.
 
Almenistratibament l'Artosa pertenexeba á lo conzello de [[Tramacastiella de Tena|Tramacastiella]], pero ya en o [[sieglo XV]] os bezins de Saqués demandoron un dreito de bezindat que les permitiba emplegar o molín e lebar á paxentar á lo bestiar á los monts de Tramacastiella. Tamién a [[eletrizidat]] a preneban d'a [[Pardina]] dica que se construyió a zentral d'[[Escarriella]].
 
D'antis más tamién esistiba un terzer nuclio de poblazión amán de Saqués, '''Estarluenga''', chicota poblazión situata a cantos d'o barranco de Gorgol en a zona conoxita como Calberas. Dizen que a mayor parti d'a suya poblazión murió por a [[peste negra]] eszeuto dos abitants, uno que se'n fué ta Piedrafita e atro ta Saqués, dibidiendo-sen os terrenos d'o lugar entre istas dos poblazions, encluyito lo bosque d'[[O Betato]].
 
==Nombre==
Seguntes Elcock ye formato por a radiz ''Saq-'' e os sufixo prerromanze ''-os'', que aparixe á sobent en ista rechión. Ye relazionato con una deribazión d'o latín AQUA. Manuel B. Moliner relaziona o nombre con un antroponimo.<ref>Toponimia Tensina, Ana María Escartín Santolaria, Ed. Yalliq</ref>
 
==Demografía==
Antis d'a espropiazión d'o lugar os nombres d'as casas yeran ''Casa Arruebo'' u ''Mosenisidro'', ''Matías'', ''Herrero'', ''Bronazas'', ''Xericó'', ''Bandrés'', ''Borrullán'', ''Molinera'', ''Ferrer'', ''Blango'' e ''Juan Ferrer''.
 
{| align="center" rules="all" cellspacing="0" cellpadding="4" style="border: 1px solid #999; border-right: 2px solid #999; border-bottom:2px solid #999"
|+ style="font-weight: bold; font-size: 1.1em; margin-bottom: 0.5em"| Eboluzión demografica
! [[Sieglo XV]] !! [[Sieglo XVI]] !! [[Sieglo XVII]] !! [[Sieglo XVIII]] !! [[Sieglo XIX]] !! [[1970]]
|-
| align=center| 6 fuegos || align=center| 6 fuegos || align=center| 17 fuegos || align=center| 11 fuegos || align=center| 50 ab.|| align=center| 6 ab.
|}
 
==Enrastres esternos==
*[http://www.saques.org/ Pachina d'os antigos bezins de Saqués]
*[http://www.arquivoltas.com/2-HU-Jacetania/49-Lartosa.htm A pardina de L'Artosa]
 
==Referenzias==
<references/>
 
{{Lugars de Biescas}}