Diferencia entre revisiones de «Puyarruego»

Contenido eliminado Contenido añadido
AraBot (descutir | contrebucions)
m →‎top: clean up, replaced: poblazión → población, chentilizio → chentilicio, distanzia → distancia (3), situazión → situación, superfizie → superficie
Sin resumen de edición
Linia 1:
{{Localidat Aragón
|nombre = Puyarruego
|imachen = [[Image:097.Puyarruego - Plano cheneral.jpg|250px|Puyarruego]]<br>EnbistaEnvista cheneral d'o lugar de Puyarruego. Dezaga, os tres tozals que en dicen De Puyarruego (''os Lobos'', ''a Pera'' y ''Menguasa'').
|provincia = Uesca
|comarca = Sobrarbe
Linia 28:
[[Image:Start hand.svg|25px|Variedatz dialectals de l'Aragonés]] <small>'''Ista fualla ye escrita en [[Aragonés d'a valle de Puértolas|l'aragonés d'a valle de Puértolas]]'''.</small>
 
'''Puyarruego''' (prenunciato [puʝa'rwɒɡɵ] <small>([[AFI]])</small>, contraito [pja'rwɒɡɵ] <small>([[AFI]])</small> a menuto) ye un lugar d'o municipio de [[Puértolas]] ([[Provincia de Uesca|Uesca]]), en l'aria central d'a comarca d'ode [[Sobrarbe]]. A suya población ye de 210 habitants ([[2017]]). Puyarruego ye uno d'os tres lugar d'a parte baixa d'a [[valle de Puértolas]], en chunto con [[Escalona]] y [[Belsierre]], y ye d'os tres éstes, la uno de mes ta ponient, bells 2&nbsp;km auguas t'alto d'o río [[río Bellós|Bellós]] dende Escalona.
 
Perque se troba en o puesto que ye, o [[casar]] de Puyarruego ye pas obligato tanto quan se puya ta [[Fanlo]] y a [[valle d'Anyisclo]], como quan se'n torna d'alto, d'a [[valle de Vio]].
Linia 40:
Puyarruego se troba en alto d'un tozalet a on que s'achuntan a [[río Yesa|Yesa]] (o río que baixa de [[Buerba]] y a [[valle de Vio|Vallivio]]) con o [[río Bellós|Bellós]], 2&nbsp;km auguas t'alto en seguindo o río d'[[Escalona]] t'arriba.
 
1,5&nbsp;km auguas t'alto per o Bellós i tiene unas fuents famosas, en o puesto mesmo a on que remata o [[Congosto d'as Cambras]], que en dicen ''A Fuent d'os Banyos''. T'astí que se veniba a chent de mutos puestos d'ode Sobrarbe pues, en deciban, tienen propiedatz curativas as auguas que se'n quitan, car que diz que contienen gran cantidat de compuasdos [[cloruros]].
 
Por alto d'a ''fuent d'os Banyos'', a ''Siarra Seca'' (en dicen asinas porque no i hai guaire árbols) s'enfila ta [[Gallisué]] con a carretereta resiguendo-ne os lumos, por un alto que en dicen ''O Mesonet'' que parte d'un canto a cuenca d'o Bellós y per l'altro a d'a Yesa. Bellas leneras en a man que mira ta'l Bellós fan un puesto ferioso que en dicen ''A Cortella'', a on que i hai unas bordas y un alcorz que ye un camino antiguo, que permite de plegar ta a carretera d'Anyisclo si se i baixa.
Linia 50:
== Nombre ==
[[Imachen:Casa Castillo, Puyarruego, Huesca, Aragón (España).jpg|thumb|250px|Casa Castillo]]
Coneixito como ''Pui Arrui'' y ''Pui Arroi'' en a [[Edat Meya]], o nombre yera en oríchen compuasto, levando en a segunda parabra una vocal debant d'a "R" (ixa "A" que en dicen protetica -que proteixe-) que estió rasgo costitutivo d'o primer [[navarroaragonésnavarro-aragonés|romance aragonés]] y tamién d'o [[gascón]]. Altros eixemplos d'éste caracter se veyen en antroponimos d'ixes tiampos como ''Arramiro'' u ''Arramon'', y altros toponimos como ''Arricla'' u altro que ye tamién en o Sobrarbe: ''[[Camporrotuno|Camp Arretuno]]''.
 
== Presonaches ==