Diferencia entre revisiones de «Dietrich Buxtehude»

Contenido eliminado Contenido añadido
Vulcano (descutir | contrebucions)
Sin resumen de edición
Vulcano (descutir | contrebucions)
Sin resumen de edición
Linia 13:
'''Dietrich Buxtehude''' ([[Helsingborg]] (Suecia), 1637.? - [[Lübeck]], (alemaña), [[9 de mayo]], 1707), compositor y organista, ets ell més destacado dels precursores de [[Johann Sebastian Bach|Bach]], sobre ell que ejerció una gran influència.
 
DinoComo ocurria sovinta ormino en Europa septentrional, Dietrich Buxtehude vaigestió ser destinadodestinau a la profesióprofesión de músico des dedende la sevasuya nacimientonaixencia --ocurrida en 1637,? en Oldesloe, propamán de Lübeck, no lejosluen de lad'a façanabuega ambcon Dinamarca-- pelper simple hecholo feito de que ello seusuyo padrepai, Johannes, ellesera organista y pertenecia per tanttanto a la corporaciócorporación delsd'os músicos.
 
AlA lo quedar vidu, Johannes es vase traslladartrasladó, en 1639, a Helsingborg i, en 1642, a Elsingør, en laa illaisla danesa de Sjælland, vaguidonde vaasumió assumirlo ell carregocargo d'organista en laa iglesia de Sant Olaus. D'un segundosegondo matrimonio d'o suyo pai con Hella Jaspersdaater Dietrich tenió tres chirmansfillos. PorPer olo que se sabe Dietrich tenió como unicosolo mayestro a lo suyo pai. A los vinte años lo trobamos como organista en Helsingborg; luegodimpués, l'aprendizache siguió en Helsingør, an en 1660 estió logaucontratado porper ala ilesia de Santa Maria. EnLo 1667, olo prenzipalprencipal organista de Lübeck, Franz Tunder, murió no sin dinantes aberhaber designau a Buxtehude como olo suyo sucesor en l'organoo d'aórgano de Marienkirche. Dietrich asumió olo nuevo cargo y, pocos meses dimpués, seguntes oslos convenzionalismos d'a corporazión d'os mosicaires, desposó a la filla de Tunder, Anna Margaretha.
 
ALa existenziaexistencia de Buxtehude se desarrolló sin acontezimientosescayecimientos dignos de menziónmención, en a ordenada cotidianeidad d'o servizio; pero en dita rotinarutina calercal subrayar ala importanziaimportancia que élell tenió en o establimiento d'as funzionsfuncions d'os mosicairesmúsicos en o sino d'a organizaziónorganización eclesiàstica. Dietrich continó l'actividat de Tunder, pero ala mayor calidat d'a suya mosica convirtió en fundamentals cualquesbeluns aspectos que, dica alavez, eban estau marguinals en a vida mosicalmusical de Lübeck. BuxtehudeEll dió de feito un gran empentaempento a las ''Abendmusiken'' (nueiznueitz mosicals) fundadas por Tunder, desplazando istos conziertosestes conciertos publicos organizaus en a ilesia (estasedifuera d'o servizio liturchico) d'os días festivos a los dos zagueroszaguers domingos de Pentecostés y a los tres zagueroszaguers domingos d'Aviento. En l'ambito d'istosestes prestigiosos conziertosconciertos se desarrollódesenvuelte ala ''Cantata sacra protestán'', una composició tipicamén alemana, cualque testolo s'extraiasuyo texto y extrayeva de paráfrasis d'as [[Sagradas Escrituras]] u bien yera inspirau en a litúrgia, y cualque la suya arquitectura se componeba de piezas vocals pa coro u pa soli y por piezas instrumentals. No s'handeben deconfundir barafundiar con a ''Cantata italiana'', de caracter profano y de naturaleza teatral (oslos que más cautivoron isteeste chenero de composizióncomposición estioron [[Alessandro Stradella]] i [[Alessandro Scarlatti]]). ALa ''Cantata alemana'' no nomás yera estreitaménestreitament ligada a la ilesia, sino que con Buxtehude s'organizó en ziclosciclos adaptaus a las festividazfestividatz; comocon atal funciófunción pasó a J.S.Bach, en particular en o ziclociclo nadalenco, en o que se conoxeconoixe con o nombre de ''Oratorio de Nadal''. En o momento d'a suya muerte, Buxtehude ya heba adquiriu un sitial preciso dentro d'a istoria d'a mosica alemana: a suya produción constituia una fase importán d'a transición entre [[Heinrich Schutz]], lo mayor compositor d'a primera mitad d'o sieglo XVII, y Bach. Lo suyo puesto d'organista l'heredó un mayestro de segunda ringlera, [[Johann Christian Schieferdecker]], que se sozmetió a la condició de desposar a la filla de Buxtehude, pero lo verdader herencio artistico d'o músico pasó, como ya s'ha dito, referent a lo estilo organístico y a las Cantatas, a J. S. Bach.
Dino ocurria sovint en Europa septentrional, Dietrich Buxtehude vaig ser destinado a la profesió de músico des de la seva nacimiento --ocurrida en 1637,? en Oldesloe, prop de Lübeck, no lejos de la façana amb Dinamarca-- pel simple hecho de que el seu padre, Johannes elles organista y pertenecia per tant a la corporació dels músicos.
 
AsLas obras pa organoórgano de Buxtehude, que se publicoron a remolque d'a clamadagritada <<Bach-Renaissance>> d'o sieglo XIX, son dos cheneros variaus, pero cuasi totas tienen como base olo Coral y se desarrolllandesenvuelten a traviés d'una tecnica de transformazióntransformación d'o material de base. IstaEsta tecnica d'orichen italián se compendia prenzipalménprencipalmén en dos tipos de conducta; ala virtuosística y a contrapuntística; u sía, en una forma de libre invenzióninvención virtuosística u en unatra de rigorosa superposiziónsuperposición d'aas vozesvoces a traviés d'a transformazióntransformación d'asda figurazionsfiguracions mosicalsmusicals por lo que fa a lo ritmo, a los intervalos y a la tímbrica de ld'organoo órgano. L'Lo arquetipo d'istaesta conducta dual lo construyeconstituye o díptico Fantasia y Fuga, pero atras formas analogas yeran aslas d'o Preludio-Coral y d'a VariaziónVariación sobre Coral. O esitoL'exito peculiar de Buxtehude consistió en una estraordinaria capazidatcapacidat pa construyir arquitecturas vastas y complexas an, espezialménespecialment en as sezionsseccions contrapuntísticas, ala superposiziónsuperposición d'asa vozesvoces da puesto a armonías y a sonoridazsonoridats muimuito robustas. Comparadas con as suzesivassucesivas y analogas composizionscomposicions bachianas, se puede fablarcharrar d'una espezieespecie de primitivismo de Buxtehude, porper ala caracteristica monumentalidad en a cualaquala se reconoxereconoixe olo estilo <<septentrional>> d'a escuela alemana. En a piezas pa organo de Buxtehude, esisten tamién aspectos elaboraus con espezial eleganzia, por o que a virtuosismo se refiere, mientres queda afirmada a funzión armonica d'a parte grieu, que ye normalmén encomendada a los pedals de l'instrumento.
Al quedar vidu, Johannes es va traslladar, en 1639, a Helsingborg i, en 1642, a Elsingør, en la illa danesa de Sjælland, vagui va assumir ell carrego d'organista en la iglesia de Sant Olaus. D'un segundo matrimonio d'o suyo pai con Hella Jaspersdaater Dietrich tenió tres chirmans. Por o que se sabe tenió como unico mayestro a lo suyo pai. A los vinte años lo trobamos como organista en Helsingborg; luego, l'aprendizache siguió en Helsingør, an en 1660 estió logau por a ilesia de Santa Maria. En 1667, o prenzipal organista de Lübeck, Franz Tunder, murió no sin dinantes aber designau Buxtehude como o suyo sucesor en l'organo d'a Marienkirche. Dietrich asumió o nuevo cargo y, pocos meses dimpués, seguntes os convenzionalismos d'a corporazión d'os mosicaires, desposó a la filla de Tunder, Anna Margaretha.
 
En as piezas pa órgano de Buxtehude, xisten tamién aspectos elaboraus con especial elegancia, per lo que a virtuosismo se refiere, mientres queda afirmada a función harmonica d'a parte grieu, que ye normalment encomendada a los pedales d'o traste.
A existenzia de Buxtehude se desarrolló sin acontezimientos dignos de menzión, en a ordenada cotidianeidad d'o servizio; pero en dita rotina caler subrayar a importanzia que él tenió en o establimiento d'as funzions d'os mosicaires en o sino d'a organizazión eclesiàstica. Dietrich continó l'actividat de Tunder, pero a mayor calidat d'a suya mosica convirtió en fundamentals cualques aspectos que, dica alavez, eban estau marguinals en a vida mosical de Lübeck. Buxtehude dió de feito un gran empenta a las ''Abendmusiken'' (nueiz mosicals) fundadas por Tunder, desplazando istos conziertos publicos organizaus en a ilesia (estase d'o servizio liturchico) d'os días festivos a los dos zagueros domingos de Pentecostés y a los tres zagueros domingos d'Aviento. En l'ambito d'istos prestigiosos conziertos se desarrolló a ''Cantata sacra protestán'', una composició tipicamén alemana, cual testo s'extraia de paráfrasis d'as [[Sagradas Escrituras]] u bien yera inspirau en a litúrgia, y cual arquitectura se componeba de piezas vocals pa coro u pa soli y por piezas instrumentals. No s'han de barafundiar con a ''Cantata italiana'', de caracter profano y de naturaleza teatral (os que más cautivoron iste chenero de composizión estioron [[Alessandro Stradella]] i [[Alessandro Scarlatti]]). A ''Cantata alemana'' no nomás yera estreitamén ligada a la ilesia, sino que con Buxtehude s'organizó en ziclos adaptaus a las festividaz; como a funció pasó a J.S.Bach, en particular en o ziclo nadalenco, en o que se conoxe con o nombre de ''Oratorio de Nadal''.
 
== Atras composizionscomposicions ==
En o momento d'a suya muerte, Buxtehude ya habia adquiriu un sitial preziso dentro d'a istoria d'a mosica alemana: a suya produzión constituyiba una fase importán d'a transizión entre [[Heinrich Schutz]], o mayor compositor d'a primera mitad d'o sieglo XVII, y Bach. O suyo puesto d'organista l'heredó d'un mayestro de segunda ran, [[Johann Christian Schieferdecker]], que se sozmetió a la condició de desposar a la filla de Buxtehude, pero o verdadero herenzio artistico d'o mosicaire pasó, como emos dito, referén a o estilo organístico y a las Cantatas, a J. S. Bach.
Amás d'a mosica pa organoórgano, Buxtehude componió tamién dezinueudecinueu ''Suites'' pa clavicémbalo y dos celoccionescoleccions de ''Sondre a tre'' (u sía, pa dos instrumentostrasyes y baxo contino) que en conchunto constituyen ola suyosuya produccióproducción de cambracamera. AsLas ''Suites'' obedexenobedeixen a la regla cheneral d'isteeste tipo de composicicionescomposicions, que consiste en un suzesiónsuccesión de danzas seguntes una arquitectura ya solidaménsolidament establida en a mosica instrumental d'o sieglo XVIII europeu. Buxtehude s'atenió, seguindo l'exemploexeimplo de [[Johann Jakob Froberger|Froberger]], a lo esquema ''Allemande-Courante-Sarabande-Giga'', que permanexióremanió invariado en a mosica alemana pa istrumentostrastes de teclau, fueras d'a introduziónintroducción, debida a la influenziainfluencia franzésfrancesa, d'o clamau ''Double'', u sía, d'un episodio nuevo a ficarintroduir entre aslas distintas danzas. Una particularidat d'asa ''Suites'' de Buxtehude consiste en a esleziónesleción d'asa tonalidaztonalidatz fundamentals. AsLas dezinueudecinueu composizionscomposicions son distribuyidas de traza que asla distintas tonalidaztonalidatz sían basadas sobre aslas seis notas, de Do a La, que constituyiban l'antigo exacordo natural de [[Guido d'Arezzo]]: A = La; C = Do; D = Re; E = Mi; F = Fa; G = Sol (s'se omitia ala nota Si que yera ambigaambigua, u sía B = Si bemol i H = Si natural).
 
As obras pa organo de Buxtehude, que se publicoron a remolque d'a clamada <<Bach-Renaissance>> d'o sieglo XIX, son dos cheneros variaus pero cuasi totas tienen como base o Coral y se desarrolllan a traviés d'una tecnica de transformazión d'o material de base. Ista tecnica d'orichen italián se compendia prenzipalmén en dos tipos de conducta; a virtuosística y a contrapuntística; u sía, en una forma de libre invenzión virtuosística u en unatra de rigorosa superposizión d'a vozes a traviés d'a transformazión d'as figurazions mosicals por lo que fa a lo ritmo, a los intervalos y a la tímbrica de l'organo. L'arquetipo d'ista conducta dual lo construye o díptico Fantasia y Fuga, pero atras formas analogas yeran as d'o Preludio-Coral y d'a Variazión sobre Coral. O esito peculiar de Buxtehude consistió en una estraordinaria capazidat pa construyir arquitecturas vastas y complexas an, espezialmén en as sezions contrapuntísticas, a superposizión d'as vozes da puesto a armonías y a sonoridaz mui robustas. Comparadas con as suzesivas y analogas composizions bachianas, se puede fablar d'una espezie de primitivismo de Buxtehude, por a caracteristica monumentalidad en a cuala se reconoxe o estilo <<septentrional>> d'a escuela alemana. En a piezas pa organo de Buxtehude, esisten tamién aspectos elaboraus con espezial eleganzia, por o que a virtuosismo se refiere, mientres queda afirmada a funzión armonica d'a parte grieu, que ye normalmén encomendada a los pedals de l'instrumento.
 
== Atras composizions ==
Amás d'a mosica pa organo, Buxtehude componió tamién dezinueu ''Suites'' pa clavicémbalo y dos celocciones de ''Sondre a tre'' (u sía, pa dos instrumentos y baxo contino) que en conchunto constituyen o suyo producció de cambra. As ''Suites'' obedexen a la regla cheneral d'iste tipo de composiciciones, que consiste en un suzesión de danzas seguntes una arquitectura ya solidamén establida en a mosica instrumental d'o sieglo XVIII europeu. Buxtehude s'atenió, seguindo l'exemplo de [[Johann Jakob Froberger|Froberger]], a lo esquema ''Allemande-Courante-Sarabande-Giga'', que permanexió invariado en a mosica alemana pa istrumentos de teclau, fueras d'a introduzión, debida a la influenzia franzés, d'o clamau ''Double'', u sía, d'un episodio nuevo a ficar entre as distintas danzas. Una particularidat d'as ''Suites'' de Buxtehude consiste en a eslezión d'as tonalidaz fundamentals. As dezinueu composizions son distribuyidas de traza que as distintas tonalidaz sían basadas sobre as seis notas, de Do a La, que constituyiban l'antigo exacordo natural de [[Guido d'Arezzo]]: A = La; C = Do; D = Re; E = Mi; F = Fa; G = Sol (s'omitia a nota Si que yera ambiga, u sía B = Si bemol i H = Si natural).
 
'''Zona de repaso'''
Lo proposito d'ista distribuzión yera evidenmén didactico, ya que zinco ''Suites'' son en Do mayor y nueu estan equitativamént subdivididas en series de tres pa las tonalidaz de Re menor, Mi menor y Sol menor; as de demás son Re mayor, Fa mayor, en Sol mayor, en La mayor y en La menor. En a practica, Buxtehude esclató as posibilidaz armonicas de tot l'hexacordo, asinas como J.S. Bach en o suyo tiempo agotó con esprito moderno, no l'hexacordo d'aszendenzia medieval, sino a más autual división d'a octava en doze semitonos iguals, como queda testimoniado en os dos ziclos de vinticuatro Preludios y Fugas cadagún, que componen ''O clau bien temperado''. En ista diferenzia de conzepzión d'o espazio sonoro --l'hexacordo natural de Buxtehude y a escala cromatica en Bach-- reside tota a diferenzia de posició istorica d'os dos compositors. En a produzión pa clevicémbalo de Buxtehude fa falta añadir a las ''Suites'' un atro chicot grupo de piezas: siet series de Variazions y dos Tocatas, que pertenexen a lo chenero de literatura clamada ''cémbalo-organístico'' por estar susceptible d'estar interpretada en toz dos trastes.