Diferencia entre revisiones de «Platón»

* Entre las Ideas bi ha una cherarquía: a superior a totas ye a ''Idea de Bien''', e immediatament per debaixo d'ella se troban as Ideas de [[Chusticia]] e [[Polideza]].

* Antimás, as cosas d'o '''Mundo Sensible''' (u mundo d'as entidatz particulars que captamos per os sentitos) només que existen a causa d'as Ideas, en quanto participan d'o ser d'as Ideas, imitando-las. Son, doncas, copias materials e imperfectas d'as Ideas.

 

Ista concepción d'os dos mundos -'''o sensible e lo d'as Ideas'''- la exposó Platón en o dialogo ''Republica'' meyant o famoso "Mito d'a [[Espluga]]'': Nos bi presenta a bells hombres encatenatos que se troban dintro d'una espluga subterrania e que només pueden dirichir a suya vista enta la parete d'o fundo d'a espluga, en a qual se prochectan ombras producitas per un fuego exterior cuya luz dentra a traviés d'una apertura situata en una elevación d'o terreno a esquena d'aquells hombres. Con iste mito Platón pretende de significar que nusatros en veyemos habitualment d'ombras (as cosas d'o Mundo Sensible), mientres que la verdadera realidat que las causa u produce només puet arribar a conoixer-se meyant una ruptura con o costumbre de veyer-ne d'ombras u apariencias gracias a una educación que nos permita ir ascendiendo per os distintos sapers -Arte, Fisica, Matematicas e Dialectica- dica alcanzar a "veyer" con os "uellos de l'alma", ye dicir, con a razón, a verdadera realidat eterna e immutable, a d'as Ideas.

 

* Os '''treballadors e artesans''' (hombres de bronze): en producen d'alimentos, vestitos, viviendas etc... que a ciudat necesita. Serán aquells ciudadans en os que predomine l''''alma concupiscible''' (son a mayoría). Serán educatos en a virtut d'a '''Templanza''': moderación d'as apetencias.

* Os '''guerrers''' (hombres d'archent): esfienden a ciudat, exercitando-se en l'arte d'a guerra. Serán aquells ciudadans en os que predomine l''''alma irascible'''. Levarán un modo de vida comunista, ye dicir, no n'habrán de propiedat privata ni familia, estando educatos per a Ciudat, que se convierte asinas en lur gran familia. Lur educación habrá como obchectivo la consecución d'a '''Valentía'', fuerza u voluntat ta seguir as indicacions d'a intelichencia.

* Os '''gubernants''' (hombres d'oro): gubiernan a ciudat fendo "leis chustas" (que persiguen o "bien común") introducindo-ne d'harmonía en o tot social). Ta ixo, cal que sigan filosofos, ye dicir, aquells en qui predomina l''''alma racional'''. Serán educatos en a '''Dialectica''', en a Sciencia que lis permita d'alcanzar o conoiximiento racional d'as Ideas y, en zaguer termin, a suprema e principal entre ellas, ye dicir, a '''Idea de Bien'''. Lur educación perseguirá fomentar-ie a '''Sabiduría''' u '''Prudencia''', capacidat d'a intelichencia ta enfilar enta lo Bien a tota la Ciudat). Tampoc en poseyerán de propiedat privata ni familia.

 

* A '''democracia''' u gubierno d'a mayoría, guiata per tota mena de deseyos sinse moderación; remata perén en o libertinache y lo disprecio d'as leis chustas;

* E a '''tiranía''' u gubierno d'un despota u dictador; ye la forma de gubierno mes baixa, ruina absoluta d'a Chusticia en a ciudat; gosa apareixer como conseqüencia d'a immoderata libertat (libertinache) d'a democracia, car arriba un inte en que la mesma mayoría, tractando d'"apanyar" a ixartigada existent, li da totz os poders de l'Estato a un solo individuo, o qual se convierte asinas en o tirán.

 

{{commons|Plato|Platón}}

[[Categoría:Escritors de l'Antiga Grecia]]

[[Categoría:Filosofos de l'Antiga Grecia]]