Diferencia entre revisiones de «Valle d'Otal (Sobrepuerto)»
Contenido eliminado Contenido añadido
Sin resumen de edición |
m clean up, replaced: estato → estau |
||
Linia 5:
|imachen= [[Imachen:4796.Valle d'Otal dende Basarán.jpg|250px]]
|títol= A valle d'Otal en agüerro, envista dende [[Basarán]]
|
|país= [[Imachen:Flag of Aragon.svg|22px|border]] [[Aragón]]
|tpdivision= [[Comarcas d'Aragón|Comarca]]
Linia 24:
}}
A '''valle d'Otal''' ye una [[val
A resigue o barranco d'Otal u [[río Forcos]], afluent de l'Ara, y ye una d'as dos valles que drenan o Sobrepuerto, en estando l'atra la d'o [[barranco d'Oliván]], que baixa ta o Galligo.
Os lugars que se troba en a valle son, en orden de descenso, [[Otal]] (1465 [[Metros sobre o nivel d'a mar|msnm]]), a [[pardina de Niablas]], [[Basarán]] (1366 msnm), [[Escartín]] (1330 msnm), [[Bergua]] (1033 msnm) y a [[Pardina d'a Isuala]] pa rematar. Se'n destaca, de beluns d'ellos, a considerable altitut a on que se troban.
Linia 32:
== Cheografía ==
A valle d'Otal ye la valle d'o barranco d'Otal, que dimpuesas, en o suyo recorriu, recibe o nombre de [[río Forcos]]. A compleguera ye zarrada en norte por as estribacions d'o [[macizo d'a Erata]] y o [[tozal de Pelopín]], que forman una enorme cul [[solán|asolanada]] a on que ye asolau o lugar d'[[Otal]], antiga cabecera d'a valle.
A valle va zarrando-se a boniquet dica que as garras d'o macizo d'a [[Manchoya]], en l'este, le obligan a fer una curva y virar, de sentiu nort-sud dica ueste-este, mientres pasa por debaixo d'Escartín y Basarán, os dos nuclios concaraus muit por alto d'o río. Dimpuesas, o río Forcos recibe l'augua d'o [[barranco de la Pera (Sobrepuerto)|barranco de la Pera]] (que drena dende [[cerro de Sant Cocobat|Sant Cocobat]], [[Cortiellas]], [[Ciellas]] y [[Sasa de Sobrepuerto]]) en o parache d'a [[palanca (puent)|palanca]] de Bergua, y se torna a encaixonar dica que amaneix en a [[valle de l'Ara]] por o [[recolón de Boyars]]. O barranco de la Pera (que no dimana d'a fruita, sino que ye una forma antiga de <PETRA, «[[piedra]]»), ye o suyo principal afluent.
O barranco d'Otal ye conoixiu por lo zarrau que ye. Efectivament, a ran d'a on son as enrunas de [[Pardina de Niablas|Niablas]], o barranco prencipia a enfundiar-se con succesivas [[gorga]]s y [[foz|foces]] socavadas en a penya, por paraches de [[selva]]s caducifolias espesas y baixants feriosas, y arriba a lo suyo maximo atractivo en o trampo que queda por debaixo de Basarán y Escartín, especialment en os arredols d'o parache que en dicen o [[Puent d'as Crabas (Sobrepuerto)|Puent d'as Crabas]], a on ya se le i comienza a dicir Forcos.
En istos paraches, a prefundidat d'o cauce ye tal que o sol no i dentra si que ratos contaus en o [[verano]], y da lugar a [[fenomenos microclimaticos]], como a [[inversión altitudinal]] d'a vechetación, y a conservación d'[[endemismo]]s botanicos que troban en ixas foces un recuesto contra o frido hivernal.
En os zaguers anyos, s'ha popularizau a practica d'esportes d'aventura en ista parte de Sobrepuerto. O descenso de barrancos en o [[río Forcos|Forcos]] atrai cada vegada a más vesitants, pero tamién bi ha camins ta la practica d'o senderismo y una pista útil ta fer bicicleta de montanya tiene un troz adintro d'a valle, entre Basarán y o [[cuello de Basarán]].
| |||