Diferencia entre revisiones de «Chesús de Nazaret»

Contenido eliminado Contenido añadido
mSin resumen de edición
AraBot (descutir | contrebucions)
clean up, replaced: calendata naximiento → calendata naiximiento, puesto naximiento → puesto naiximiento, ocupazión → ocupación (2)
Linia 5:
|piet de foto = Chesús de Natzaret
|imachen grandaria = 230px
|calendata naximientonaiximiento =
|puesto naximientonaiximiento = [[Imachen:SPQRomani.svg|22px]] [[Betlem]]<br />([[Imperio román]])
|calendata muerte =
|puesto muerte = [[Imachen:SPQRomani.svg|22px]] [[Cherusalem]]<br />([[Imperio román]])
|ocupaziónocupación = Profeta
|conchuche =
}}
'''Chesús de Nazaret''', '''Chesús o Nazarén''', '''Chesucristo''' u '''Cristo''' ([[Betlem]] ([[4 aC]] - [[0]])) ye a fegura central d'as relichions [[Cristianismo|cristianas]], que lo consideran o fillo de [[Dios]] y que revilcó d'entre os muertos a lo tercer día dimpués d'a suya muerte. L'[[Islam]] lo considera un d'os suyos [[profeta]]s más importants y ye un d'os personaches que han exercito una mayor influencia en a [[cultura]] [[occident]]al.
 
== Biografía ==
Linia 226:
 
Os chudíos, que tamién  consideran sagraus istos  libros, no azeptan a creencia cristiana de que istas profecías se refieren a  Chesús  de Nazaret. pa  a investigación histórica autual, o prencipal interrogante ye dica qué punto istos  libros contribuyeron a moldear os relatos evanchelicos.
 
 
== Chesús   seguntes a investigazión histórica ==
Línea 244 ⟶ 243:
 
=== Fuens ===
''Articlo prenzipal:'' Fuensd´a historizi dat de Chesús
 
Son sobre tot As fuens cristianas, obviamen  parziales, As que proporzionan informazión sobre Chesús  de Nazaret. Os textos cristianos refleixan prenzipalmente a fe de As comunidatz primitivas, y no pueden considerarse, sin más,  decumentos historicos.
Línea 277 ⟶ 276:
O punto de vista dominante en a critica autual  ye que os evanchelios no fuoron  escritos por testigos personals  d´a actividat de Chesús . Se crei e  que fuoron  escritos en griego por autors  que no teneban conozimiento direuto   d´o Chesús historico. Bels autors, con tot y con ixo, continúan manteniendo O punto de vista tradizional sobre Istacuestión, que os atribuye a person ach ye zitaus en o Nueu Testamento.
 
Anque no  ye azeptata por a totali dat d´os criticos, As afinidatz entre istos evanchelios gosan  estar explicatas por a llamata teoría de As dos fuentes, propuIstaya en 1838 por Ch. Weisse, y que fue luego significativamen  matizata por B. H. Streeter en 1924.  seguntes Istateoría, O evanchelio más antiguo ye  Marcos (y no Mateo, como se crei eba anteriormente). Tanto Lucas como Mateo son posteriores, y utiliz oron como fuenMarcos, o que explica O material común entre os tres  sinópticos, denominado «de triple tradizión». Pero, además, existió una segunda fuente,  á que se dio O nombre de Q, que contenía quasi   exclusivamen  palabras de Chesús , o qualexplica O clamaumaterial de doble tradizión, que se troba en Mateo y Lucas, pero no en Marcos (Q  ye hoy considerado un  decumento independiente,  d´o que mesmo  existen edizions criticas).​Por último, tanto Lucas como Mateo con tienen material propio, que no se troba engarra de As dos fuens hipotéticas.
 
O grau  de fiabilidat que se conzed´a os evanchelios depende d´os estudiosos. a opinión más extendida  ye que son prenzipalmente textos apologéticos,  ye dezir, de propaganda religiosa, cuya intenzión prenzipal ye difundir una imagen de Chesús acorde con a fe de As primitivas comunidatz cristianas, pero que con tienn, en mayor o menor medida, datos sobre   d´o Chesús historico. S´ha demostrado que con tienn varios errors  historicos y geográficos, numerosas incongruenzias narrativas y abundanselementos sobrenatural ye que son sin dubda expresion ye de fe y d´os que se discute si  tienn o no un orichen historico. Con tot y con ixo, sitúan a Chesús  en un marco historico verosímil, Per un regular acorde con o conoziu mediante fuensno cristianas, y esbozan una trayectoria biográfica bastante coherente.
Línea 388 ⟶ 387:
Al este de Galilea se trobaban As diez ziudats d´a  Decápolis, situatas todas ellas al atr o lado  d´o río Jordán, a exzepzión de una, Eszitópolis (llamata tamién Bet Shean). Al noroeste, Galilea limitaba con a rechión  sirofenizia, con ziudats como Tiro, Sidón y Aco/Tolemaida. Al sudoeste se situab á ziu dat de Zesarea Marítima, lugar de residenzia  d´o prefeuto (luego procurador) romano. Por último,, al sur se trobaba atra importante ziudat, Sebaste, asinas lcamata en honor al emperador Augusto.
 
En pleno corazón de Galilea se trobaban tamién dos importan sziudadts: Séforis, muy zercana (5 o 6 &nbsp;km)  á localidat d´aon yera originario Chesús , Nazaret; y Tiberíades, construida por Antipas y cuyo nombre yera un homen ache al emperador Tiberio. Tiberíad ye er á capital d´a monarquía de Antipas, y yera muy próxim á Cafarnaún, ziu dat que fue con probabili dat O zentro prenzipal d´a activi dat de Chesús .
 
ye importante destacar que As ziudats eran focos de influenzia d´a cultura helenística. En ellas residían As élites, en tanto que en o meio rural habitaba un campesinado empobrezido,  d´o que prozedía con toda probabili dat Chesús . As ziudats eran Per un regular favorabl ye a Roma, como se demostró con oquasi  ón d´a primera guerra judeo-romana.
Línea 411 ⟶ 410:
Os fariseos creieban  en a inmortali dat  d´o alma y eran conozidos por O rigor con que interpretaban a lei, consideran  á tradizión como fuende esta. Quanto a os saduzeos, gran número de ellsformaba parte d´a casta sazerdotal, pero en oposizión a os fariseos, rechazaban a idea de que a tradizión yera fuende lei y negaban tamién a inmortali dat  d´o alma. Por último, O grupo d´os esenios  ye considerado por a inmensa mayoría d´os investigadors  como O autor d´os denominaus manuscritos  d´o Mar Muerto. Constituían una espezie de monacato,  d´os quals os seguidors eran estrictos cumplidors  d´a lei, anque diferían d´os atros grupos  relichiosos en su interpretazión de esta.
 
Atr o aspeuto  de suma importanzia en o  chudaísmo  d´o sieglo I ye su conzepzión apocalíptica: a creienzia en una intervenzión futura de Dios, que restauraría O poder de Israel y tras a que reinarían a paz y armonía universales. Istaideia adquirió gran fuerza en a época en que O pueblo chudío fue sometiu por a ocupaziónocupación romana (anque está ya presente en varios d´os libros proféticos d´a ''Tanaj'', espezialmente en o ''Libro de Isaías)'', y se relaziona estrechamen  con a creienzia en a llegata de un Mesías. Amás,  ye muy menziocosa en a llamata literatura intertestamentaria: libros apócrifos per lo cheneral atribuyius  a patriarcas u atr as figuras destacatas d´a Biblia hebrea.
 
== Se veiga tamién ==