Diferencia entre revisiones de «Idioma franco»

Contenido eliminado Contenido añadido
AraBot (descutir | contrebucions)
m clean up, replaced: {{Luenga indoeuropea → {{Ficha de luenga indoeuropea
Linia 1:
{{LuengaFicha de luenga indoeuropea
|nombre=Franco
|nombreautoctono=
Linia 24:
 
== Evolución ==
Os testimonios d'o francón entre os sieglos [[sieglo III|III]] y [[sieglo VIII|VIII]] son escasos y penden en antroponimos y parolas franconas de textos escritos en latín.<ref name=TAGLIAVININEOLATINAS/>
 
En evolución d'o franco se produció en dos direccions principals. A [[segunda mutación consonantica]] no afectó a las parlas d'o norte pero sí a las d'o sud:
Linia 32:
== Influencia d'o francico en as luengas romances ==
{{Articlo principal|Superstrato francico}}
Muitas palabras d'o franco fuoron ampradas por as [[luengas galo-romances]] como superstrato, dende a on que pasoron t'atras [[luengas romances occidentals]] como [[galicismo (lingüistica)|galicismo]]s y [[occitanismo (lingüistica)|lingüistica]]. Se puede considerar que en aragonés tamién bi ha un [[superstrato francico en aragonés|superstrato francico]] por haber estau l'[[Alto Aragón]] zona de dominación [[Dinastía Carolinchia|carolinchia]], pero buena part de los franconismos han plegau [[superstrato francico en occitán|a traviés de l'occitán]] u [[superstrato francico en francés|a traviés d'o francés]].
 
Os chermanismos d'orichen francón corresponden a las variants septentrionals u baixas, de fueras de bella excepción como ''échevin'', que se documenta en [[latín medieval]] local como ''scabinus'' y corresponde a l'[[alto alemán]] ''sceffin'' y a lo francón ''skapin'' ("[[chuez]]" u "[[machistrato]]").<ref name=TAGLIAVININEOLATINAS/>
 
As [[luengas d'oïl]] amproron palabras franconas con [[h aspirada en francés|h aspirada]], que se perdió en o [[sieglo XVIII]] en francés pero se conservó en [[idioma valón|valón]] y [[idioma lorenés|lorenés]]. Encara huei bi ha una influencia d'esta ''h'' aspirada impedindo fer a ''[[liaison]]'' en francés.<ref name=LAUSBERGFONETICA>{{es}} [[Heinrich Lausberg]]: ''Lingüistica romanica. Tomo I fonetica''. [[Editorial Gredos]]. p 329-331.</ref>
 
Os antroponimos francos con a terminación ''-hart'' ("duro") entroron primer con antroponimos como ''Bernhart'' y ''Reginhart'' y pasoron dimpués a substantivos comuns y adchectivos esdevenindo o sufixo [[sufixo -ardo|-ard]], que dimpués pasó dende o francés y l'occitán a l'aragonés como ''[[sufixo -ardo|-ardo]]''.
 
O mesmo se puede dicir sobre l'orichen d'o sufixo ''[[sufixo -aud|-aud]]'' que entró con antroponimos feitos con a terminación ''-wald'' (''Guiraud'', ''Regnaud''),<ref name=TAGLIAVININEOLATINAS/> y que, a traviés de l'[[idioma occitán|occitán]], plegó dica o [[aragonés benasqués|benasqués]] como ''-au'' (''patau'', ''pipau'').<ref name=SAURABEN> {{es}} [[José Antonio Saura Rami]]: ''Elementos de fonética y morfosintaxis benasquesas'', Zaragoza, [[Gara d'Edizions]]-[[Institución Fernando el Católico]] (2003), pp 304-305.</ref>
 
O [[galicismo (lingüistica)|galicismo]] ''flotar'' provién d'o francico *''flotōn'' y d'o [[proto-chermanico]] *''flutōną'', y amuestra a [[lei de Grimm]] en a evolución d'a ''P-'' inicial indoeuropea ta ''f-'' inicial en a [[radiz indoeuropea]] *''plew-'', *''plōw-'' (que en latín ha dau ''PLOVERE'', "[[plevia|plever]]").
Linia 48:
 
== Bibliografía ==
*{{es}} [[Carlo Tagliavini]]: ''Origenes de las lenguas neolatinas''. [[Fondo de Cultura Economica]]. 1973, pp 404-416404–416.
*{{es}} [[José Antonio Saura Rami]]: ''[[Elementos de fonética y morfosintaxis benasquesas]]'', Zaragoza, Gara d'Edizions-Institución Fernando el Católico (2003).