Diferencia entre revisiones de «Henrique IV de Castiella»

Contenido eliminado Contenido añadido
AraBot (descutir | contrebucions)
participios, replaced: Categoría:Naixitos → Categoría:Naixius
mSin resumen de edición
Linia 51:
Naixió en a cort de Valladolit o [[25 de chinero]] de [[1425]], fillo d'o [[rei]] [[Chuan II de Castiella]] y a suya primera muller, [[María d'Aragón y d'Alburquerque|María d'Aragón]], y fue nombrato [[prencipe d'Asturias]], y por tanto hereu d'o reino, o día d'o suyo naiximiento.
 
Estió chirmanastro[[chermanastro]] d'[[Isabel I de Castiella|Isabel a Catolica]], naixita d'o segundo matrimonio de su pai con [[Isabel de Portugal y de Braganza|Isabel de Portugal]].
 
== Núpcias y descendients ==
Linia 61:
En [[1454]] a la muerte de su pai Henrique IV esdeviene [[Reino de Castiella|rei de Castiella]] y [[Reino de Leyón|Leyón]]. Mientres o suyo reinato reestablió a paz entre a monarquía y a nobleza, relación que su pai no sabió mantener. Perdonó a os nobles y les demandó a suya tornata a Castiella. A la suya tornata les entregó as tierras que les heban estato confiscatas mientres o reinato de Chuan II, pero en cuentas d'agradeixer-le o chesto as creticas contra o nuevo rei estioron constants, seguntes ells, a causa d'o poder y a o desastre economico a que les yera levando o rei.
 
Setiato por as revueltas y as desichencias d'os nobles, Henrique IV habió de sinyar un tractato por o que nombraba a o suyo chirmán[[chermano]] Alifonso de Castiella, naixito d'o segundo matrimonio de su pai, como hereu lechitimo. A la muerte d'iste en [[1468]] d'accident, Henrique habió de sinyar o [[Tractato d'os Toros de Guisando]], por o que a suya chirmanachermana [[Isabel I de Castiella|Isabel de Castiella]] fue designata princesa d'Asturies y heredera lechitima a la suya muerte. Iste feito suposó deixar fuera a la suya propia filla Chuana, encara que teneba bellas prerrogativas como a potestat de vetar a voda d'Isabel de Castiella sin l'aprovación d'o rei.
 
En [[1462]], prencipia a [[guerra civil catalana]] entre a [[Cheneralidat de Catalunya|Cheneralidat]] y [[Chuan II d'Aragón]]. As institucions catalanas buscan un rei alternativo y decide fer-lo entre descendients d'os participants a o [[Compromís de Casp]]. Se proposó nombrar [[condato de Barcelona|conte de Barcelona]] a Henrique IV si respectava tota a particularidat catalana y a [[capitulación de Vilafranca]], amás o rei castellán, amás d'os suyos dreitos a la cadiera reyal, podeba contar con l'aduya d'os [[Chuan de Beaumont|beamonteses]] navarros enemigos de [[Chuan II d'Aragón|Chuan II]] y d'o [[condato de Foix|conte de Foix]]. Ells refirmoron a [[Blanca II de Navarra|Blanca]], chirmanachermana de [[Carlos de Viana]], ex-muller d'Henrique IV.
 
Henrique IV accepta l'ofreiximiento debant d'a división d'a noblesa. As tropas castellanes dirichitas por [[Chuan de Beaumont]] obligan retirar o [[setio de Barcelona (1462)|setio de Barcelona]] pero [[Chuan II d'Aragón|Chuan II]] emplega as divisions d'a nobleza castellana que acabó forzando a Henrique, por o [[Tractato de Bayona (1462)|Tractato de Bayona]], con [[Loís XI de Francia]] d'arbitro, a renunciar a o [[Prencipato de Catalunya|Prencipato]]. Chuan II renuncia a les rendas que le correspondeban en Castella. Os catalans deciden alavez ofreixer a corona a [[Pero V d'Aragón|Pere de Portugal]].
 
En [[1469]] con o matrimonio secret entre a suya chirmanachermana Isabel y [[Ferrando II d'Aragón]] consideró violato o tractato anterior, y proclamó a la suya filla Chuana como heredera d'a cadiera reyal, churando publicament que yera filla d'ell. Y ye que anteriorment s'heba dandaliato d'a paternidat d'Henrique sobre Chuana, fendo correr a rumor d'a impotencia sexual d'o rei (d'aquí a suya embotada) y das relacions extramatrimonials d'a reina consort Chuana de Portugal con o noble [[Beltrán de la Cueva]], d'aquí a embotada de Chuana, ''a Beltraneja''.
 
A la muerte d'o rei, que ocurrió l'[[11 d'aviento]] de [[1474]] en [[Madrit]], esclató una [[Guerra civil castellana]] entre os partidarios d'Isabel de Castiella y os de Chuana la Beltraneja. Con a [[batalla de Toro]] de l'[[1 de marzo]] de [[1475]] la balanza s'inclinó en favor d'Isabel de Castiella, pasando a estar [[Isabel I de Castiella]].