Diferencia entre revisiones de «Dreitos d'autor»
Contenido eliminado Contenido añadido
Sin resumen de edición |
participios, replaced: Estatos Unitos → Estaus Unius (2), Reino Unito → Reino Uniu |
||
Linia 1:
[[Imachen:Copyright.svg|thumb|O [[simbolo]] de ''copyright'', “©”, s'usa ta indicar que una obra ye subchecta a dreitos d'autor.]]
O '''dreito d'autor''' ye un conchunto de [[Lei|normas churidicas]] y prencipios que afirman os [[dreito]]s morals y patrimonials que a lei concede a os autors (os dreitos d'autor), por o solament feito d'a creyación d'una obra [[Literatura|literaria]], [[arte|artistica]], [[musica
A lechislación sobre dreitos d'autor en Occident s'encieta en [[1710]] con o [[Estatuto d'a Reina Ana]]. Ye reconoixiu como un d'os [[dreitos humans]] fundamentals en a [[Declaración Universal d'os Dreitos Humans]].
Linia 13:
Dimpués de l'aparición d'a [[imprenta]], se facilitó a distribución y copia masiva d'as obras, y posteriorment surtió a necesidat de protecher as obras no como obchectos materials, sino como fuents de propiedat intelectual.
Os primers casos que se replegan en leis sobre o dreito de copia provienen de l'antiga [[Irlanda]]. O ''Cathaches'', o manuscrito irlandés mas antigo existent d'os [[Salmos]] (primerías d'o [[sieglo VII]]) y o eixemplo mas antigo d'a literatura irlandesa, contiene una [[vulgata]] d'os Salmos XXX (10) a o CV (13), y ye una versión con una indicación d'interpretación u de partida antes de cada salmo. Tradicionalment s'atribuye a suya creyación a [[Sant Columba]] como o copista, y dita copia se fació de forma extraordinaria en una sola nueit a tot estrús gracias a una luz miraculosa, d'un [[salterio]] amprau a Sant Columba por [[Sant Finnian]]. Surtió una controversia sobre a propiedat d'a copia, y o rei [[Diarmait Mac Cerbhaill]] dictó a siguient sentencia:
{{cita|"A cada vaca le perteneixe a suya cría; por tanto, a cada libro le perteneixe a suya copia."}}
Encara que formalment gosa datar-se a naixencia d'o dreito d'autor y d'o copyright entre o [[sieglo XVIII]], en realidat se puet considerar que o primer autor en reclamar dreitos d'autor en o mundo occidental, muito antes que o Estatuto d'a Reina Ana de [[1710]] d'o [[
[[Imachen:Statute of anne.jpg|thumb|O Estatuto d'a reina Ana de l'anyo [[1710]].]]
O [[Estatuto d'a Reina Ana]], aprebau por o parlamento anglés en [[1710]], estió a primera norma sobre dreitos d'autor d'a historia. Ista lei establiba que todas as obras publicadas recibirían un plazo de dreitos d'autor de 14 anyos, renovable por una vegada si l'autor se manteneba con vida (u, sía, un maximo de 28 anyos de protección). Mientres que todas as obras publicadas antes de [[1710]] recibirían un plazo nomás de 21 anyos, contaus a partir d'ixa calendata. Manimenos, o [[dominio publico]] en o dreito anglosaxón naixió realment en [[1774]], dimpués d'o caso Donaldson contra Beckett en que se discutió a existencia d'os dreitos d'autor ta cutio (a [[Cambra d'os Lors]] resolvió 22 votos a 11 en contra d'ixa ideya).
[[
Mientres en Estaus Unius os dreitos d'autor se convertiban en un dreito de propiedat mercantil, en [[Francia]] y en [[Alemanya]] se desembolicó o dreito d'autor, baixo a ideya d'expresión sola de l'autor. En ixa linia, o filosofo alemán [[Immanuel Kant]] deciba que “una obra d'arte no puet deseparar-se d'o suyo autor”.
| |||