Diferencia entre revisiones de «Ibón»

Contenido eliminado Contenido añadido
Sin resumen de edición
Sin resumen de edición
Linia 7:
En Aragón, i son "censatos" uns 195 ibons de muit diferents grandarias y formas; beluns son entibatos y emplegatos ta alimentar chicotas centrals hidroelectricas. D'istos ibons, 13 se'n troban en a compleganza de l'[[río Aragón|Aragón]], 57 en la d'o [[río Galligo|Galligo]], 36 en la de l'[[río Ara|Ara]]-[[río Cinca|Cinca]], 60 en o [[río Esera|Esera]] y 29 en a [[Noguera Ribagorzana]]. En total bi ha bells 1.035 ibons en tota la cordelera.
 
Ta que un laco de montanya sía considerato ibón ha de tener dos caracteristicas prencipals, a primera ye que debe tener una superficie minima d'alto u baixo 0,5 hectarias (anque bi ha lacos mas chicotz que tamién se consideran ibons por atras propiedatz) y a segunda y mas important que o suyo orichen ha d'estar [[formas d'o terreno d'orichen glacial|glacial]], ye decir que s'han orichinato por o retacule d'unaun antigaantigo [[cheleraglaciar]] en un fondón formato por sobreexcarvación glacial.
 
Dimpués de desapareixer ao cheleraglaciar, os ibons s'han formato por embadinar-se o fondón d'un antigo [[circo glacial]] (n'este caso o ibón ye un ''[[tarn]]''), u por una barra rocosa (umbral rocoso) u una [[morrena]] que atura l'augua en un [[fondón]].
 
Os ibons pirenencos se situan siempre por dencima d'os 1.600 metros d'altaria, encara que a mayor parti d'ells se troban entre os 2.000 y os 2.600 metros. Muitos d'os ibons actuals apareixioron fa entre 15.000 y 20.000 anyos, anque bi ha atros muito mas chóvens que nomás tienen bells sieglos de vida como los [[ibons de Lliterola]].