Diferencia entre revisiones de «Universo»

Contenido eliminado Contenido añadido
Legobot (descutir | contrebucions)
m Bot: Migrating 124 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q1 (translate me)
Sin resumen de edición
Linia 1:
{{Articlo 1000|-10}}
[[Imachen:Hubble ultra deep field.jpg|thumb|250px|A imachen de luz visible más funda d'o cosmos, o [[Campo Ultra Fundo d'o Hubble]].]]
L''''universo''' ye a totalidat d'o contino [[espacio-tiempo]] en que se troba la [[humanidat]], chunto con tota la [[materia]] y [[enerchía]] que bi ha contenita. A gran escala, ye l'obchecto d'estudeyoestudio d'a [[Cosmolochía]], que se basa en a [[Fisica]] y l'[[Astronomía]], encara que beluns d'os temas d'estudeyo[[estudio]] s'amanan a la [[Metafisica]]. Actualment, os expertos no son d'alcuerdo sobre si ye posible (en prencipio) de plegar a observar a totalidat de l'universo.
 
Os termins universo conoixito, observable u visible, s'emplegan ta referir-se a la parti de l'universo que se puet observar. O termin ''cosmos'' ye l'universo, más que más quan se considera como un sistema ordenato y armonioso. A vegatas, o termin ''cosmos'' se fa servir nomás ta decir a l'universo observato, mientres que o termin ''universo'' se refiere a tot o existent, s'haiga descubierto u no. En iste sentito, 'cosmos' ye l'"universo conoixito" u [[realidat]].
Linia 10:
A parola universo define quasi siempre o tot. Manimenos, una definición alternativa d'universo diz que bi ha diversos universos no conectatos entre ells y que o conchunto d'istos formarban a totalidat d'a existencia, que se decirba [[multiuniverso]]. Por eixemplo, a teoría d'a [[bombolla universal]] diz que bi ha infinitas variedatz d'universos, cadagún con diferents constants fisicas.
 
A lo largo d'a historia, s'han proposato diversas cosmolochías, fruito d'a observación de l'universo. A primera viene de ld'a [[antiga Grecia antiga]], que proposaba que l'universo poseyeba infinitos espacios e que ha existito eternament, y que contiene un solo conchunto d'esferas concentricas de mida finita -correspondendo a las [[estrela]]s fixas, o [[Sol]], y quantos [[planeta]]s - chirando arredol d'una esferica, pero inmóvil, planeta [[Tierra]]. A lo largo d'os sieglos, observacions mas precisas y [[teoría]]s milloratas d'a gravedat dioron orichen a la teoría de [[Nicolau Copernico|Copernico]], o modelo heliocentrico y a lo modelo [[Isaac Newton|newtoniano]] d'o [[sistema solar]]. Nuevas investigacions en astronomía han levato a la caracterización d'a [[Carrera de Sant Chaime]], y a lo descubrimiento d'atras [[galaxia]]s. O estudeyoestudio d'a distribución d'istas galaxias y as suyas linias espectrals ha significato muito ta la cosmolochía moderna.
 
== Vinclos externos ==